DESPİNA HATUN’UN MEZARI MESELESİ

Yıl 2016, Cilt: 5 Sayı: 1, 39 - 49, 01.07.2016

Yahya Başkan

Öz

Despina,
Komnenos ailesinden, Trabzon Rum İmparatoru IV. İoannes’in kızı olup, Akkoyunlu
Hükümdarı Uzun Hasan’ın da eşidir. Osmanlılara karşı müttefik arayışı
çerçevesinde Uzun Hasan ve IV. Ioannes yakınlaşmış, IV. Ioannes’in ölümünden
sonra ise Trabzon Rum İmparatoru olan David Komnenos, müttefiklik ilişkisini devam ettirmiş ve yeğeni Theodora ile Uzun
Hasan’ı 1458 senesinde evlendirmiştir. Çalışmamızın amacı Despina’nın ölümünden
nereye gömüldüğü meselesidir. Bunu ele alırken de bölgeye gelen Venedikli
elçilerin seyahat notlarından hareketle Despina’nın, Harput’a mı? Yoksa
Diyarbakır’a mı? Gömüldüğü incelenecektir. Bu arada Despina’nın gömülmüş olduğu
söylenen Diyarbakır ve Harput’taki St. George Kiliseleri de çalışma içerisinde
değerlendirmeye tabi tutulacaktır. 

Anahtar Kelimeler

Despina, Uzun Hasan, Diyarbakır, Harput, St. George Kilisesi.

Kaynakça

• A Narrative of Italien Travels in Persia in the Fifteenth and Sixteenth Centuries, edit. C. Grey, London 1873.
• Baskıns, Crıstelle, “The Brıde of Trebızond: Turks and Turkmens on a Florentıne Weddıng Chest,
• Cırca 1460”, Muqarnas Online, Volume 29, Issue 1, Brill 2012.
• (https://www.academia.edu/2022000/_The_Bride_of_Trebizond_Turks_and_Turkmens_on_a_Flo rentine_Wedding_Chest_circa_1460._).
• Baykal, B. Sıtkı, “Fatih Sultan Mehmet Uzun Hasan Rekabetinde Trabzon Meselesi”, Tarih Araştırmaları Dergisi II, 1964.
• Berchem, M. Von – Strzygowskı, Josef, Amıda, Parıs 1910.
• Bryer, A. M. Anthony, Rumlar Ve Türkmenler: Karadeniz İstisnası”, çev. S. Dinçel-M. Keçişli, Karadeniz İncelemeleri Dergisi, Sayı 16, (Bahar 2014).
• Caterino Zeno, Deı Commentarıı Del Vıaggıo In Persıa di M. Caterino Zeno, Libro Secondo, Venetia MDLVIII
• Danık, Ertuğrul, “Ortaçağda Harput Yüzey Araştırması 1998 Yılı Çalışmaları”, 17. Araştırma Sonuçları Toplantısı I, Ankara 1999.
• Diehl, Charles, “Catherine ou Théodora?”, Byzantinische Zeitschrift XXII, Leıpzıg 1913.
• Doğu’da Venedik Elçileri, Caterino Zeno ve Ambrogino Contarini’nin Seyahatnameleri, çev. T. Gündüz, İstanbul 2006.
• Erdem, İlhan – Paydaş, Kazım, Ak-Koyunlu Devleti Tarihi, Ankara 2007.
• Franz Babınger, Fatih Sultan Mehmed ve Zamanı, çev. D. Körpe, İstanbul 2002.
• Göyünç, Nejat, “XVI. Yüzyılda Güney Doğu Anadolu’nun Ekonomik Durumu”, Türkiye İktisat Tarihi Semineri, Ankara 1975.
• John E. Woods, Akkoyunlular çev. S. Özbudun, İstanbul 1993
• Josaphat Barbaro, Anadolu’ya ve İran’a Seyahat, çev. T. Gündüz, İstanbul 2005.
• La Republica di Venezia e la Persia, Per Guglıelmo Berchet, Torino 1865.
• Metropolit Dolapönü, Hanna, “Harput’taki Süryani Kadim Cemaatimize Ait Meryem Ana Kilisesi’nin Kuruluş ve Tecdit Tarihleri”, Öz Hikmet, Mart 1952.
• Özbaran, Salih, Portekizli Seyyahlar, “Antonio Tenreiro’nun Gözlemleri”, İstanbul 2007.
• Ph. Fallmerayer, Geschıchte Kaıserthums Von Trapezunt, München 1827.
• Seyyahların Gözüyle Sultanlar ve Savaşlar, Giovanni Maria Angiolello-Venedikli Bir Tüccar ve Vincenzo D'Alessandri’nin
• Seyahatnâmeleri, çev. T. Gündüz, İstanbul 2007.
• Simeon, Tarihte Ermeniler 1608-1619, çev. H. Andreasyan, İstanbul 1999.
• Sinclair, T. A., Eastern Turkey An Architectural Archaeological Survey, Volume III, London 1989.
• Sunguroğlu, İshak, Harput Yollarında I, İstanbul 2013.
• Sümer, Faruk, “Uzun Hasan”, DİA XLII, İstanbul 2012.
• Tellioğlu, İbrahim, Komnenosların Karadeniz Hakimiyeti Trabzon Rum Devleti (124-1461), Trabzon 2009.
• Tuncer, O. Cezmi, Diyarbakır Kiliseleri, Ankara 2002.
• Ünal, M. Ali, “Harput”, DİA XVI, İstanbul 1997.
• Ünal, M. Ali, XVI. Yüzyılda Harput Sancağı (1518-1566) , Ankara 1989.