XXXXXXXXXXXXXXXXXX

Yıl 2022, , 182 - 195, 30.06.2022

Uğur Serçe

https://doi.org/10.54282/inijoss.1062673

Öz

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Anahtar Kelimeler

X, Y, Z

TÜRK BASININDA GERNIKA BOMBARDIMANI

Öz

İspanya İç Savaşı sırasında Gernika'ya yapılan saldırı, savaşın dünya genelinde endişe yaratan en kritik gelişmelerinden birisiydi. Bombalamadan sonra şehir, kısa sürede İç Savaş’ın sembollerinden biri haline geldi. Savunmasız bir şehrin kısa sürede tamamen yok edilmesi, Francocu güçlere ve bunların arkasındaki devletlere karşı büyük bir öfkeye neden oldu. Gernika'ya yapılan saldırı, İç Savaş haberlerinin yakından takip edildiği Türk basınında da ilgiyle karşılandı. Ancak Türk gazeteleri, saldırıyı haberleştirirken, Türkiye'nin İç Savaş boyunca takip ettiği karışmazlık politikasına uymak; ilaveten, 1931 yılında yürürlüğe konmuş olan Basın Kanunu'nu dikkate almak durumundaydı. Gernika’nın bombalanmasının ardından yapılan haberlerden yola çıkılarak hazırlanan bu çalışmada, saldırıdan sonraki ilk haftalarda Türk basınının Türk hükümetinin karışmazlık politikası ile ne ölçüde uyum içerisinde hareket ettiği incelenmektedir. Bu bağlamda, Gernika bombardımanına ilişkin olarak Cumhuriyet, Ulus, Tan ve Haber'de yer alan haberler ve köşe yazıları, çalışmadaki temel inceleme unsurlarını teşkil etmektedir. Yapılan incelemede, Gernika saldırısına ilişkin haberlerin, iktidara yakın olan Cumhuriyet ve Ulus gazetelerinde sınırlı ölçüde yer tuttuğu, ayrıca bu gazetelerde yer alan haberlerde tarafsız bir dil kullanılmaya gayret edildiği tespit edilmiştir. Buna karşılık, Tan ve Haber’de, saldırıya ilişkin haberlerin daha ayrıntılı bir biçimde ele alındığı görülmüştür. İlaveten, özellikle Haber’de, Cumhuriyetçilerden yana bir tutumun, gerek başlıklarla gerekse de köşe yazıları aracılığıyla açık bir biçimde ortaya konulduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Gernika, Guernica, karışmazlık, Türk basını

THE BOMBING OF GERNIKA IN THE TURKISH PRESS

Öz

The attack on Gernika during the Spanish Civil War was one of the most critical events that caused great concern around the world. After the bombing, the town soon became one of the symbols of the Civil War. The complete destruction of a defenseless town in a short time caused deep anger against Franco's forces and the states behind them. The attack attracted interest in the Turkish press, where the news of the Civil War was followed closely. However, in reporting on the attack, Turkish newspapers had to comply with the non-intervention policy followed by Turkey, taking into account the Press Law. Drawing on the news after the Gernika bombing, this study examines the extent to which the Turkish press acted in line with the Turkish government's policy of non-intervention in the first weeks after the attack. In this context, news and columns on the Gernika bombing in Cumhuriyet, Ulus, Tan and Haber were examined in the study. It has been found in the study that the news about the Gernika attack had limited coverage in Cumhuriyet and Ulus, which were close to the government. On the other hand, in Tan and Haber, it was seen that the news about the attack was discussed in more detail. In addition, it has been noted that a pro-Republican attitude was clearly evident particularly in Haber, both in headlines and columns.

Anahtar Kelimeler

Gernika, Guernica, non-intervention, Turkish press

Kaynakça

• Aladağ, S. (2011). İspanya İç Savaşı ve Türkiye (Master’s thesis, Ege Üniversitesi, Ankara). Available from: http://tez2.yok.gov.tr/
• Aydın, M. (2020). Türk Basınında Franco ve İspanya İç Savaşı (Master’s thesis, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul). Available from: http://tez2.yok.gov.tr/
• Bell, J. B. (1958). The Non-Intervention Committee and the Spanish Civil War, 1936–1939 (Doctoral dissertation, Duke University). Available from ProQuest Dissertations & Theses Global. (301939084). Retrieved from https://www.proquest.com/dissertations-theses/non-intervention-committee-spanish-civil-war-1936/docview/301939084/se-2?accountid=15572
• Birlik, G.K. (2016). “İspanya İç Savaşında (1936-1939) Türkiye'nin Dış Politikası”, Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi, 12(24), 122-155.
• Corum, J. S. (1995). “The Luftwaffe and the Coalition Air War in Spain, 1936-1939”, Journal of Strategic Studies, 18(1), 68-90. https://doi.org/10.1080/01402399508437580
• Doğrul, Ö.R. (1937) “İspanya Şimalindeki Muharebeler”, Tan, 2 May, 3.
• Dokuyan, S., Karabulut M.S. (2019). “İspanya İç Savaşı’nın Başlaması ve Türk Basınındaki Yansımaları (1936)”, Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 6(4), 1886-1915.
• Esmer, A.Ş. (1937). “Enternasyonel Matbuat Harbi”, Ulus, 11 May, 3.
• Esmer, A.Ş. (1937). “İspanya Ateşi Alevlendi”, Ulus, 3 June, 3.
• Esmer, A.Ş. (1937). “İspanya Harbını Nihayetlendirmek İçin”, Ulus, 25 May, 3.
• Güçlü, Y. (2002). “The Nyon Arrangement of 1937 and Turkey”, Middle Eastern Studies, 38(1), 53-70.
• Gündüz, Ş. (1937). “Bilbao...”, Haber, 26 April, 2.
• Gündüz, Ş. (1937). “Hiperit Geliyor!”, Haber, 30 April, 2.
• Heper, M., Criss, N.B. (2009). Historical Dictionary of Turkey. Lanham: The Scarecrow Press.
• Holme, C. (1995). "The Reporter at Guernica" British Journalism Review, 6(2), 46-51.
• Kaya, A.E.E. (2010). "Cumhuriyet Gazetesi’nin Kuruluşundan Günümüze Kısa Tarihi", İletişim Fakültesi Dergisi, Retrieved from https://www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex1423905513.pdf
• Manka, A.G. (2008). İkinci Dünya Savaşı Yıllarında Anadolu Ajansı’nın Dış Haber Politikası (Doctoral dissertation, Ankara Üniversitesi, Ankara). Available from: http://tez2.yok.gov.tr/
• Monteath, P. (1987). “Guernica Reconsidered: Fifty Years of Evidence”, War & Society, 5(1), 79-104. https://doi.org/10.1179/106980487790305120
• Öztekin, H. (2013). Tan (1938-1945): Serteller Yönetiminde Muhalif Bir Gazetenin Tarihi (Doctoral dissertation, Erciyes Üniversitesi, Kayseri). Available from: http://tez2.yok.gov.tr/
• Payne, S. G. (2012). The Spanish Civil War Cambridge University Press.
• Preston, P. (2012). The Destruction of Guernica. HarperPress e-books.
• Sarı, S. (2019). Gazeteci Us Ailesi ve modernleşme (Doctoral dissertation, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya). Available from: http://tez2.yok.gov.tr/
• Topuz, H. (1973). 100 Soruda Türk Basın Tarihi. İstanbul: Gerçek Yayınevi.
• Uriarte, C. (1995). Las Relaciones Hispano-Turcas Durante La Guerra Civil Española: 1936-1939. Madrid: Ministerio de Asuntos Exteriores Centro de Documentación y Publicaciones.
• Whealey, R.H. (1971). “Foreign Intervention in the Spanish Civil War”. The Republic and the Civil War in Spain, (ed. Raymond Carr), London: Macmillan St Martin’s Press, 213-238.
• Cumhuriyet, Haber (Akşam Postası), Tan, Ulus: 26/04/1937 – 07/06/1937