HİPERGERÇEKLİK ÇAĞINDA MEDYA VE TÜKETİM

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 1, 9 - 29, 31.05.2023

Sinem Güdüm Ece Doğan Erdinç

https://doi.org/10.47107/inifedergi.1146320

Cited By: 1

Öz

Yeni medya teknolojilerinin gelişmesiyle birlikte internet en önemli tüketim platformlarından biri haline gelmiştir. Yeni teknolojiler, tüketimde “sembolik değiş tokuşun” daha hızlı bir şekilde gerçekleşmesini sağlamakta ve online alışveriş yapanlar arasında etkileşimi mümkün kılarak bireylerin değer biçme yapılarının yeniden şekillenmesini sağlamaktadır. Günümüzde blockchain tabanlı Metaverse kapsamında oluşturulan hipergerçeklikte tüketicilerin ilgili ürünü, sanki fiziksel olarak mağazaya gitmişler gibi, 360 derece deneyimlemesi sağlanırken, tüketici geribildirimini de anda mümkün kılarak, ürün kişiselleştirmelerine imkan yaratılmaktadır. Metaverse içerisinde; fiziksel gerçeklik dijital kurguyla harmanlanarak, evren ötesi denilen siber alan çağımızın ‘üretüketiciyle’ (prosumer) buluşmaktadır. Tüketim sürecinin her türlü mecraya, ortama, zamana uygun şekilde yeniden şekillendirilebilmesi yeni medya teknolojilerinin sunduğu her türlü imkanın kullanılmasını mümkün kılmıştır. Bu noktada, ilk sanal gerçeklik müzik platformu olarak konumlandırılmakta olan CEEK, hipergerçeklikte kullanıcılarına karma gerçeklik (mixed reality) deneyimleri sunmaktadır. Platformda; sanal ve artırılmış gerçeklik teknolojileri ile yaratılan doğrudan katılımcı deneyimi sayesinde katılımcılar arasında bir ‘ortak deneyim simülasyonu’ içerisine girilmektedir. Ayrıca platform kapsamında ünlü iş insanları çeşitli eğitimler verebilmekte, bireylerin CEEK platformu üzerinden kendi bağlantılarını kurmaları sağlanmaktadır. Sanal gözlüklerini takan kullanıcıların, kendi evlerinden, Dubai çöllerinde canlı bir konsere ya da Amerikan liginde canlı bir spor etkinliğine sanal olarak katılmaları mümkündür. Aynı zamanda geçmiş zamanda gerçekleştirilerek kayda alınmış herhangi bir konser, etkinlik, festival, yarışma programı gibi içeriklere de sanal gözlük kullanılarak sanki o tarihte oradaymış gibi katılmak mümkündür. Sanal gerçekliği herkes için erişilebilir bir hale getirmek misyonu olduğunu belirten platformun üyelik ya da hizmet başı ücretleri de bu nedenle yüksek tutulmamıştır. Kodlama bilgisi bulunmayan kullanıcıların dahi sanal gerçeklik içerik üretimi sürecine dahil edilmesini sağlayarak “üretüketici / prosumer” kimliğini korumalarına imkan veren platform, alanında ilk örnek olması nedeniyle araştırma kapsamında örnek vaka çalışması olarak seçilmiş ve netnografik analiz ile irdelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Baudrillard, hipergerçeklik, sanal gerçeklik, artırılmış gerçeklik, tüketim

MEDIA AND CONSUMPTION IN THE AGE OF HYPER-REALITY

Öz

Kaynakça

• Anıl, F., Alankuş, Z. (2022). Metaverse Evreninde Pazarlama: 7P Pazarlama Karması Üzerinden Bir Değerlendirme. Uluslararası Halkla İlişkiler ve Reklam Çalışmaları Dergisi, 5(1), 133-167
• Antmen, A. (2009). 20. yüzyıl batı sanatında akımlar. İkinci Baskı. İstanbul: Sel Yayıncılık. ISBN 978-975-570-384-8
• Baudrillard, Jean. 1983a. In the Shadow of the Silent Majorities. Fleming J. ve Lotringer, S. (Ed.). In the shadow of the silent majorıtıes or the end of the social and other essays. New York: Semiotext(e). Foss, P., Botton, P. ve Johnston J. (çev.)
• Baudrillard, J. (2010). Çaresiz Stratejiler. O. Adanır. (çev.). İkinci Baskı. Boğaziçi Üniversitesi Yayınları. ISBN: 978-605-4238-60-6
• Baudrillard, J. (2012). Kusursuz Cinayet. N. Sevil. (çev.). 3. Baskı. Ayrıntı Yayınları. ISBN 578-975-539-214-1
• Baudrillard, J. (2014). Baştan çıkarma üzerine. A. Sönmezay. (çev.). 4. Baskı. Ayrıntı Yayınları. ISBN: 978-975-539-248-6
• Baudrillard, J. (2016). Simgesel Değiş Tokuş ve Ölüm. O. Adanır. (çev.). 4. Baskı. Ayrıntı: İstanbul. ISBN 78-605-4238-67-5
• Baudrillard, J. (2017a). Simülakrlar ve Simülasyon. O. Adanır. (Çev.). 11. Baskı. Doğu Batı Yayınları
• Baudrillard, J. (2017b), Tüketim Toplumu, N. Tutal ve F. Keskin (çev.). 9. Baskı. Ayrıntı Yayınları, İstanbul. ISBN: 978-975-539141-0
• Blumer, H. (1969). Symbolic Interactionism. USA: University of California Press
• Chandler, D., & Munday, R. (2018). Medya ve İletişim Sözlüğü. (B. Taşdemir, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları
• Dağ, A. (2011). Ölümcül Şiddet. Külliyat Yayınları: İstanbul. ISBN: 978-605-5976-12-5
• Eagleton, T. (2005). Kültür Yorumları. Ayrıntı Yayınları. ISBN 975-539-446-X
• Featherstone, M. (1996). Postmodernizm ve Tüketim Kültürü. Ayrıntı Yayınları. SBN 975-539-139-8
• Gane, M. (2008). Jean Baudrillard: Radikal Belirsizlik, Ankara: De ki Basım Yayım
• Güdüm, S. (2021). Dijital Düzen: Simülasyonda Tüketim ve Yeni Gerçeklik Üzerine. İstanbul: Kriter Yayınları
• Hasher, L. and Goldsteın, D. (1977). Frequency and the conference of referential validity. Journal of verbal learning and verbal behavior. 16, 107-112. https://doi.org/10.1016/S0022-5371(77)80012-1
• Jhally, S. (2010). Advertising & the Perfect Storm. https://www.youtube.com/watch?v=WNy9s5qR4i0. (02.03.2022)
• Karakaş, M. (2001), “Tüketim Kültürü ve Tüketimin Yeniden Üretimi”, Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 3,1, 11-27
• Khandizaji, A. (2017). Baudrillard and the culture industry. Springer: Germany. ISBN 978-3-319-69873-1
• Kılıç, S. ve Kendirli, H. Ç. (2005). Endüstriyel Pazarlarda İlişkisel Pazarlamanın Yeni Ekonomideki Yeri ve Önemi. 3. Sektör Kooperatifçilik Dergisi, 148(2005/2), 20-36
• Kurzweil, R. (2016). İnsanlık 2.0: Tekilliğe Doğru Biyolojisini Aşan İnsan. İstanbul: ALFA yayınları
• Lane, R. J. (2000). Jean Baudrillard. Routledge: London
• Mead, G. H. (1972). Mind, Self and Society. C. W. Morris. (Ed.). The University of Chicago Press
• Odabaşı, Y. (2017). Postmodern pazarlama. 5. Baskı. Mediacat: İstanbul. ISBN: 978-9944-383-67-7
• Stearns, W. ve Chaloupka, W. (Eds.). (1992). Jean Baudrillard. McMillan: London
• Sutherland, M. Advertising and the Mind of the Consumer: What Works, What Doesn't, and Why? Allen and Unwin: Australia. 3. Baskı. 2008
• Travers, C. (2020). What is a Virtual Influencer? Virtual Influencers, Defined and Explained: https://www.virtualhumans.org/article/what-is-a-virtual-influencer-virtual-influencers-defined-and-explained (Erişim: 22.03.2022)
• Venugopal, S. M. (2019). Unaddressed Truth Claims in Hyperreal Spaces: Analysing Truth and Reality in Media Advertising. Singularities International Conference of Truth 2019, Special Volume Vol. 6 Issue 1, January 2019
• Yengin, D ve Bayrak, T. (2017). Sanal Gerçeklik. İstanbul: Der Yayınları