ALIŞVERİŞ MERKEZLERİ, İNTERNET VE TÜKETİM ALIŞKANLIKLARI: ESKİŞEHİR ÖRNEĞİNDE BİR SAHA ARAŞTIRMASI

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 2, 393 - 420, 30.12.2019

Göksel Göker Gökhan Alptekin

Öz

Günümüz tüketim
toplumlarının en belirgin mekânsal örgütlenmesi alışveriş merkezleridir.
Alışveriş merkezleri, alışveriş mekânı olmanın yanında, birçok sosyal ve
kültürel işlevle yüklüdür. Bu nedenle artık yaşam merkezleri olarak tarif
edilmektedirler. Diğer taraftan internetin ortaya çıkması ve yaygınlaşmasıyla
birlikte, tüketim davranışlarının değişmeye başladığı görülmektedir. Bu anlamda tüketim, artık dijitalize bir olgu olarak da
değerlendirilmektedir.

Bu çalışma kapsamında, bireylerin
alışveriş merkezleri ile internette sergiledikleri tüketim davranışları
Eskişehir örneğinde incelenmektedir. Saha çalışmasında anket tekniği
kullanılmış, 1152 kişilik bir örneklem grubuna ulaşılmıştır. Bulgular frekans
ve yüzde dağılımlarını gösteren tablolar eşliğinde analiz edilmiştir. Ayrıca
değişkenler arasındaki ilişkinin anlamlılık durumunu belirlemek amacıyla Ki
Kare bağımsızlık testi uygulanmış, veriler çapraz tablolar halinde sunulmuştur. 

Anahtar Kelimeler

Tüketim, AVM, İnternet, Eskişehir

SHOPPING MALLS, INTERNET AND CONSUMPTION HABITS: A FIELD RESEARCH IN THE CASE OF ESKİŞEHİR

Öz

The most prominent spatial organization
of today’s consumer societies is shopping centers. In addition to being a
shopping space, shopping centers are loaded with many social and cultural
functions. Because of this they are now described as living centers. On the
other hand, with the emergence and spread of the internet, consumption
behaviors have started to change. In this sense, consumption is now considered
as a digitalized phenomenon.

In this study, the consumption behaviors
of individuals in shopping centers and on the internet are examined in the case
of Eskişehir. In the field study, a questionnaire technique was used and a
sample group of 1152 people was reached. The findings were analyzed with tables
showing frequency and percentage distributions. In addition, Chi-square test
was used to determine the significance of the relationship between the
variables and the data were presented in cross tables. 

Anahtar Kelimeler

Consumption, Shopping Mall, Internet, Eskişehir

Kaynakça

• Akarçay, E. ve Suğur, N. (2016). Eskişehir’de Kentin ve Tüketim Mekânlarının Dönüşümü. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 71 (3), 797-825.
• Akat, Ö., Taşkın Ç., Özdemir A. (2006). Uluslararası Alışveriş Merkezi Tüketicilerinin Satın Alma Davranışı: Bursa İlinde Bir Uygulama. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (2), 13-30.
• Aydoğan, F., (2005). Medya ve Tüketim Kültürü Üzerine. İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• Aytaç, Ö. (2005). Kapitalizm ve Boş Zaman. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (1), 1-22.
• Baritci, Z. F. ve Tarhan, A. (2018). Fordizmden Post-Fordizme Değişen Tüketiciler, Yaşam Tarzları ve Boş Zaman. Bünyamin Ayhan (Ed.), İletişim Sosyolojisi içinde (s. 255-276). Konya: Literatürk.
• Baudrillard, J. (2004). Tüketim Toplumu. Hazal Deliceçaylı ve Ferda Keskin (Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
• Baudrillard, J. (2005). Simülakrlar ve Simülasyon. Oğuz Adanır (Çev.). İstanbul: Doğubatı.
• Baudrillard, J. (2009). Gösterge Ekonomi Politiği Hakkında Bir Eleştiri. Oğuz Adanır ve Ali Bilgin (Çev.). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi.
• Bocock, R. (1997). Tüketim. İrem Kutluk (Çev.). Ankara: Dost Kitabevi.
• Chaney, D. (1999). Yaşam Tarzları. İrem Kutluk (Çev.). Ankara: Dost Kitabevi.
• Chayko, M. (2018). Süper Bağlantılı. Berkan Bayındır (Çev.). İstanbul: Der.
• Çakmak, A. Ç. (2012). Ziyaretçilerin Alışveriş Merkezlerini Tercih Etme Nedenlerinin Araştırılması: Karabük Şehir Merkezinde Bir Uygulama. Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 5 (2), 195-215.
• Ersoy, E., (2017). Tüketicilerin Değişen Alışveriş Alışkanlıkları: Online Alışveriş. İletişim Araştırmaları Dergisi, 3, 87-129.
• Featherstone, M. (2013). Postmodernizm ve Tüketim Kültürü. Mehmet Küçük (Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
• Fiske, J. (1999). Popüler Kültürü Anlamak. Süleyman İrvan (Çev.). Ankara: Ark.
• Göker, G. ve Keskin, S. (2015). Tüketimden Sosyalleşmeye Alışveriş Merkezleri: Elazığ Örneğinde Bir Araştırma. JASSS, 39, 201-221.
• Güler, M. (2019). Yönlendirilen Arzu. Ankara: Ütopya.
• http://gyodergosterge.com/detay/avm, Erişim: 20 Haziran 2019
• https://wearesocial.com/global-digital-report-2019, Erişim: 21 Haziran 2019
• İbicioğlu, H. (2005). Alışveriş Merkezleri, Demografik Etkenler ve Tüketici Tutumlarının İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 10 (1), 43-55.
• Jameson, F. (2011). Postmodernizm ya da Geç Kapitalizmin Kültürel Mantığı. Nuri Plümer ve Abdülkadir Gölcü (Çev.). Ankara: Nirengi Kitap.
• Kadıoğlu, Z. (2014). Tüketim İletişimi. İstanbul: Pales.
• Lefebvre, H. (2007). Modern Dünyada Gündelik Hayat. Işın Gürbüz (Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Marcuse, H. (1997). Tek Boyutlu İnsan. Aziz Yardımlı (Çev.). İstanbul: İdea.
• Nohl, A. M. (2018). Eşya ve İnsan. Özden Saatçi (Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
• Odabaşı, Y. (1999). Tüketim Kültürü. İstanbul: Sistem.
• Ritzer, G. (2011). Büyüsü Bozulmuş Dünyayı Büyülemek. Şen Süer Kaya (Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
• Tosun, N. B. ve Cesur, D. K. (2018). Tüketimin Paranormali: Gösterişçi Tüketim ve Paranormal İnanç İlişkisi. Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 13 (49), 167-185.
• TÜSİAD (2019). E-Ticaretin Gelişimi, Sınırların Aşılması ve Yeni Normlar. https://www.eticaretraporu.org/wp-content/uploads/2019/05/DD-TUSIAD-ETicaret-Raporu-2019.pdf, Erişim: 21 Haziran 2019.
• Üstün, B. ve Tutal, O. (2008). Tüketim Alışkanlıklarındaki Değişimler ve Bu Değişimlerin Alışveriş Mekânlarına Etkisinin Eskişehir Örneğinde İrdelenmesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (2), 259-282.
• Veblen, T. B. (2015). Aylak Sınıfın Teorisi. Eren Kırmızıaltın ve Hüsnü Bilir (Çev.). Ankara: Heretik.
• Willis, S. (1993). Gündelik Hayat Kılavuzu. Aksu Bora ve Asuman Emre (Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
• Woodward, I. (2016). Maddi Kültürü Anlamak. Ferit Burak Aydar Çev.). İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
• Yanıklar, C. (2006). Tüketimin Sosyolojisi. İstanbul: Birey Yayıncılık.
• Zengel, R. (2001-2002). Tarih İçinde Değişen Tüketim Mekânları. Ege Mimarlık, 40-41, 10-13.
• Zizek, S. (2012). The Pervert’s Guide to Ideology. Sophie Fiennes (Yönetmen).
• Zorlu, A. (2006). Üretim ve Tüketim Teorileri. Ankara: Glocal.