2023 CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMİNDE SOSYAL MEDYA KULLANIMI: INSTAGRAM VE X ÜZERİNE BİR İNCELEME

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 1, 136 - 175, 30.06.2024

Mehmet Fatih Karaca

https://doi.org/10.54282/inijoss.1454160

Öz

Bu çalışmada, 2023 Cumhurbaşkanlığı seçiminde aday olan Recep Tayyip Erdoğan, Kemal Kılıçdaroğlu ve Sinan Oğan’ın sosyal medya hesapları ile 889 Instagram ve 1635 X gönderisi incelenmiştir. Adaylar tarafından yapılan paylaşımlar Doğal Dil İşleme teknikleriyle işlenerek elde edilenler seçim öncesi, seçim arası ve seçim sonrası olmak üzere 3 periyotta analiz edilmiştir. Diğer adayların aksine Recep Tayyip Erdoğan’ın takipçi sayısının periyotlara göre çok fazla değişkenlik göstermediği; takipçilerinin daha sadık ve sahiplenici davrandıkları görülmüştür. Seçim periyotlarında seçime giren adayların, seçim sonrası periyottaysa seçimi kazanan Recep Tayyip Erdoğan’ın sosyal medya paylaşımlarını sürdürdüğü gözlenmiştir. Adayların Instagram’ı seçim propaganda ve çalışmalarıyla ilgili bilgilendirmeler için, X’i ise günlük siyaset ve farklı konularla alakalı mesajlar için kullandıkları belirlenmiştir. Adayların X’teki takipçi sayıları fazla olmasına karşın Instagram etkileşim sayı/oranlarının daha yüksek olduğu, her 2 platformda ve 3 periyotta Recep Tayyip Erdoğan’ın takipçi sayısının, Kemal Kılıçdaroğlu’nunsa etkileşim oranının yüksek olduğu tespit edilmiştir. Yalnızca etkileşimlere bakılarak seçim sonuçlarıyla ilgili öngörüde bulunulamayacağı; beğeni sayısının destek olarak kabul edilebileceği ancak yorumların tümüyle pozitif değerlendirilemeyeceği sonucuna ulaşılmıştır. Seçim periyotlarındaki paylaşımlarda ise adaylar tarafından farklı öğelerin vurgulandığı görülmüştür. Recep Tayyip Erdoğan paylaşımlarıyla seçimle ilgili motivasyon sağlamayı ve seçmenleri konsolide etmeyi hedeflerken Kemal Kılıçdaroğlu 1.periyotta seçmenlerde dinamizm ve heyecan oluşturmayı, 2.periyottaysa sandığa gitmenin önemine dikkat çekmeyi amaçlamıştır. Seçimin yalnızca 1.turunda yarışan Sinan Oğan ise 1.periyotta bir oyun değerine ve sonuca etki edebileceğine, böylece değişimin mümkün olabileceğine değinmiş, 2 ve 3.periyotlardaysa milliyetçi söylemleri ön plana çıkarmıştır.

Anahtar Kelimeler

Cumhurbaşkanlığı Seçimi, Sosyal Medya, Etkileşim, Siyasal İletişim, Doğal Dil İşleme

Etik Beyan

Çalışma, etik kurul kararı gerektiren nitelikte bir çalışma değildir.

SOCIAL MEDIA USE IN THE 2023 PRESIDENTIAL ELECTION: A REVIEW ON INSTAGRAM AND X

Öz

The social media accounts of 2023 presidential candidates Recep Tayyip Erdoğan, Kemal Kılıçdaroğlu and Sinan Oğan, 889 Instagram and 1635 X posts on were examined in this study. Pre, inter and post-election analysis periods were conducted using Natural Language Processing techniques to process the posts. Erdoğan, unlike other candidates, maintained a consistent number of devoted and possessive followers. During the election periods, the candidates participating in the election, and in the post-election period, Erdoğan who won the election, maintained their social media presence. The candidates utilized Instagram for election propaganda and X for disseminating messages related to everyday politics and other topics. Despite more followers on X, the Instagram engagement numbers/rates were higher. Erdoğan had more followers in both platforms and all periods but Kılıçdaroğlu had higher engagement rates. The study suggests engagements alone cannot predict election outcomes; while likes can indicate support, comments may not always be entirely positive. It was observed that different elements were emphasized by the candidates in the posts during the election periods. In the campaigns, Erdoğan aimed to motivate and unite voters, while Kılıçdaroğlu wanted to generate excitement and energy in the first and stressed the importance of voting in the second period. Oğan, who competed only in the first-round of the election, emphasized the significance of a vote in the first period to bring about change, while emphasizing nationalist discourses in the second and third periods.

Anahtar Kelimeler

Presidential Election, Social Media, Engagement, Political Communication, Natural Language Processing

Kaynakça

• Akyol, M. (2015). Seçim kampanyalarında sosyal medya kullanımı: Facebook ve 2014 Cumhurbaşkanlığı seçimleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(55), 98-114. https://doi.org/10.17755/esosder.69431
• Ata, F., & Çakır, C. (2023). Sosyal medya paylaşımlarında siyasi etkileşim: Türkiye örneği. Etkileşim, (12), 340-366. https://doi.org/10.32739/etkilesim.2023.6.12.225
• Atabek, Ü. (2020). Twitter’da yerel siyasal iletişim: Türkiye’de iki farklı tarz. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, (33), 32-54. https://doi.org/10.16878/gsuilet.673976
• Barlas, N. (2021). Siyasal iletişimde dijitalleşme: 24 Haziran 2018 Cumhurbaşkanlığı seçimleri üzerine karşılaştırmalı bir Twitter analizi. Yeni Medya Elektronik Dergisi, 5(3): 269-285. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ejnm/issue/64591/960724
• Bitirim Okmeydan, S. (2018). Siyasal halkla ilişkiler ve siyasi partilerin sosyal medya kullanımı: 24 Haziran 2018 seçimleri üzerine bir araştırma. International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR), 5(31): 4222-4240. https://doi.org/10.26450/jshsr.896
• Güllüpunar, M. D. (2023). Kamuoyu araştırmaları ve 2023 seçim sonuçları bağlamında karşılaştırmalı bir analiz. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 11(2), 1261-1285. https://doi.org/10.19145/e-gifder.1341808
• Irak, H. (2022). Siyasal iletişimin dijitalleşmesi: 2018 Cumhurbaşkanlığı seçiminde siyasal partilerin Twitter üzerinden karşılaştırmalı analizi. ARTS: Artuklu Sanat ve Beşeri Bilimler Dergisi, (7), 203-234. https://doi.org/10.46372/arts.1012960
• Karaca, P. (2020). Sosyal medya ve demokrasi ilişkisi: 24 Haziran 2018 Cumhurbaşkanlığı seçim kampanyasında sosyal medya kullanımı. Uluslararası Halkla İlişkiler ve Reklam Çalışmaları Dergisi, 3(1): 108-141. https://dergipark.org.tr/tr/pub/hire/issue/53751/670438
• Kılıç, N. (2019). 31 Mart 2019 yerel seçimlerinde Ankara ve İzmir büyükşehir belediye başkan adaylarının Twitter kullanımları üzerine karşılaştırmalı bir analiz. İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi (İNİF E-Dergi), 4(2), 196-213. https://dergipark.org.tr/tr/pub/inifedergi/issue/50601/629666
• Kutlu, A. (2019). Bağımsız adayların Facebook’ta siyasal iletişim stratejileri: 2019 Türkiye yerel seçimleri örneği. Turkish Studies (Elektronik), 14(5), 153- 168. https://doi.org/10.29228/TurkishStudies.22995
• Kutlu, Ö. (2019). Siyasal iletişimde Instagram kullanımı: Türkiye’de liderlerin Instagram kullanım pratikleri üzerine bir araştırma. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 7(2), 730-755. https://doi.org/10.19145/e-gifder.557512
• Kutlu, Ö., & Altuntaş, A. (2019) Gençlerin kamu politikaları süreçlerine sosyal medya üzerinden katılımı. V. Stratejik Kamu Yönetimi Sempozyumu, İstanbul, 39-66. http://spms.sempozyum.marmara.edu.tr/dosya/etkinlik/spms/Tam Metin Bildiri Kitabı.pdf
• Özdemir, Ö. C., & Taşcıoğlu, R. (2023). Türkiye’de siyasal reklamcılık uygulamaları: 2014 Cumhurbaşkanlığı seçimleri örneğinde gazete reklamları üzerine bir inceleme. Ardahan Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(1), 74-81. https://doi.org/10.58588/aru-jfeas.1231304
• Özgür, Ö. F., & Özgen, E. (2018). Obama ve Erdoğan’ın seçim kampanyaları örneğinde sosyal medya kullanımı üzerine analiz. Uluslararası Hakemli İletişim ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 6(18), 25-53. https://doi.org/10.17361/UHIVE.2018.18.3
• Öztürk, Ö. (2023). 14 Mayıs 2023 Cumhurbaşkanlığı seçimi ve kamuoyu araştırmaları üzerine. İstanbul Arel Üniversitesi İletişim Çalışmaları Dergisi, 11(24), 335-354. https://dergipark.org.tr/en/pub/isauicder/issue/81163/1343787
• Sabuncu, İ., & Şen, E. (2021). Derin makine öğrenmesi metoduyla sosyal medya verilerine dayalı seçim sonucu tahmini. Business & Management Studies: An International Journal, 9(4), 1582-1598. https://doi.org/10.15295/bmij.v9i4.1957
• Shahbazlı, F. (2019). Azerbaycan ve Türkiye’de yapılan 2018 Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde sosyal medyanın rolü. Türk Dünyası Araştırmaları, 123(243), 415-30. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tda/issue/51962/677134
• Solak, B. B., & Kadirhan, K. (2018). Siyasal reklam kampanyalarında Twitter kullanımı: 24 Haziran seçimi üzerine bir inceleme. Political Communication in Theory and Practice: Non-Western Approaches, Aydın, 121-138. https://akademik.adu.edu.tr/fakulte/iletisim/webfolders/PICS2018_Proceeding_Book.pdf
• Suvay Eker, H. (2022). Sosyal ağlar büyük veriden nasıl yararlanır: Facebook ve Twitter. Bilgi Yönetimi, 5(1), 118-130. https://doi.org/10.33721/by.983553
• Taydaş, O. (2018). Sosyal medyanın bir siyasal iletişim aracı olarak kullanımının Amerika başkanlık seçimleri ve Türkiye genel seçimleri özelinde incelenmesi. I. Atlas Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi, Nevşehir, 1-12. https://www.atlasconference.org/_files/ugd/614b1f_846d590e6fd84d6193dbca082850569d.pdf
• Tosyalı, H., & Sütcü, C. S. (2019). Türkiye’de sosyal medya üzerinden siyasal propaganda yapmak: 2018 Cumhurbaşkanı seçimi örneği. Öneri Dergisi, 14(51): 61-89. https://doi.org/10.14783/maruoneri.vi.522165 We Are Social, (2023). Digital 2023: Turkey. https://datareportal.com/reports/digital-2023-turkey adresinden alındı
• X (2023). Basın Açıklaması. https://twitter.com/i/broadcasts/1djxXlpkbdOxZ
• YSK (2023a). Yüksek Seçim Kurulunun 30/03/2023 tarihli ve 2023/321 sayılı kararı ve eki Cumhurbaşkanı seçimi kesin aday listesi. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/03/20230331-24.pdf adresinden alındı
• YSK (2023b). Cumhurbaşkanı seçimi yurt içi, yurt dışı ve gümrük sandıkları dahil Cumhurbaşkanı seçim sonucu. https://www.ysk.gov.tr/doc/dosyalar/docs/14Mayis2023/KesinSecimSonuclari/2023CB-TumSecimSonucu.pdf adresinden alındı
• YSK (2023c). Cumhurbaşkanı seçimi 2. oylaması yurt içi, yurt dışı ve gümrük sandıkları dahil Cumhurbaşkanı seçim sonucu. https://www.ysk.gov.tr/doc/dosyalar/docs/14Mayis2023/KesinSecimSonuclari/2023CB-TumSecimSonucuIkinciTur.pdf adresinden alındı
• YSK (2023d). Yüksek Seçim Kurulunun 27/03/2023 tarihli ve 2023/280 sayılı kararı ve eki Cumhurbaşkanı seçimi geçici aday listesi. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/03/20230328-8.pdf adresinden alındı
• Yüksel, D. (2023). Göz izleme tekniği ile bir siyasal pazarlama iletişimi araştırması: Türkiye Cumhuriyeti 2023 Cumhurbaşkanlığı seçimi billboardlarının analizi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 15(3), 2263-2274. https://doi.org/10.20491/isarder.2023.1711
• Zemberek. (2015, 12 Temmuz). Açık kaynak kodlu Türkçe doğal dil işleme kütüphanesi. http://code.google.com/p/nzemberek