THE RELATIONSHIP OF FINANCIAL LITERACY AND FINANCIAL DIJITALIZATION: A RESEARCH ON GENERATION Z

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 2, 362 - 385, 31.12.2024

Gözde Özmen , Özcan Demir

https://doi.org/10.54282/inijoss.1514306

Öz

We can define financial literacy as the process by which individuals reach, interpret and transform financial information into behavior in the financial decision-making process. Today, due to the increase in the number of financial instruments, the complex structures occurring in qualifications and the constant flow of information in the markets, it is not possible to make rational investment decisions as a result of the limited level of information. For this reason, in today's conditions, people need to have more technical knowledge for financial literacy. The use of digital platforms at the point of accessing the necessary information enables faster decision-making while shortening the learning process.
When we consider the concept of financial literacy within the financial system; It is seen that it has components such as financial knowledge, financial behavior and financial attitude. In addition, the relationship between the behaviors exhibited in the financial literacy process and digitalization is becoming increasingly important. Although individuals have a high level of financial literacy, insufficient knowledge about the use of digital platforms is seen as an obstacle for financial digitalization to increase financial literacy.
In my study, the relationship between the concepts of financial literacy and financial digitalization was examined, and the data obtained from the questionnaire applied to the Z generation individuals were analyzed by establishing a structural equation model and the established hypotheses were tested. According to the analysis, one of the results obtained is that the financial literacy and financial digitalization levels of Generation Z individuals show a significant difference according to gender. In addition, one of the striking results was that there was no significant difference between the financial literacy and financial digitalization levels of Generation Z individuals in terms of their employment status as a child.

Anahtar Kelimeler

Financial Literacy, Financial Digitization, Financial Behavior, Financial Attitude

FİNANSAL OKURYAZARLIK VE FİNANSAL DİJİTALLEŞME İLİŞKİSİ: Z KUŞAĞI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Öz

Kişilerin finansal karar verme sürecinde finansal bilgiye ulaştığı, yorumladığı ve elde ettiği sonuçları davranışa dönüştürme sürecini finansal okuryazarlık olarak tanımlayabiliriz. Günümüzde finansal araçların sayısında yaşanan artış, niteliklerde meydana gelen karmaşık yapılar ve piyasalarda sürekli bilgi akışının gerçekleşmesi sebebiyle bilgi seviyesinin sınırlı olması sonucunda yatırım kararlarının da rasyonel bir biçimde verilmesi mümkün olmamaktadır. Bu sebeple günümüz koşullarında finansal okuryazarlık için kişilerin daha çok teknik bilgiye sahip olması gerekmektedir. Gerekli olan bilgilere ulaşma noktasında dijital platformların kullanımı, öğrenme sürecini kısaltırken daha hızlı karar verilmesine imkân tanımaktadır.
Finansal okuryazarlık kavramını finansal sistem içerisinde ele aldığımızda; finansal bilgi, finansal davranış ve finansal tutum gibi bileşenlere sahip olduğu görülmektedir. Ayrıca finansal okuryazarlık sürecinde sergilenen davranışların dijitalleşmeyle olan ilişkisi de giderek önem kazanmaktadır. Bireylerin finansal okuryazarlık düzeyleri üst seviyede olsa da dijital platformların kullanımı konusunda yetersiz bilgi düzeyine sahip olunması, finansal dijitalleşmenin finansal okuryazarlığı artırmasının önünde bir engel olarak görülmektedir.
Çalışmada finansal okuryazarlık ve finansal dijitalleşme kavramları arasındaki ilişki incelenmiş olup Z kuşağı bireylerine uygulanmış olan anket çalışmasından elde edilen veriler, yapısal eşitlik modeli kurularak analiz edilmiş ve kurulan hipotezler sınanmıştır. Yapılan analize göre Z kuşağı bireylerin finansal okuryazarlık ve finansal dijitalleşme düzeylerinin cinsiyete göre anlamlı bir farklılık gösterdiği ulaşılan sonuçlardan biridir. Ayrıca Z kuşağı bireylerin çocukken çalışma durumlarının finansal okuryazarlık ve finansal dijitalleşme düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık olmaması dikkat çekici sonuçlardan biri olmuştur.

Anahtar Kelimeler

FİNANSAL OKURYAZARLIK, FİNANSAL DİJİTALLEŞME, FİNANSAL DAVRANIŞ, FİNANSAL TUTUM

Kaynakça

• Avcı, E. (2023). Dijitalleşme Algısı ve Finansal Okuryazarlık Düzeyinin Muhasebe Meslek Tercihine Etkisi: M uhasebe Eğitimi Alan Öğrenciler Üzerine Bir Uygulama. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Erzincan.
• Ayden, C. Ve Demir, Ö. (2011). Elektronik Ticaret; Tüketici Davranış ve Tercihleri Üzerine Bir Çalışma. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C.21 S.2, (149-161).
• Bayram, S.S. (2014). Finansal Okuryazarlık ve Para Yönetimi Davranışları: Anadolu Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Uygulama. Business&Management Studies: An International Journal, 2(2), s.105-135.
• Brown, M. ve Graf, R. (2013). Financial Literacy and Retirement Planning in Switzerland. Numeracy 6, s.1-21.
• Cameron, K. S. ve Quinn , R. E. (2013). Örgüt Kültürü Örgütsel Tanı ve Değişim. Pegem Akademi Yayınları, Ankara.
• Capuano, A. ve Ramsay, I. (2011). What Causes Suboptimal Financial Behaviour? An Exploration of Financial Literacy, Social Influences and Behavioural Economics. SSRN Electronic Journal, March, 2011.
• Cude,J. Brenda, LAWRENCE, C. Frances, LYONS, C. Angela., METZGER, Kaci, LEJEUNE, Emily, MARKS, Lorenve
• MACHTMES, Krisanna (2006). College Students and Financial Literacy: What They Know and What We Need to Learn. Eastern Family Economics and Resource Management Association Conference 2006. 102- 109.
• Çetiner, M., Çilingirtürk, A. M. (2019). Sosyal Ağların Finansal Okuryazarlık Üzerine Etkisi. Sosyoekonomi Dergisi, 27(41), (41-56).
• Çinko, M. ve Avcı, E. Ergun, S. ve Tekçe, M. (2017). Üniversite Öğrencilerinin Finansal Okuryazarlık Düzeyleri: Marmara Üniversitesi Örneği. Marmara Business Review, 2(1), (25-50).
• Danışman, E., Sezer, D., Gümüş, U. T. (2016). Finansal Okuryazarlık Düzeyinin Belirlenmesi: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. Kara Harp Okulu Bilim Dergisi, C.26 S.2 (1-37).
• Denk, Z. & Demir, Ö. & Sezgin, E. E. (2018). Kartlı Ödeme Sistemlerinin Finansal Davranış Ve Tutum Üzerindeki Etkisi: Elazığ-Malatya İli Avm Müşterileri Örneği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C.28 S.1 (187-202).
• Dilek, S. - Küçük, O.- Eleren, A. (2016). Kastamonu Üniversitesi Öğrencilerinin Ekonomi Okuryazarlığı. Itobiad: Journal of the Human & Social Science Researches, 5(7).
• Doğan, M. (2019). Türkiye Finansal Okuryazarlık Araştırması. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 54(4), (1602-1620).
• Er, B., Çetintaş, M. (2018). İşçilerde Finansal Okuryazarlık: Finansal Bilgi, Tutum ve Davranış Eksenli Bir Araştırma. Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(2), (61-71).
• Ergün B., Şahin A., Ergin E. (2014). Finansal Okuryazarlik: İşletme Bölümü Öğrencileri Üzerine Bir Çalışma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(34): 848 .
• Fettahoğlu, S. Ve Kıldıze, D. (2019). Dijital Finansal Okuryazarlık ve Bireylerin Finansal Teknoloji Kullanıma Konusundaki Tutumları. Opus Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, ISSN:2528-9527.
• George, D., & Mallery, M. (2010). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference. 17.0 update (10a ed.) Boston: Pearson
• Güler, E. (2015). Hane halkının Finansal Okuryazarlık Düzeyinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma: Sakarya İli Örneği. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Hark, R. (2018). Üniversite Çalışanlarının Finansal Davranış Analizi: Munzur Üniversitesi Örneği”, Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Kılıç, S. (2016). Cronbachs Alpha Reliability Coefficient. Journal of Mood Disorders, 6(1), 47-48.
• Kılıç, Y. - Ata, H. A. - Seyrek, İ. H. (2015). Finansal Okuryazarlık: Üniversite Öğrencilerine Yönelik Bir Araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, Nisan. (129-150).
• Kocabıyık, T. ve Teker, T. (2018). Finansal Okuryazarlık: Süleyman Demirel Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(2), (117-144).
• Louw, J. & Fouche, J. & Oberholzer, M. (2013). Financial literacy needs of South African third-year university students. International Business & Economics Research Journal, 12(4), 439-450.
• Lusardi, A. & Mithcell, O. & Curto, V. (2014). Financial Literacy and Financial Sophistication in the Older Population. Journal of Pension Economics and Finance 13(04):347-366.
• Mevsim, L. T. (2016). Üniversite Öğrencilerinin Finansal Okuryazarlık Düzeylerinin Belirlenmesi: Erzincan Üniversitesi Örneği. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı. Erzincan.
• Nevşehirli, İ. (2021). Pandemi Döneminde Finansal Okuryazarlık Ve Finansal Dijitalleşme İlişkisi: Ankara İli Mühendislik Ve Mimarlık Fakülteleri Örneği. Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Ankara.
• Öncüler, İ. (2018). Üniversite öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeylerini belirlemeye yönelik bir araştırma:İstanbul Gelişim Üniversitesi Örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Gelişim Üniversitesi, İstanbul.
• Özdamar K.(2016). Ölçek ve Test Geliştirme Yapısal Eşitlik Modellemesi. Nisan Kitabevi, Eskişehir. Saraç E.(2014). Finansal Okuryazarlık Ve Dumlupınar Üniversitesi Öğrencilerinin Finansal Okuryazarlık Düzeylerinin Ölçülmesi Üzerine Bir Araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi.
• Sezgin, E. E., Kaya, E., ve Tanyıldızı, İ. (2022). Covid-19 Pandemisi Sırasında Hemşirelerin İşe Bağlı Gerginlik Düzeylerinin Duygusal Tükenmeleri Üzerindeki Etkisi. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S.24 (541-556).
• Şaroğlu, H. (2018). Kamu Çalışanlarının Finansal Okuryazarlık Düzeyinin Belirlenmesi: Tunceli İlindeki Kamu Çalışanları Üzerine Bir Uygulama. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• Şaroğlu, H. Ve Demir, Ö. (2020). Kamu Çalışanlarında Finansal Okuryazarlık: Tunceli İli Örneği. Uluslararası Turizm, Ekonomi ve İşletme Bilimleri Dergisi, C.4 S.1 (67-85).
• TBB. https://www.tbb.org.tr/tr/banka-ve-sektor-bilgileri/istatistiki-raporlar/Dijital,_Internet_ve_Mobil_Bankacilik_Istatistikleri/3814
• Uraz Kaya, I. (2020). Finansal Okuryazarlık Ve Finansal Dijitalleşme İlişkisi: Bankacılık Ve Finans Bölümü Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• Worthington, A. (2006). Predicting Financial Literacy in Australia. Financial Services Review, 15(1), 5979.