Presentation of Soma and Ermenek Mine Workers Actions in Internet Newspapers

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 1, 271 - 284, 01.05.2021

Göksel Basmacı

https://doi.org/10.47107/inifedergi.889302

Öz

It is of great importance how newspapers participate in an event that is newsworthy and how often they report events. The attitude of newspapers, which do not include each issue in the same proportion for various reasons, especially for political and economic reasons, leads to the creation of the agenda in the desired form. In such a system, newspapers that offer some content through filters throw public interest and rights oriented journalism into the background. At this point, it can be said that some groups find it difficult to find a place in the news and the way they are processed is handled through the ‘other’. The study covered the presentation of actions taken by Soma and Ermenek miners to defend their rights in internet newspapers. The aim of the study was to determine whether the newspapers contained the actions taken by the miners. Determining how newspapers refer to a presentation in news about the actions of miners and how effective the ownership structure and ideology is in the news is the problem of the study. The research, in which Evrensel, Sözcü, Habertürk and Sabah newspapers were selected as a sample, was limited to news between 12.10.2020 and 31.01.2021. The method of content analysis was used in the research, which is important because newspapers reflect the presentation of miners in their actions. The study concluded that the Sözcü and Evrensel newspapers defended the rights of workers and focused on the interventions of the security forces. In Habertürk, it was found that the actions of the miners were put on the background and a small number of content was included, while in Sabah, it was found that no news was made. Based on the findings, newspapers published by conglomerates with investments in various sectors did not represent and seek the rights of miners. On the other hand, it has been found that newspapers that do not have ownership in different sectors display journalism in favor of the rights of miners. In addition, it was found that all newspapers fictionalized their news based on their ideological and political positions.

Anahtar Kelimeler

Internet Journalism, Mine Workers, Labor Actions, Soma, Ermenek

SOMA VE ERMENEK MADEN İŞÇİLERİNİN EYLEMLERİNİN İNTERNET GAZETELERİNDE SUNUMU

Öz

Haberler aracılığıyla yurttaşların ve siyasi aktörlerin konular üzerindeki düşüncelerini şekillendiren gazeteler bir ülkenin gündemini oluşturan en önemli unsurların başında gelmektedir. Bu nedenle gazetelerin haber değeri bulunan bir gelişmeye nasıl yer verdiği ve olayları ne sıklıkla haberleştirdiği büyük bir öneme sahiptir. Siyasi ve ekonomik nedenler başta olmak üzere, çeşitli sebeplerden dolayı her konuya aynı oranda yer vermeyen gazetelerin tutumu, gündemin istenilen biçimde kurgulanmasını da beraberinde getirmektedir. Böylesi bir sistem içinde birtakım bilgileri çeşitli filtrelerden geçirerek sunan gazeteler, kamu yararını ve hak odaklı gazetecilik anlayışını arka plana atmaktadır. Bu noktada, birtakım grupların haberlerde yer bulmasının zorlaştığını ve işleniş biçimlerinin ‘öteki’ üzerinden ele alındığını söylemek mümkündür. Bu perspektiften hareketle çalışmada, Soma ve Ermenek madencilerinin haklarını savunmak için yaptıkları eylemlerin internet gazetelerindeki sunumu ele alınmıştır. Araştırmanın amacı, gazetelerin madencilerin yaptığı eylemlere yer verip vermediğini ortaya koymak olarak belirlenmiştir. Ele alınan gazetelerin maden emekçilerinin eylemleri hakkındaki haberlerde nasıl bir sunuma başvurduğunu ve haberlerin içeriklerinde sahiplik yapılarının ve ideolojilerin ne kadar etkili olduğunu saptamak araştırmanın problemini oluşturmaktadır. Evrensel, Sözcü, Habertürk, Sabah gazetelerinin örneklem olarak seçildiği çalışma, 12.10.2020-31.01.2021 tarihleri arasındaki haberlerle sınırlandırılmıştır. Gazetelerin maden işçilerinin eylemlerindeki sunumuna ışık tutması nedeniyle önemli olan araştırmada içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Çalışmada, Sözcü ve Evrensel gazetelerinin işçilerin haklarını savundukları ve güvenlik güçlerinin müdahalelerine odaklandıkları sonucuna varılmıştır. Habertürk gazetesinde maden işçilerinin eylemlerinin arka plana atıldığı ve az sayıda içeriğe yer verildiği tespit edilirken, Sabah gazetesinde haber yapılmadığı saptanmıştır. Elde edilen bulgulardan hareketle, çeşitli sektörlerde yatırımları olan holdingler tarafından yayınlanan gazetelerin madencilerin haklarını aramaktan uzak bir habercilik örneği ortaya koydukları görülmüştür. Farklı sektörlerde sahipliği bulunmayan gazetelerin ise maden işçilerinin haklarından yana bir yayıncılık sergiledikleri tespit edilmiştir. Buna ilaveten, ele alınan bütün gazetelerin kendi ideolojik ve politik duruşları üzerinden haberleri kurguladıkları saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

İnternet Gazeteciliği, Maden İşçileri, İşçi Eylemleri, Soma, Ermenek

Kaynakça

• Aydın, N. (2019). İşçi sınıfı mücadelesi ve alternatif medya: Emek.org.tr örneğinin çözümlenmesi . İNİF E-Dergi. 4 (1), 101-126.
• Çaplı, B. (2002). Medya ve etik. Ankara: İmge Kitabevi.
• Çini, G. ve Helvacı, C. (2019). Madencilik sektörü ve Soma faciası, Batı Anadolu, Türkiye. Mavi Gezegen Popüler Yerbilim Dergisi. (27), 14-21.
• Çoban, S. ve Çoban, E. T. (2016). İşçi hareketleri ve sendikacılığın medyada sunumu: bir örnek Tekel eylemleri. Akdeniz İletişim Dergisi. (25), 271-293.
• Dursun, Ç. (1998). Türkiye’de işçi sınıfı kimliğinin medyada temsili 1970-1997. Toplum ve Bilim. (78), 210-241.
• Glasgow University Media Group. (1976). Bad news. London: Routledge & Kegan Paul.
• Halıcı, N. (2005). Online gazetecilik. S. Alankuş (Der.). Yeni iletişim teknolojileri ve medya (ss. 151-166). İstanbul: IPS İletişim Vakfı Yayınları.
• Hawthorne, M. R. (1993). The media, economic development, and agenda setting. R. J. Spitzer (Der.). Media and public policy (ss. 81-99). London: Praeger Press.
• İnal, M. A. (1996). Haberi okumak. İstanbul: Temuçin Yayınları.
• Koçak, A. ve Arun, Ö. (2006). İçerik analizi çalışmalarında örneklem sorunu. Selçuk İletişim Dergisi. 4 (3), 21-28.
• Korkmaz, A. (2009). İnternet gazeteciliğinin kamuoyu oluşumuna etkisi. Erciyes İletişim Akademia. 1 (2), 6-19.
• Livberber, T. (2019). İşçi eylemine ilişkin haberlerin geleneksel ve alternatif medyada sunumu. Selçuk İletişim Dergisi. 12 (1), 123-141.
• McCombs, M. E. & Gilbert, S. (1986). News influence on our media pictures of the world. J. Bryant, D. Zillmann (Der.). Perspectives on media effects (ss. 1-15). Hillsdale: Lawrence Erlbaum Associates.
• McCombs, M. E. (2002). The agenda-setting role of the mass media in the shaping of public opinion. Mass Media Economics Conference (s. 1-21). London. England.
• Mutlu, E. (1995). İletişim sözlüğü. Ankara: Ark Yayınevi.
• Özkır, Y. ve Şişman, B. (2014). Soma maden kazasının internet gazetelerinde aktarılmasının haberde ideoloji bağlamında değerlendirilmesi. Sosyal Bilimler Dergisi. (6), 65-81.
• Sancar, S. (2018). 2014 Soma maden faciasının medya ve ideoloji bağlamında Türk internet basınında temsili. Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Antalya.
• Stevenson, N. (2008). Medya kültürleri. Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Şen, A ve Çetinkaya, A. (2013). Medyada sınıf temsilleri: “1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü” haberleri üzerine bir çözümleme. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi. (19), 78-93.
• Temizel, H. (2014). Kamuoyu kuramları ve kamuoyu oluşumunda kitle iletişim araçları. Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi. 8 (15), 115-143.
• Terkan, B. (2005). Gündem belirleme medya ve siyasal gündem üzerine bir çalışma. Konya: Tablet Kitabevi.
• Torun, M. (2014). Maden faciaları kader mi? Bu işin fıtratı mı?. Türk Tabipleri Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi. 14 (53), 10-13.
• Yaşar, S., İnal, S., Yaşar, Ö. ve Kaya, S. (2015). Geçmişten günümüze büyük maden kazaları. Madencilik Dergisi. 54 (2), 33-43.
• Yıldırım, B. (2015). İçerik çözümlemesi yönteminin tarihsel gelişimi uygulama alanları ve aşamaları. B. Yıldırım (Der.). İletişim araştırmalarında yöntemler: uygulama ve örneklerle (ss. 105-155). Konya: Literatürk Akademia.
• Yüksel, H. (2014). İnternet gazeteciliğinde bilgi kirliliği sorunu. Atatürk İletişim Dergisi. (6), 125-138.
• Alexa. (2021). https://www.alexa.com/topsites/countries/TR. Erişim Tarihi: 01.02.2021.
• Atton, C. (2001). Approaching alternative media: theory and methodology. International Communication Association Conference (s. 1-36). Washington. United States. http://www.mediaprof.org/ourmedia/omwebsite/papers/om2001/Atton.om2001.pdf Erişim Tarihi: 29.03.2021.
• Evrensel. (2021). https://www.evrensel.net/. Erişim Tarihi: 12.10.2020-31.01.2021.
• Gazete Duvar. (2020). Ermenekli madencilerin yürüyüşüne jandarma saldırdı. https://www.gazeteduvar.com.tr/ermenekli-madencilerin-yuruyusu-engellendi-haber-1505520. Erişim Tarihi: 27.01.2021.
• Habertürk. (2021). https://www.haberturk.com. Erişim Tarihi:12.10.2020-31.01.2021.
• Sabah. (2021). https://www.sabah.com.tr/. Erişim Tarihi: 12.10.2020-31.01.2021.
• Sözcü. (2021). https://www.sozcu.com.tr/. Erişim Tarihi: 12.10.2020-31.01.2021.
• T24. (2020). 8 yıldır tazminatlarını alamayan Somalı maden işçilerinin yürüyüşü öncesi valilikten yasak kararı. https://t24.com.tr/haber/8-yildir-tazminatlarini-alamayan-somali-maden-iscilerinin-yuruyusu-oncesi-valilikten-yasak-karari,908064. Erişim Tarihi: 27.01.2021.
• Türk Haber Net. (2020). Maden işçileri Ankara’ya yürüyecek. https://turkhabernet.com/maden-iscileri-ankaraya-yuruyecek/. Erişim Tarihi: 27.01.2021.
• Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği. (2014). Soma maden kazası raporu. https://www.tmmob.org.tr/sites/default/files/somaraporu.pdf. Erişim Tarihi: 24.01.2021.