KAMU GÖREVLİLERİ ETİK KURUL KARARLARI ÜZERİNDEN KAMU YÖNETİMİNDE ETİK KÜLTÜRÜNÜ OKUMAK

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 1, 1 - 20, 30.06.2024

Arzu Yıldırım

https://doi.org/10.54282/inijoss.1129910

Öz

Kamu yönetiminde son dönemlerde yapılan reform düzenlemelerinin temelini açıklık, tarafsızlık, dürüstlük, şeffaflık gibi ilkeler oluşturmaktadır. Kamu yönetiminde hizmetlerin daha kaliteli sunulmasında, kamuya olan güvenin sağlanmasında etik konusu öne çıkmaktadır. Çünkü kamu yönetiminin etkin işlememesindeki en önemli engel etik dışı uygulamalar ve davranışlardır. Bu nedenle ülkemizde etik dışı uygulamaları engellemek, yönetimde etik değerlerin benimsenmesini sağlamak üzere kurumsal anlamda düzenlemeler yapılmaktadır. Bu konuda atılan en somut adımlardan birisi 5176 sayılı Kanun’un kabul edilmesidir. Bu kanun ile kamu yönetiminde etik kültürün benimsenmesini ve gelişmesini sağlamak için Kamu Görevlileri Etik Kurulu kurulmuştur. Böylece kamu çalışanlarının hizmetlerini yerine getirirken uymaları gereken etik ilkeler kapsamında hareket etmeleri beklenmektedir. Kamu kurumlarında etik kültürün gelişmesi aynı zamanda yeni kamu yönetimi anlayışının temel dinamikleri arasındadır. Kamuda etik anlayışın gelişmesi ile kamu kurumlarında yolsuzluk, kayırmacılık, rüşvet gibi yanlış uygulamaların önüne geçilebilecektir. Bu çalışmanın amacı, Kamu Görevlileri Etik Kurulu kararları üzerinden kurulun işlevselliğini kurul kararları üzerinden okumaya çalışmaktır. Çalışmada kamu yönetiminde etik kültürün geliştirilmesine katkıda bulunmak amacıyla öneriler getirilmiştir. Çalışmada Kurul’un aldığı kararların yıllara göre dağılımları incelendiğinde 2013 yılından sonra Kurul’a yapılan başvurularda düşüşler yaşandığı sonucuna ulaşılmıştır. Bunun da en temel nedeni olarak Kurul Kararlarının Resmi Gazete’de yayınlanması uygulamasının kaldırılması olarak düşünülmektedir. Vatandaşların kamu yönetimine olan güvenlerinin sağlanmasında Kurul’un etkisi göz ardı edilmemelidir. Kamu Görevlileri Etik Kurulu’nun kendisinden beklenen etkiyi oluşturması için dönemin şartları kapsamında genel yapısının ve etki alanının yeniden güncellenmesi gerektiği düşünülmektedir. Kurul’un yönetimde etik kültürün gelişmesi konusunda farkındalık çalışmaları yürüttüğü tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Etik, Kamu Görevlileri Etik Kurulu, Etik Kültürü, Etik ilkeleri, 5176 Sayılı Kanun

READING THE THE ETHICAL CULTURE IN PUBLIC ADMINISTRATION THROUGH THE ETHICS COMMITTEE DECISIONS OF PUBLIC OFFICERS

Öz

It forms the basis of recent reform movements in public administration principles such as openness, impartiality, honesty, transparency. The issue of ethics in public administration comes forward in providing better quality services and ensuring public confidence. Because the most important obstacle to the effective functioning of public administration is unethical practices and behaviors. Institutional arrangements are made in our country to prevent unethical practices and to ensure the adoption of ethical values in management. One of the most concrete developments in this regard is the adoption of Law No. 5176. With this law, the Public Servants Ethics Committee was established to ensure the adoption and development of ethical culture in public administration. Thus, it is expected comply with ethical principles while performing their duties from public employees. The development of ethical culture in public institutions is also among the basic dynamics of the new public administration approach. With the development of ethical understanding in the public sector, it will be possible to prevent wrong practices in public institutions such as corruption, nepotism, bribery. The aim of this study is to examine the functionality of the board through the decisions of the Public Servants Ethics Committee. In the study, suggestions were made in order to contribute to the development of ethical culture in public administration. When the distribution of the decisions taken by the Board according to the years is examined in the study, it has been concluded that there has been a decrease in the applications made to the Board after 2012. The most fundamental reason for this is considered to be the abolition of the practice of publishing the Board Decisions in the Official Gazette. The influence of the Board in ensuring citizens' confidence in public administration should not be ignored. In order for the Public Servants Ethics Committee to achieve the expected effect, it is thought that its general structure and sphere of influence should be updated again within the scope of the conditions of the period. It has been determined that the Board carries out awareness studies on the development of ethical culture in management.

Anahtar Kelimeler

Ethics, Public Servants Ethics Committee, Ethical principles, Ethical Culture, Law No. 5176

Kaynakça

• Akdeniz, İ. (2019). Yerel yönetimlerde etik kültürün geliştirilmesi. Sayıştay Dergisi, (112), 27-52.
• Altun, M., Sayer, A., & Barutçu, A. (2013). Kamu görevlileri etik kurulu kararları ışığında kamuda görülen etik dışı davranışlar ve yolsuzluklar. Sayıştay Dergisi, (91), 33-55.
• Aydın, S., & Demirtaş, F. (2020). Kamu görevlileri etik sözleşmesi maddelerinin değerlendirilmesi (odak grup çalışması).Uluslararası Liderlik Eğitimi Dergisi, 1(1).
• Bozkurt, C. (2010). Yolsuzlukla mücadele boyutuyla etik ve etik kültürü. Denetişim Dergisi, (5), 44-53.
• Chadegani, A. A., & Jari, A. (2015). Corporate ethical culture: review of literature and ıntroducing pp model. Procedia Economics and Finance, 36, 51-61. https://doi.org/10.1016/S2212-5671(16)30015-6
• Çamur, Ö., & Aydın, A. (2022). Yeni kamu yönetimi anlayışının etik temelleri ve kamu yönetiminde etik yönetimin gelişmesi üzerindeki etkisi. Denetişim(25), 148-159.
• Çamur, Ö., & Aydın, A. H., (2021). Kamu yönetiminde siyasallaşma ve kayırmacılık sorununa ahlak ve adalet eksenli çözüm önerileri. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(2), 1140-1166, https://doi.org/10.33437/ksusbd.645929
• Dmochowski, M., Jurczuk, A., & Szczepankowski, R. (2019). Ethics in public administration. Szczepankowski," Ethics in Public Administration", January.
• Erbaş, İ. (2017). Kamu kurumlarında etik kültürün oluşturulmasında Türk ulusal etik mevzuatın rehberliği. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 12(31), 87-102, http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.12462
• Eryılmaz, B. (2008). Etik kültürü geliştirmek. Türk İdare Dergisi, 80(459), 1-13.
• Fejzullahu, A., & Batalli, M. (2019). The role of ethics in public administration. SEER: Journal for Labour and Social Affairs in Eastern Europe, 22(2), 267–278. https://www.jstor.org/stable/27096120
• Fuertes, V. (2021). The rationale for embedding ethics and public value in public administration programmes. Teaching Public Administration. https://doi.org/10.1177/01447394211028275
• Gökçe, O., & Örselli, E., (2011). Kamu yönetiminde etik ve etik dışı davranış algısı. İş Ahlakı Dergisi, 4(7), 47-63.
• Göre, P., & Selçuk, F. Ü., (2014). Kamu görevlileri etik kurulu eğitim materyallerindeki kabuller ve değerler hiyerarşisine ihtiyaç. F. Uluğ vd. (der.), II. Kamu Etiği Seçilmiş Kongre Bildirileri, 174-191.
• KGEK. (2017a). Kamu görevlileri etik kurulu etik rehberi 2017. http://etik.gov.tr/etik_rehberi.pdf
• Kamu Görevlileri Etik Kurulu. (2020). 2005–2020 yıllarına ait Kamu Görevlileri Etik Kuruluna yapılan başvuruların istatistik bilgileri. https://www.etik.gov.tr/istatistiki-veriler
• Kamu Görevlileri Etik Kurulu. (2022). https://www.etik.gov.tr
• Kamu Görevlileri Etik Kurulu Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun, (2004). https://www.etik.gov.tr/etik-mevzuati
• Kaptein, M. (2011). Understanding unethical behavior by unraveling ethical culture. Human Relations, 64(6), 843–869, https://journals.sagepub.com/doi/pdf/10.1177/0018726710390536
• Kaptein, M. (2008). Developing and testing a measure for the ethical culture of organizations: the corporate ethics virtue model. Journal of Organisational Behaviour, https://www.researchgate.net/publication/281652432_Developing_and_Testing_a_Measure_for_the_Ethical_Culture_of_Organizations_The_Corporate_Ethical_Virtues_Model#fullTextFileContent
• Key, S. (1999). Organizational ethical culture: real or ımagined?, Journal of Business Ethics, 217–225, https://link.springer.com/content/pdf/10.1023/A:1006047421834.pdf
• Koç, H. (2019). Kamu yönetiminde etik-medya ilişkisi: Kamu görevlileri etik kurulu faaliyet ve kararlarının ulusal gazetelerdeki temsili üzerinden bir deneme. e-GİFDER, Cilt:7, Uluslararası Türk Dünyası Basın Sempozyumu Özel Sayısı, 1584-1608.
• Koçak, S. Y., & Yüksel, G., (2010). Türk kamu yönetiminde etik ve kamu görevlileri etik kurulu. Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, (21), 73-95.
• Longenecker, J.G. (1985). Management priorities and management ethics. J Bus Ethics 4, 65–70 https://doi.org/10.1007/BF00382676
• Maesschalck, J. (2004) Approaches to ethics management in the public sector : a proposed extension of the compliance-ıntegrity continuum. Public Integrity, 7(1), 20-41, 10.1080/10999922.2004.11051267
• Markham, A. N. (2007). Ethic as method, method as ethic a case for reflexivity in qualitative ıct research. Journal of Information Ethics, 15(2), 37-55, https://www.researchgate.net/profile/Annette-Markham/publication/238450919_Ethic_as_Method_Method_as_Ethic_A_case_for_reflexivity/links/552558380cf24b822b3fdec6/Ethic-as-Method-Method-as-Ethic-A-case-for-reflexivity.pdf
• Riivari, E., & Lamsa, A. M., (2014). Does it pay to be ethical? examining the relationship between organisations’ ethical culture and ınnovativeness. Journal of Business Ethics, 124(1), 1–17, https://doi.org/10.1007/s10551-013-1859-z
• Riivari, E., Lämsä, A., Kujala, J. & Heiskanen, E. (2012), The ethical culture of organisations and organisational innovativeness. European Journal of Innovation Management, 15(3), 310-331. https://doi.org/10.1108/14601061211243657
• Shafritz, J. M., Ott, J. S., & Jang, Y. S. (2005). Classics of organization theory (6th ed.). Boston: Thomson Wadsworth.
• Usta, S., & Arslan, Ş., (2020). Türkiye’de etik yönetim anlayışına yönelik çerçeve arayışı: Kamu görevlileri etik kurulu üzerinden bir inceleme. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 11(2), 222-244.
• Yılmaz, L., & Arap, İ., (2006). Yeni kamu yönetimi anlayışının "yeni" kurumu: Kamu görevlileri etik kurulu. Amme İdaresi Dergisi, 39(2), 51-69.
• Yörükoğlu, F. (2012). Türkiye’de metropoliten yönetimler ve etik değerler açısından bir inceleme. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(40), 268-292.
• Yüksel İnal, G. (2012). Kamu yönetiminde merkezileşmiş bir otorite olarak kamu görevlileri etik kurulu. [Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi].
• Zaal, R.O.S., Jeurissen, R.J.M. & Groenland, E.A.G. (2019). Organizational architecture, ethical culture, and perceived unethical behavior towards customers: evidence from wholesale banking. J Bus Ethics 158, 825–848. https://doi.org/10.1007/s10551-017-3752-7