2023 CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMİNDE AK PARTİ VE CHP’NİN SİYASAL REKLAM STRATEJİLERİ

Yıl 2025, Cilt: 10 Sayı: 2, 847 - 871, 12.12.2025

Gülten Adalı , Ahmet Yavuz Beşenek

Öz

Bu çalışma, 2023 Cumhurbaşkalığı seçimleri döneminde Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti) ile Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) tarafından üretilen ve yayınlanan siyasal reklam kampanyalarının, içerik ve söylemlerinin dijital yerli ve dijital göçmen seçmenlere yönelik olarak nasıl değiştiğini, medya mecralarına ve hedef kitlelere göre nasıl farklılaştığını karşılaştırmalı olarak analiz etmeyi amaçlamaktadır. Geleneksel medyayı temsilen televizyon, dijital medyayı temsilen Instagram seçilmiştir. AK Parti ve CHP’nin bu iki mecrada da yayınladığı üçer adetten toplam 6 reklam videosu, aynı reklamın televizyon ve Instagram’da yayınlanan versiyonları ele alınarak toplam 12 reklam olarak tematik içerik analizi yöntemiyle değerlendirilmiştir. Tematik analizde öne çıkan temalar; teknoloji, milli birlik, parti vizyonu, ekonomi, özgürlük, eğitim ve göçmen politikaları başlıkları altında incelenmiştir. Geleneksel ve dijital medyada yayınlanan mesaj biçimlerinin dijitalleşmeyle nasıl dönüştüğü ve mesaj iletilerinin dijital yerli ve dijital göçmenlere göre nasıl yapılandırıldığı incelenmiştir. Analizler doğrultusunda AK Parti’nin siyasal reklam söylemlerinde çoğunlukla lider figürü, hizmet siyaseti ve milli birlik beraberlik temaları hakimken; CHP’nin siyasal reklamlarında umut, özgürlük, ekonomi, adalet ve değişim temalarının hakim olduğu gözlemlenmiştir. Çalışmada elde edilen bulgular, reklam videolarının içerik ve söylemlerinin medya türüne göre yapılandırıldığını ortaya koymaktadır. Sonuç olarak çalışma, siyasal reklamların medya türünün ağırlıklı tüketicisi olan seçmen profiline yönelik dizayn edildiğini göstermekte ve günümüzde siyasal reklamların ardındaki çok katmanlı yapıya ışık tutmaktadır. Bu bağlamda araştırma Türkiye'de siyasi reklamcılığın evrimine ilişkin ampirik kanıtlar sunarak, geleneksel ve dijital medyanın birbirini tamamlayıcı şekilde nasıl kullanıldığını ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Siyasal reklamcılık , Dijital kuşaklar , Televizyon reklamları , Instagram reklamları , Tematik içerik analizi , 2023 Türkiye genel seçimleri.

POLITICAL ADVERTISING STRATEGIES OF THE AK PARTY AND CHP IN THE 2023 PRESIDENTIAL ELECTION

Öz

This study aims to comparatively analyse how the political advertising campaigns, content and discourses produced and broadcasted by the Justice and Development Party (AK PARTİ) and the Republican People's Party (CHP) during the 2023 Turkish general elections changed towards digital native and digital immigrant voters and how they differed according to media channels and target audiences. Television was chosen to represent traditional media and Instagram was chosen to represent digital media. A total of 6 advertisement campaigns of AK PARTİ and CHP, three each published in these two media, were evaluated by thematic content analysis method as a total of 12 advertisements by considering the versions of the same advertisement published on television and Instagram. The prominent themes in the thematic analysis were analysed under the headings of technology, national unity, party vision, economy, freedom, education and immigration policies.It was analysed how the message formats published in traditional and digital media have transformed with digitalisation and how message messages are structured according to digital natives and immigrants. In line with the analyses, it was observed that AK PARTİ's political advertisements were dominated by the themes of leader figure, service politics and national unity, while CHP's political advertisements were dominated by the themes of hope, freedom, economy, justice and change. The findings of the study reveal that the content and discourses of the advertisement campaign are structured according to the media type. As a result, the study shows that political advertisements are designed for the voter profile, which is the predominant consumer of the media type, and sheds light on the multi-layered structure behind political advertisements today. In conclusion, the study demonstrates that political advertisements are designed in accordance with the voter profile that predominantly consumes the specific media type, thereby shedding light on the multilayered structure underlying contemporary political advertising. In this regard, the research provides empirical evidence on the evolution of political advertising in Turkey and reveals how traditional and digital media are employed in a complementary manner.

Anahtar Kelimeler

Political advertising , Digital generations , Television commercials , Instagram advertisements , Thematic content analysis , 2023 Turkish general elections.

Kaynakça

• Adalı, G., ve Bakır, Z. N. (2023). AK Parti ve CHP siyasi reklamlarda dijital yerlilere ne vaat ediyor? 2023 Cumhurbaşkanlığı seçim kampanyası üzerine bir değerlendirme. Peltekoğlu ve H. Çiftçi (Ed.), A’dan Z’ye Iletişim Çalışmaları–10 (s. 59–80). Ankara: İksad Yayınevi.
• Akar, F. (2023). Siyasal seçim kampanyalarında siyasal reklam: 14 Mayıs 2023 seçiminde AK Parti ve CHP reklamlarının analizi. Abant Kültürel Araştırmalar Dergisi, 8(16), 165–182. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3361968
• AK Parti ‘Türkiye Yüzyılı Reklam Videosu’ (27 Mayıs 2023). https://www.youtube.com/watch?v=FJ1uNGC47gk
• AK Parti ‘Doğru Adam Doğru Zaman Reklam Videosu’ (11 Nisan 2023). https://www.youtube.com/watch?v=CfCtQY_uONQ
• AK Parti ‘Herşey Senin İçin’ Reklam Videosu. (04 Mayıs 2023). https://www.youtube.com/watch?v=Z3R2RlOZOPc
• Aksoy, F., Aydoğan Kılıç, T., & Çalışır, G. (2024). Siyasal Reklamlarin Göstergebilimsel Yöntemle Analizi: 14 Mayis Cumhurbaşkanliği Seçimlerinde Cumhuriyet Halk Partisi’nin “Sana Söz Yine Baharlar Gelecek” Reklam Filmi Örneği. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 12(1), 474-512. https://doi.org/10.19145/e-gifder.1405686
• Ay, P. H., ve Çağlar, N. (2019). Seçmenin Siyasal Reklamlara Yaklaşımı: Şüphecilik Bakımından Kuşaklar Arası Bir İnceleme. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 18(70), 943-963. https://doi.org/10.17755/esosder.468319
• Akmeşe, B., ve Taşcıoğlu, R. (2023). Siyasal Reklamlarda Z Kuşağının Temsili: 2018 Cumhurbaşkanı Seçimi Örneğinde Göstergebilimsel Bir İnceleme. Kastamonu İletişim Araştırmaları Dergisi, (10), 189-215.
• Aziz, A. (2015). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri ve Teknikleri. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Bakır, Z. N., Adalı Aydın, G., ve Birol, M. (2018). 2017 Anayasa Değişikliği Halk Oylaması Çerçevesinde Adalet Ve Kalkınma Partisi İle Cumhuriyet Halk Partisi Referandum Şarkıları Üzerine Bir Söylem Analizi. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(1), 398-428. https://doi.org/10.19145/e-gifder.334011
• Balcı, Ş. (2020). Instagram bağımlılığının belirleyicileri olarak sosyal medya kullanımı, benlik sunumu, narsisizm ve özsaygı: Kültürlerarası bir karşılaştırma. Erciyes İletişim Dergisi, 7(3), 1326–1355. https://dergipark.org.tr/tr/pub/erciyesiletisim/issue/54680/747000
• Balcı, Ş., & Sarıtaş, H. (2021). Seçim kampanyalarında sosyal medya kullanımı: 31 Mart 2019 yerel seçimleri örneği. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, (52), 130–157. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iktad/issue/66094/972079
• Balcı, Ş. (2022). Sosyal medyanın siyasal iletişimi: 31 Mart 2019 yerel seçimleri YouTube reklamları analizi. Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi, (38), 67–90. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tiad/issue/73931/1120923
• Baloğlu, E., & Uçak, A. (2023). Siyasal Kampanya Aracı Olarak Siyasal Reklamlar: 2023 Seçimleri Ak Parti Ve Chp Reklamlari Örneği. Karatay Sosyal Araştırmalar Dergisi (11), 169-195. https://doi.org/10.54557/karataysad.1363660
• Baysal, A. M., & Kavuran, T. (2024). 2023 Cumhurbaşkanlığı Seçimi Siyasal Reklam larına Karşılaştırmalı Bir Bakış: Ak Parti Ve Chp Örneğinde Göstergebilimsel Bir Analiz. Firat University Journal of Social Sciences, 34(1), 301-318. https://doi.org/10.18069/firatsbed.1406508
• Bolton, R. N., Parasuraman, A., Hoefnagels, A., Migchels, N., Kabadayi, S., Gruber, T.,ve Solnet, D. (2013). Understanding Generation Y and their use of social media: A review and research agenda. Journal of Service Management, 24(3), 245–267. https://doi.org/10.1108/09564231311326987
• CHP ‘Yine Baharlar Gelecek’ Reklam Videosu. (27 Mart 2023). https://www.youtube.com/watch?v=bEOZYJr4Xm8
• CHP ‘Bay Kemal Sözünden Dönmeyecek’ Reklam Videosu. (27 Mart 2023). https://www.youtube.com/watch?v=WtnVLZFWE8g&list=PLbbFptig7ByQkvYEm5eBOON3DFdD4c2Cx&index=7
• Çakmak, F., & Tavlan, H. (2023). Siyasal Pazarlama Aracı Olarak Siyasal Reklam: 2023 Türkiye Cumhurbaşkanlığı Seçimi Örneğinde Göstergebilimsel Bir Analiz. 4. BOYUT Medya Ve Kültürel Çalışmalar Dergisi(23), 23-51. https://doi.org/10.26650/4boyut.2023.1341911
• Castells, M. (2009). Communication power. Oxford University Press.
• Chadwick, A. (2013). The hybrid media system: Politics and power. Oxford University Press.
• Demir, E. (2024). Toplumsal Rıza Sağlama Aracı Olarak Siyasal Reklamlar: 2023 Cumhurbaşkanlığı Seçimlerine Yönelik Karşılaştırmalı Bir Analiz. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 14(1), 95-117. https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.1309311
• Enli, G. (2017). Twitter as arena for the authentic outsider: Exploring the social media campaigns of Trump and Clinton in the 2016 US presidential election. European Journal of Communication, 32(1), 50–61. https://doi.org/10.1177/0267323116682802
• Gerodimos, R., ve Justinussen, J. (2015). Obama’s 2012 Facebook campaign: Political communication in the age of the like button. Journal of Information Technology & Politics, 12(2), 113–132. https://doi.org/10.1080/19331681.2014.982266
• Gürel, E., & Eyüboğlu, E. (2023). Political Communication In Digital Media And Online Political Participation Of Generation Z. Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 13(4), 980-994. https://doi.org/10.7456/tojdac.1321756
• İnal, İ. H. (2023). Z Kuşağının Sosyal Medyanın Siyasi Etkisine Yönelik Algısının Sosyal Medyanın Oy Verme Davranışı Üzerindeki Etkisine Yönelik Algısına Etkisi ve Sosyal Medyada Siyasi İletişim Davranışının Aracılık Rolü. International Journal Of Social Humanities Sciences Research, 10(92), 378-394.
• Kapani, M. (2005). Politika Bilimine Giriş. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Lilleker, D. G., Pack, M., ve Jackson, N. (2015). Political campaigning, elections and the Internet: Comparing the US, UK, Germany and France. Routledge.
• Loader, B. D., ve Mercea, D. (2011). Networking democracy? Social media innovations and participatory politics. Information, Communication & Society, 14(6), 757–769.
• Norris, P. (2000). A virtuous circle: Political communications in postindustrial societies. Cambridge University Press.
• Öztürk Küçük, H., ve Toklu, İ. T. (2020). Seçimlerde Oy Verme Davranışını Ne Etkiler? Z Kuşağı Üzerine Bir Araştırma. Business & Management Studies: An International Journal, 8(5), 4546-4574. https://doi.org/10.15295/bmij.v8i5.1679
• Palfrey, J., ve Gasser, U. (2008). Born digital: Understanding the first generation of digital natives. Basic Books.
• Prensky, M. (2001). Digital natives, digital immigrants. On the Horizon, 9(5), 1–6. https://doi.org/10.1108/10748120110424816
• Scammell, M. (2014). Consumer democracy: The marketing of politics. Cambridge University Press.
• Uslu Divanoğlu, S. (2017). Kuşak Farklılıklarının Politik Pazarlama ve Siyasal İletişim Açısından Değerlendirilmesi. Electronic Turkish Studies, 12(31). Ulaştırma ve Altyapı Dergisi (12 Aralık 2024 ) Türkiye’de 303 Milyon Aktif Sosyal Medya Hesabı Var https://www.uab.gov.tr/haberler/turkiye-de-303-milyon-aktif-sosyal-medya-hesabi-var (Erişim Tarihi: 21.09.2025)
• Ünür, E. (2024). Siyasal Pazarlama Süreçlerinde Dijital Kampanyalar: 2023 Cumhurbaşkanliği Seçimleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26(1), 139-176. https://doi.org/10.16953/deusosbil.1375357
• 2023 Global ve Türkiye Raporu (2023) Türkiye Sosyal Medya Kullanıcı Sayıları. https://www.clicksus.com/we-are-social-2023-global-ve-turkiye-raporu#Turkiye_Sosyal_Medya_Kullanici_Sayisi_Raporu (Erişim Tarihi: 21.09.2025)
• 2023 Yılı Televizyon İzleme Davranışları Özet Veriler Raporu (2023). Türkiye Televizyon İzleme Araştırmaları. https://tiak.com.tr/upload/files/kunye.pdf (Erişim Tarihi: 21.09.2025)