BYZANTINE-CRUSADE CONFLICT IN THE EASTERN MEDITERRANEAN (ANTAKYA EXAMPLE)

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 1, 196 - 210, 30.06.2022

Fatma İnce

https://doi.org/10.54282/inijoss.929123

Öz

One of the most important driving forces of the Crusaders to start the crusades is the help that the Byzantine State requested from the West, which was constantly pressed by the Pechenegs, the Seljuks and the Çaka Principality (1081-1093). However, when the Byzantine State asked for this help from the West, its thought was very different. They thought that they could benefit from the crusaders as mercenaries, that they would regain the lands they had lost against the Seljuks, and that the crusaders would return to their country when their work was finished. The events showed that the crusaders came to Anatolia not only to help Byzantium, but also to settle here by gaining land. As a matter of fact, the crusader counties established after the First Crusade are the most obvious indicators of these intentions of the crusaders. Also, every expedition they organized had become a process of disintegration of the Byzantine Empire. Therefore, when the Byzantine State realized that the crusaders were not well-intentioned, they had to take some precautions against them from the first time. These measures they took left the crusaders in a very difficult situation, therefore, the crusaders had a hatred against Byzantium. Before the Crusades, it is very difficult to say that the Byzantine State had much information about the westerners and the westerners about the Byzantine State. Except for places like Southern Italy, where Byzantines and westerners lived together, the relations between the two sides were mostly due to factors such as mercenaries, ambassadors, merchants and travelers. In the bilateral relations realized through these, the crusaders defined the Byzantines as "cowardly and feminine", and the Byzantines defined the westerners as "barbarian". In this study, the Byzantine-Crusader conflict in the Eastern Mediterranean will be examined in the context of Antakya example.

Anahtar Kelimeler

Crusaders, Crusades, Seljuk State, Byzantine State, Prejudice

DOĞU AKDENİZ’DE BİZANS-HAÇLI ÇATIŞMASI (ANTAKYA ÖRNEĞİ)

Öz

Haçlıların, haçlı seferlerini başlatmalarının en önemli itici güçlerinden birisi Peçenekler, Selçuklular ve Çaka Beyliği (1081-1093) tarafından sürekli sıkıştırılan Bizans Devleti’nin Batı’dan istemiş olduğu yardımdır. Ancak Bizans Devleti, Batı’dan bu yardımı isterken düşüncesi çok farklıydı. Onlar, haçlılardan paralı asker olarak yararlanabileceklerini, Selçuklulara karşı kaybetmiş oldukları toprakları onlar sayesinde yeniden elde edebileceklerini, işleri bittiğinde de haçlıların ülkelerine geri döneceklerini düşünüyorlardı. Yaşanan hadiseler, haçlıların Anadolu’ya sadece Bizans’a yardım etmek için değil aynı zamanda burada toprak kazanarak, yerleşmeye geldiklerini göstermiştir. Nitekim I. Haçlı Seferi sonrası kurulan haçlı kontlukları haçlıların bu niyetlerinin en bariz göstergesidir. Ayrıca onların düzenlemiş olduğu her sefer Bizans İmparatorluğu’nun parçalanması süreci haline gelmişti. Dolayısıyla da Bizans Devleti, haçlıların iyi niyetli olmadıklarını fehmedince ilk seferden itibaren onlara karşı bir takım önlemler almak zorunda kalmışlardır. Almış oldukları bu önlemler haçlıları oldukça zor durumda bırakmış bundan dolayı haçlılarda Bizans’a karşı bir nefret meydana gelmiştir. Haçlı seferleri öncesinde Bizans Devleti’nin batılılar, batılıların da Bizans Devleti hakkında çok fazla fikir sahibi olduğunu söylememiz oldukça zor. Bizanslıların ve batılıların bir arada yaşadıkları Güney İtalya gibi yerler haricinde iki taraf arasındaki ilişkiler genellikle paralı asker, elçi, tüccar, seyyah gibi unsurlar sayesindeydi. Bunlar vasıtasıyla gerçekleşen ikili ilişkilerde haçlılar Bizanslıları “korkak ve kadınsı”, Bizanslılar da batılıları “barbar” olarak tanımlamaktaydılar. Bu çalışmada Doğu Akdeniz’de Bizans-Haçlı çatışması, Antalya örneği bağlamında incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

haçlılar, Haçlı Seferleri, selçuklu devleti, bizans devleti, Önyargı

Kaynakça

• Agullers ,Raimundus (Raymond D’aguilers). (1921). Historia francorum Qui Ceperunt Jerusalem, İng. Çev. August C. Krey, The First Crusade: The Accounts of Eyewitnesses and Participarts, Pricenton.
• Aksarayî. (2000). Müsâmeretü’l-Ahbâr, Türkçe trc. Mürsel Öztürk, Ankara: TTK Yayınları.
• Amiot, François. (1962). The key Concepts of St. Paul, Freiburg/Nelson, Edinburg/London.
• Anna Komnena. (1996). Alexiad Anadolu’da ve Balkan Yarımadası’nda İmparator Alexios Komnenos Döneminin Tarihi (Malazgirt Sonrası), Çev. Bilge Umar, İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• Anonim Haçlı Tarihi. (2013).Çev. Ergin Ayan, İstanbul: Selenge Yayınları.
• Aquensis, Albertus. (2007). Historia Ierosolimitana History of the Journey to Jerusalem, İng. Çev. Susan B. Edghtor, Oxford: Oxford Medieval Text.
• Asbridge, Thomas. (2000). The Creation of the Principality of Antioch 1098-1130, Woodbridge: The Boydell Press.
• Azîmî. (2006). Azîmî Tarihi: Selçuklular Dönemiyle ilgili Bilgiler (H. 430-538=1038/39-1143/44), Türkçe trc. Ali Sevim, Ankara: TTK Yayınları.
• Barnes, A. (2006). İsa ve Pavlus aynı Fikirde miydi?, Çev. A. Sonbahar Yıldırım, İstanbul: Haberci Baskı Yayın Dağıtım.
• Belâzurî. (2013). Fütûhu’l Büldân: Ülkelerin Fetihleri, Çev. Mustafa Fayda, İstanbul: Siyer Yayınları.
• Blumenthal, Uta Renate. (2006). “Clermont, Council (1095)”, The Crusades An Encyclopedia, Ed. Alan V. Murray, Vol. I, ABC-Clio 2006, s.263-265.
• Cadomensis, Radulfus (Ralph of Caen). (2005). The Gesta Tancredi A History of the Normans on the First Crusade, İngilizce trc. Bernard S. Bachrach ve Davıd S. Bachrach, England: Ashgate Publishing Company.
• Carnotensis, Fulcherius. (2009). Kudüs Seferi, Çev. İlcan Bihter Barlas, İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
• Demirkent, Işın. (1994). Urfa Haçlı Kontluğu (1098-1118), Ankara: TTK.
• Demirkent, Işın. (1996). “Haçlılar”, DİA, XVI, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, s.316-317.
• Demirkent, Işın. (2013). Haçlı Seferleri, İstanbul: Dünya Yayıncılık.
• Deniz, A., K. Kamacı. (2013).Ortadoğu ve Avrupa’nın Sendromu Haçlı Seferleri, İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
• Ebû’l-Farac (Bar Hebraeus). (1999). Abûl-Farac Tarihi, II, Türkçe trc. Ömer Rıza Doğrul, Ankara: TTK Yayınları.
• Edwards, Robert W. (1987). The Fortifications of Armenian Cilicia, Washington: Dumbarton Oaks Publishing.
• Ercan, Yavuz (2001). “Ermeniler ve Ermeni Sorunu”, Yeni Türkiye, Ermeni Sorunu Özel Sayısı, C.I, S.37, (Ocak-Şubat 2001), s.36-52.
• Erer, Raşid. (2002). Türklere Karşı Haçlı Seferleri, İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Ersan, Mehmet. (2007). Selçuklular Zamanında Anadolu’da Ermeniler, Ankara: TTK.
• Filibeli Ahmet Hilmi Şehbenderzade. (2006). İslam Tarihi, İstanbul: Ötüken Yayınları.
• France, John. (1994). Victory in the East: A Military History of the First Crusade, Cambridge: Cambridge University Press.
• George Ostrogosky. (2006). Bizans Devleti, Çev. Fikret Işıltan, Ankara: TTK.
• Harris, J. (2003). Byzantium and Crusades, New York: The Both Press.
• I.ve II. Haçlı Seferleri Vekayinamesi. (2005). Notlar: H. A. R. Gibb, Çev. Vedii İlmen, İstanbul: Yaba Yayınları.
• İbnu’l-Cevzî. (2011). Mir’âtü’z-Zamân fî Târîhi’l-Âyân’da Selçuklular, Türkçe trc. Ali Sevim, Ankara: TTK.
• İbnü’l Esir. (1987). İslam Tarihi El Kamil Fit-Tarih Tercümesi, XI., Çev. Ahmet Ağırakça, Abdülkerim Özaydın, İstanbul: Bahar Yayınları.
• İbnü’l-Adîm. (2014). Zübdetü’l-Haleb min Târîhi Haleb’de Selçuklular (H. 447-521 = 1055-1127), Türkçe trc. Ali Sevim, Ankara: TTK.
• İnce, Fatma. (2019). IV. Haçlı Seferi ve Trabzon, Trabzon: Serander Yayınevi.
• İnce, Fatma. (2020). Nureddin Mahmud b. Zengi ve Haçlılarla Mücadelesi, Trabzon: Serander Yayınevi.
• Kaleli, Emrullah. (2018). “Bizans ve Haçlı Seferleri”, III. INES Uluslararası Eğitim ve Sosyal Bilimler Kongresi Bildiri Kitabı, Alanya 2018, s.1254-1259.
• Kırpık, Güray. (2009). Doğu’nun ve Batı’nın Gözünden Haçlılar, İstanbul: Selenge Yayınları.
• Koca, Salim. (2003). Türkiye Selçukluları Tarihi: Malazgirt’ten Miyokefalon’a (1071-1176), Çorum: Karam Yayınları.
• Kotan, Necati. (1974). Türk ve İslam Alemine Karşı Haçlı Seferleri, Adana: Kemal Matbaası.
• Krey, August C. (1921). The First Crusade, Princenton: Princenton University Press.
• Kurat, Akdes Nimet. (1966). Çaka Bey, Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları.
• Lilies, Ralph-Johannes. (1993). Byzantium and the Crusader States 1096-1204, İngilizce trc. J. C. Morris ve Jean E. Ridings, Oxford: Clarendon Press.
• Mikhail Attaleiates. (2012). Historia, İngilizce trc. Anthony Kaldellis ve Dimitris Krallis, The History, Harvard: Harvard University Press, 2012, Türkçe trc. Bilge Umar, Tarih, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul 2008.
• Monochus, Robertus, (Robert the Marx). (2005). Historia Iherosolimitana, İng. trc. Carol Sweetenham, Robert the Mark’s History of the First Crusade, Burlington.
• Muhammed b. Ali Azimi. (2006). Azimi Tarihi, Selçuklularla İlgili Bölümler (H.430-538=1038/39-1143/44), Metin, Çeviri, Notlar ve Açıklamalar, Ali Sevim, Ankara: TTK.
• Müçteba İlgürel. (1993). “Çaka Bey”, İ.A., VIII., İstanbul: İSAM.
• Nicolle, David. (2001). Essential Histories the Crusades, Oxford: Osprey Publishing.
• Oldenburg, Zoe. (1996). The Crusaders, İngilizce trc. Anne Carter, New York.
• Rıley-Smith, Jonathan. (2003). The First Crusade and The İdea of Crusading, Continuum.
• Runciman, Steven. (2008). Haçlı Seferleri Tarihi, I, Çev. Fikret Işıltan, Ankara: TTK.
• Sevim, Ali. (2000). Suriye ve Filistin Selçukluları Tarihi, Ankara: TTK.
• Theophanes Confessor. (1997). The Chronicle of Theophanes Confessor: Byzantine and Eastern History AD 284-813, İngilizce trc. Cyril Mango ve Roger Scott, Oxford: Clarendon Press.
• Turan, Osman. (2003). Türk Cihan Hakimiyeti Mefkûresi Tarihi, İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Turan, Osman. (2004). Doğu Anadolu Türk Devletleri Tarihi, İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Urban and Crusaders. (1901). Ed. Dana Carleten Munro, The Department of The History of Pennsyvania, Philadelphia.
• Urfalı Mateos. (2000). Urfalı Mateos Vekayinamesi (952-1136) ve Papaz Grigor’un Zeyli (1136- 1162), Çev. Hrant D. Andresyan, Ankara: TTK.