31 MART 2019 İSTANBUL YEREL SEÇİMLERİNİN TEKRAR EDİLMESİ KARARININ GAZETE MANŞETLERİNDEKİ SUNUMU

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 2, 93 - 111, 13.12.2020

Abuzer Çetinkaya

https://doi.org/10.47107/inifedergi.804244

Öz

Demokrasinin temellerini oluşturan seçimler, halkın yönetime katılması ve yönetimde söz sahibi olması bağlamında çok önemli bir yere sahiptir. Cumhuriyet öncesi dönemde yapılan seçimler cumhuriyetin ilanından sonra tanınan haklarla daha genişletilmiştir. Yerel yönetimlerin seçilmesi daha önce merkezi atama ile yapılırken daha sonra yapılan seçimlerle belirlenmeye başlamıştır. Böylece halkın yönetimde söz hakkı olmasının yolu açılmıştır. Türkiye’de 31 Mart 2019’da yapılan İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanlık seçimini Millet İttifakı Adayı Ekrem İmamoğlu kazanmıştır. Seçim sonuçlarının açıklanmasının ardından Cumhur İttifakı kanadı içerisinde yer alan Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) ve Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti) İstanbul’da seçimlerde usulsüzlük olduğu gerekçesi ile Yüksek Seçim Kurulu (YSK)’na itirazlarda bulunmuşlardır. İtirazları değerlendiren YSK seçimde usulsüzlük yapıldığı iddiasıyla 6 Mayıs 2019’da İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçiminin iptal edildiğini duyurmuştur. İptal kararının ardından 23 Haziran 2019’da İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanlık seçiminin tekrar edilmesine karar verilmiştir. Bu çalışmanın amacı 31 Mart 2019’da yapılan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçiminin iptal edilmesi kararının gazete manşetlerinde nasıl sunulduğunu analiz etmektir. Çalışmada 7 Mayıs 2019 günü yayınlanan ulusal gazete manşetleri incelenmiştir. Bu çalışmada, seçimin iptal kararı haberini ilk sayfada veren 20 gazete analiz edilmiştir. Çalışma, gazetelerin konuyla ilgili yaptığı haberlerde kullandığı başlıklar, görseller ve yazı karakterleri ve puntosuyla asıl söylemek istediklerinin ortaya konması için eleştirel söylem analizi yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmanın bulgularında incelenen manşetlerin yayınlandıkları gazetelerin ideolojileri ve gazete sahiplerinin yakınlık duyduğu parti veya siyasi görüş çerçevesinde şekillendikleri tespit edilmiştir. Sonuç olarak gazetelerin bağımsızlık ve tarafsızlık söylemlerinin gerçek ile bağdaşmadığını gösteren örneklere rastlanmıştır. Analiz edilen haberlere bakıldığında gazetelerin savundukları ve destekledikleri tarafı, görseller ve metinler aracılığıyla açıkça görmek mümkündür.

Anahtar Kelimeler

Yerel Seçimler, İdeoloji, Söylem, Söylem Çözümlemesi

Kaynakça

• Aygül, E. (2010). Facebook’ta nefret söyleminin üretilmesi ve dolaşıma sokulması. Tuğrul Çomu (Ed.) Yeni medyada nefret söylemi (ss. 95-140). İstanbul: Kalkedon Yayıncılık.
• Bayraktar, G. D. ve Yaman, H. (2017). İdeoloji, dil ve sembol bağlamında medya ve siyaset, akademik hassasiyetler. 4(7), 39-51.
• Bülbül, A. R. (2001). Haberin anatomisi ve temel yaklaşımlar. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Çelik, H. ve Ekşi, H. (2008). Söylem analizi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi 1(27), 99-117.
• Çiçek, Y. (2014). Geçmişten günümüze Türkiye’de yerel yönetimler. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 11(1), 53-64.
• Çoban, B. (2009). Medya, Kamuoyu, İdeoloji. https://www.academia.edu/610117/Medya_Kamuoyu_%C4%B0deoloji, Erişim Tarihi: 20.01.2020.
• Devran, Y. (2010). Haber – söylem – ideoloji. İstanbul: Başlık Yayın Gurubu.
• Doğan, A. (2007). Siyasi arenada Elazığ’ın seçimi. Elazığ: Aba Yayınları.
• Doyuran, L. (2018). Medyatik bir çalışma alanı olarak eleştirel söylem çözümlemesi (Televizyon dizileri örneğinde). Erciyes İletişim Dergisi, 5(4), 301-323.
• Foucault, M. (1987). Söylemin düzeni, (1. Baskı), (Çev. Turhan Ilgaz). İstanbul: Hil Yayınları.
• Göregenli, M. (2013). Nefret söylemi ve nefret söylemi. Mahmut Çınar (Ed.) Medya ve nefret söylemi (ss. 57-73). İstanbul: Hrant Dink Vakfı Yayınları.
• Görmez, K. (1997). Yerel demokrasi ve Türkiye. Ankara: Vadi Yayınları.
• Görmez, K. (2000). Demokratikleşme açısından merkezi yönetim - yerel yönetim ilişkileri. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(1), 81-88.
• Güdekli, A. (2016). Gündem belirleme kuramı bağlamında yazılı basın İle Twitter gündeminin karşılaştırmalı analizi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (35), 151-163.
• Güngör, N. (2016), İletişime kuramsal yaklaşımlar (3. Baskı). Ankara: Siyasal Yayın Dağıtım.
• Gürbüz, E. ve İNAL, M. (2004). Siyasal pazarlama: Stratejik bir yaklaşım. Ankara: Nobel Yayınevi.
• İnceoğlu, Y. (2013). Tartışmalı bir kavram: Nefret söylemi. Mahmut Çınar (Ed.) Medya ve nefret söylemi (ss. 75-92). İstanbul: Hrant Dink Vakfı Yayınları.
• Koçak, S. Y. ve Ekşi, A. (2010). Katılımcılık ve demokrasi perspektifinden Türkiye’de yerel yönetimler. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, (21), 295-307.
• Nisan, F. (2012). Siyasal söylemin ve ideolojilerin gazete karikatürlerinde yeniden üretimi (örnek olay 1982 ve 2010 Anayasa Referandum süreci). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, Konya.
• Olgun, K. (2011). Türkiye’de cumhuriyetin ilanından 1950’ye genel seçim uygulamaları. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 1-35.
• Ortaylı, İ. (1985). Tanzimat’tan cumhuriyete yerel yönetim geleneği. İstanbul: Hil Yayınları.
• Pustu, Y. (2005). Yerel yönetimler ve demokrasi. Sayıştay Dergisi. (57), Nisan-Haziran, 121-134.
• Sözen, E. (1999). Söylem: Belirsizlik, mübadele, bilgi/güç ve refleksitive. İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Şimşek, S. (2009). Medya-siyaset-iktidar üçgeninde medya gerçeği. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi: Selçuk İletişim, 6 (1), 124-143.
• Toprak, Z. K. (1998). Yerel yönetimler. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları.
• Türk. H. S. (1996). Demokratik rejimlerde seçim kanunları ve Türkiye için yeni bir seçim kanunu önerisi. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 553-563.
• Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (1982). Mahalli idareler ve İl, Belediye ve Köyler. madde: 127, 160.
• Türkoğlu, İ. (2009). T.C. Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı Yerel Yönetimlerde Mali Reform Arayışları: Türkiye’de belediyelerde mali özerklik ve belediye başkanlarının mali özerklik algılaması. Ankara: Ümit Ofset.
• Uzun, R. (2014). Medya-siyaset ilişkileri: Türkiye’de savunucu gazetecilik olgusunun incelenmesi. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, (9), 129-147.
• Üste, B. R. (2005). Yerel yönetimlerde demokratikleşme. Türk İdare Dergisi, (448), 49-61.