KULLANIMLAR VE DOYUMLAR YAKLAŞIMI PERSPEKTİFİNDEN YAŞLILARIN SOSYAL MEDYA KULLANIM MOTİVASYONLARI: TAZELENME ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 1, 427 - 443, 01.05.2021

Mustafa Şeker Resul Taşan

https://doi.org/10.47107/inifedergi.831155

Cited By: 1

Öz

Bu tez yaşlıların sosyal medya kullanım motivasyonlarını ortaya koymak için yazılmıştır. Birinci bölümde Web 2.0. ile beraber değişen iletişim ortamı ve sosyal medyanın günümüz iletişim dünyasının şekillenmesinde üstlendiği role değinilmiş ve sosyal medya türlerinden bahsedilmiştir. Aynı zamanda kullanım motivasyonları ölçülürken en çok başvurulan yaklaşımlardan biri olan Kullanımlar ve Doyumlar Yaklaşımı üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde yaşlılık ve yaşlanma ile ilgili genel bir çerçeve çizilerek yaşlılığın Türkiye ve dünyadaki demografik görünümünden bahsedilmiş ve yaşlıların medya takip alışkanlıklarının ne düzeyde ve nasıl gerçekleştiğinin altı çizilmiştir. Üçüncü bölüm uygulama kısmını içermektedir. Tazelenme Üniversitesi öğrencisi 240 yaşlıya anket uygulanarak toplanan veriler SPSS 24 programında analiz edilmiştir. Elde edilen bulgular faktör analizine tabi tutulduğunda yaşlıların sosyal medya kullanım motivasyonlarının; sosyalleşme ve etkileşim, bilgi edinimi ve kişisel kimlik temsili faktörleri etrafında toplandığı görülmüştür. Bu faktörler arasından en çok motivasyon sağlayan kategori olarak bilgi edinimi ön plana çıkmaktadır. Ayrıca faktörler ve farklı sosyal medya türü kullanımı arasında da anlamlı farklılıkların oluştuğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Medya, Kullanımlar ve Doyumlar, Yaşlanma, Yaşlılık, Motivasyon

Teşekkür

Bu çalışma, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gazetecilik Ana Bilim Dalında 2018 yılında kabul edilen yüksek lisans tezinin özetidir.

ELDER PERSONS’ SOCIAL MEDIA USAGE MOTIVATIONS IN PERSPECTIVE OF USES AND GRATIFICATION: SAMPLE OF TAZELENME UNIVERSITY

Öz

This thesis have been written in order to uncover the motivation of elderly individuals in social media usage. In the first chapter, the communicational setting that changed together with Web 2.0 and the role of social media in shaping today’s communicational setting have been mentioned, also, information about types of social media have been brought up. At the same time, while the motivation towards usage was being measured, one of the most consulted approaches, Uses and Gratifications Theory has been laid emphasis on. In the second chapter, by drawing a general frame for being elder and getting old, the demographical view of old age around the world and in Turkey has been mentioned and how, to what degree did the elderly conduct their following media routines. The third chapter has the implementation procedure. The data collected by conducting questionnaires on 240 elderly individuals who are students in Tazelenme University have been analysed using SPSS 24 program. When the foundings acquired were subjected to factor analysis, the motivation of elderly individuals in social media usage have been observed to gather around these factors; socializing and interaction, acquiring knowledge, representation of self. Between these factors, acquirement of knowledge has been detected as the prominent factor as the one that provided most motivation. It has consequently been seen that there has been meaningful differences between these factors and usage of different social media types.

Anahtar Kelimeler

Social Media, Uses and Gratifications, Growing Old, Old Age, Motivation

Kaynakça

• Akar, E. (2010). Sosyal medya pazarlaması. Efil Yayınevi, Ankara.
• Aschenbrenner, A. ve Miksch S. (2005). “Blog mining in a corporate environment”, http://ieg.ifs.tuwien.ac.at/techreports/Asgaard-TR-2005-11.pdf (erişim tarihi: 15.03.2018).
• Boyd D. M. ve Ellison N. B. (2007). “Social network sites: definition, history, and scholarship”, Journal of Computer-Mediated Communication, 13(1): 210-230.
• Canatan, A. (2012). “Yaşlılar ve Toplum”. H. Bacanlı, Ş. Terzi (Ed.), Yetişkinlik ve yaşlılık gelişimi ve psikolojisi. Açılım Kitap, İstanbul, 355-390.
• Çil, S. ve Aytekin, M. (2015). “Yeni medya ve demokrasi ilişkisi”. M. G. Genel (Ed.). Yeni Medya Araştırmaları 1. Ekin Yayınevi, Bursa, 105-132.
• Doğan, A. N. (2009). “Yaşlanma ve toplumsal duyarlılık” . N. Kırdı, İ. Akyar, N Doğan, M. E. Tangören (Ed.), Dün Bugün ve Yarın Yaşlılık. Yaşlılık Platformu Yayınları, Ankara, 169-186.
• Durak, M. (2004). Yaşadığı ortamda yaşlıya hizmet modeli. Ankara Büyükşehir Belediyesi Yaşlılara Hizmet Merkezi, Ankara. Emiroğlu, V. (1995). Yaşlılık ve yaşlının sosyal uyumu, Şafak Matbaacılık, Ankara.
• Erdoğan, İ. ve Alemdar, K. (1990). İletişim ve toplum. Bilgi Yayınevi, Ankara.
• Erdoğan, İ. ve Alemdar, K. (2005). Öteki kuram. Pozitif Matbaacılık, Ankara.
• Hodgetts, D., Chamberlain, K. ve Bassett, G. (2003). “Between television and the audience: negotiating representations of ageing”. Health: An Interdisciplinary Fournal for the Social Study of Health, Ilness and Medicine, 7(4): 417-438.
• Hricko, M. (2010), Using microblogging tools for library services, Journal of Library Administration, 50(5-6): 684-692. Kahraman, M. (2010). Sosyal medya 101. Mediacat Kitapları, İstanbul.
• Kaplan, A. M. ve Haenlein, M. (2010). Users of the world, unite! the challenges and opportunities of social media. Business Horizons, 53(1): 59-68.
• Katz, E., Jay G. B. ve Michael G. (1974). “Uses and gratifications research”. Public Opinion Quarterly. 37(4): 509-523. Kırcova, İ. ve Enginkaya, E. (2015). Sosyal medya pazarlama. BETA Basım Yayım, İstanbul.
• Koçak, A. ve Terkan, B. (2010). Medya ve yaşlılar, Çizgi Kitabevi, Konya.
• Kolbitsch, J. ve Maurer, H. (2006). The Transformation of the web: how emerging communities shape the ınformation we consume. Journal of Universal Computer Science, 12(2): 187-213.
• Kuşay, Y. (2010). “Sosyal medyanın gücü ve uygulama örnekleri”. İkinci Medya Çağında İnternet, F. Aydoğan ve A. Akyüz (drl), Alfa Yayıncılık, İstanbul, 61-89. Levy, M. (2009). “Web 2.0. Implications on knowledge management”. Journal of Knowledge Management, 13(1): 120-134. Lietsala, K. ve Sirkkunen, E. (2008). Social media: ıntroduction to the tools and processes of participatory economy. Tampere University Press, Finland.
• Manovich, L. (2001). The language of new media, The MIT Pres, Cambridge, 27-48. Mutlu, E. (2012), İletişim Sözlüğü. Sofos, Ankara.
• Nussbaum, J, F., Pecchionhioni, L. L., Robinson, J. D. ve Thompson, T. L. (2000). Communication and aging, lawrence erlbaum associates, Mahwah.
• OFCOM. (2016). “Adults’ media use and attitudes report”, https://www.ofcom.org.uk/about-ofcom/latest/features-and-news/rise-social-seniors (erişim tarihi: 15.04.2018).
• Onur, B. (2008), Gelişim psikolojisi, İmge Kitabevi, Ankara.
• Pecchioni, L. L., Wright, K. B. ve Nussbaum, J. F. (2005). Life-span communication, lawrence erlbaum associates, Mahwah.
• Poynter, R. (2012). İnternet ve sosyal medya araştırmaları el kitabı. (çev. Ü. Şensoy), Optimist Yayınları, İstanbul.
• Radyo ve Televizyon Üst Kurulu; (2014). “Radyo dinleme eğilimleri araştırması”, https://www.rtuk.gov.tr/assets/Icerik/AltSiteler/15-12-radyo-dinleme-egilimleri-3-rapor0111-1.pdf , Erişim Tarihi: 11.04.2018.
• Signorielli, N. (2004). “Aging on television: messages relating to gender, race, and occupation in prime time”. Journal of Broadcasting & Electronic Media, 48(2): 279-301.
• Şentürk, Ş. D. (2017). “60 yaş üstü bireylerin sosyal ağlarda yer alma motivasyonları: facebook örneği”, Yeni Medya Elektronik Dergisi, 1(2), 183-195.
• Tekedere, H. ve Arpacı, F. (2016). “Orta yaş ve yaşlı bireylerin internet ve sosyal medyaya yönelik görüşleri”. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2: 377-392.
• Törenli, N. (2005). Yeni medya, yeni iletişim ortamı. Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara.
• Tuna, M. ve Tenlik, Ö. (2017). “Türkiye’de ve dünyada yaşlanma”. İ. Tufan ve M. Durak (Ed.). Gerontoloji. Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara, 3-26.
• Türkiye İstatistik Kurumu; (2018), “Türkiye nüfus projeksiyonu, 2018-2080”, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=30567 , Erişim Tarihi: 04.04.2018.
• Uğur, G. (2013). “Yeni medya ile şekillenen siyasi görünülürlük”. M. Demir (Ed.). Yeni Medya Üzerine. Literatürk, İstanbul, 55-82.