HASTA HAKLARI ALGISININ, BAZI DEMOGRAFİK DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 3, 779 - 801, 30.11.2020

Ezgi Mahanoğlu , Abdullah Soysal

https://doi.org/10.33715/inonusaglik.756568

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmada hasta hakları uygulama algılamalarının bazı demografik değişkenlere göre farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda Mustafa Kemal Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesi ve Özel Antakya Akademi Hastanesi'nden hizmet alan 240 hasta ve yakınına hasta hakları uygulamaları ölçeği uygulanmıştır. Çalışmada SPSS 24 paket programı kullanılmıştır. Çalışmada frekans analizi, sayı-yüzdelik hesaplama, güvenirlilik analizi, bağımsız örneklem t testi ve anova analiz (tek yönlü varyans analizi) yöntemleri kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda, katılımcıların hasta hakları uygulamalarına yönelik algılarının hastane türüne ve eğitim durumuna göre istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde farklılık gösterdiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hasta hakları, hasta hakları uygulamaları, demografik değişkenler

Investigation of Patient Rights Perception According To Some Demographic Variables

Öz

In this study, it has been aimed to determine whether patient rights practice perceptions differ or not, according to some demographic variables. For this purpose, a patient rights practices scale has been applied to 240 patients and their relatives who received service from Mustafa Kemal University Health Practice and Research Hospital and Private Antakya Academy Hospital. SPSS 24 package program has been used in the study. Frequency analysis, number-percentage calculation, reliability analysis, independent sample t test and ANOVA analysis (one-way analysis of variance) methods have been used in the study. As the result of the study, it has been determined that the perceptions of the participants towards patient rights practices differed in a statistically significant way according to the type of hospital and educational status.

Anahtar Kelimeler

Patient Rights, Patient Rights Practices, Demographic Variables

Kaynakça

• Akdemir, N. (2015). Türkiye’deki hasta hakları uygulamaları çerçevesinde çocuk hastaların durumu. Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, İstanbul.
• Aksakoğlu, G.(2008). Sağlıkta sosyalleştirmenin öyküsü, Memleket Siyaset Yönetim Dergisi, 8, 7-62.
• Arslan, E.(2010). Türkiye’de hasta hakları. Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, İstanbul.
• Aşkar, A.(2006). Sağlık hizmetlerinde hasta hakları ve Kütahya devlet hastanesi örneği. Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya.
• Aydemir, İ. (2010). Sağlık Bakanlığı’na bağlı hastanelerde hasta hakları uygulamalarının değerlendirilmesi. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Aydemir, İ., Özhan, A.(2011). Hasta hakları uygulamalarının hasta ve yakınları tarafından değerlendirilmesi, Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi, 22(1), 85-104.
• Bilir, Ö., Şişmanlar, D., Ersunan, G., Ayaz, T.(2015). Acil servis çalışanlarının hasta haklarına bakışı, Konuralp Tıp Dergisi, 7(1), 28-33.
• Bostan, S., Ünal Köse, A. (2013). Hastane çalışanları için hasta hakları uygulamaları ne ifade ediyor? Doğu Karadeniz örneği, Türkiye Klinikleri J Med Ethics, 21(2), 65-73.
• Cavlak, H., Bostancıoğlu, D. (2015). Avrupa Birliğine uyum sürecinde Türkiye’deki sağlık ve hasta hakları, IAAOJ Social Science, 2(2), 27-42.
• Ducinskiene, D., Vladickiene, J., Kalediene, R., Haapala, I. (2006). Awareness and practice of patient's rights law in lithuania, BMC International Health and Human Rights, 6(10), 1-6.
• Duran, Ö., Yıldırım, G., Gerçek, S., Karaarslan, M., Aydın, G. (2008). Devlet hastanesinde çalışan sağlık personelinin hasta haklarına ilişkin bilgi durumları, Sted Dergisi, 17(1), 1-6.
• Eksen, M., Karadağ, N., Işıkay, Ç., Karakuş, A. (2004). Hastaların hasta hakları konusundaki bilgi düzeylerinin belirlenmesi, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 1(1), 1-12.
• Er Ü. (2008). Sağlık Hukuku, Savaş Yayncılık, Ankara.
• Erbay, E., Şen, C.B.(2012). Ankara Üniversitesi İbn-İ Sina hastanesinde yatan hastaların hasta hakları hakkında bilgi düzeylerinin belirlenmesi, Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi, 23(2), 7-20.
• Erbil, N.(2009). Hasta haklarını kullanma tutumu ölçeğinin geliştirilmesi, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1), 826-838.
• Ergüden, M.(2015). Sağlık kurumlarında hasta hakları kapsamında hasta memnuniyetsizliğini etkileyen faktörlerin analizi. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Farzıanpour, F., Foroushanı, A.R., Sadeghı, N.S., Nosrati, S.A.(2016). “Relationship Between’ Patient’s Rights Charter’ and Patients’ Satisfaction ın Gynecological Hospitals.” BMC Health Services Research, 16, 1-8.
• George, D., Mallery, M. (2010). SPSS for windows step by step: A simple guide and reference, 17.0 update (10a ed.) Boston: Pearson.
• Günay, O., Naçar, M., Horoz, D., Özdemir, M., Çıtıl, R., Mutlu Şarlı, Ş., … Akpınar, F.(2007). Erciyes Üniversitesi Hastanesi’nde yatan hastaların hasta hakları konusundaki bilgi düzeyi, Erciyes Tıp Dergisi, 29(4), 303-311.
• Güvercin, C.H. (2007). Türkiye’deki gelişimi açısından hasta hakları kavramı. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Harorlı, A., Akgül, H.M. (2002). Hasta Hakları, Atatürk Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi, 12(1), 71-78.
• Hasta Hakları Yönetmeliği. Resmi Gazete. Sayı: 23420, Tarih:01/08/1998. https://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.4847&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=hasta%20haklar%C4%B1%20y%C3%B6netmeli%C4%9Fi (Erişim Tarihi: 08.08.2018)
• Hatırnaz, G. (2007). Özel Hastanelerin Hukuki Sorumluluğu, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Hatun, Ş. (1999). Hasta Hakları, İletişim Yayıncılık, İstanbul.
• https://www.toraks.org.tr/uploadFiles/2152011144754-Hastahaklari.pdf (Erişim Tarihi:08.02.2020)
• https://www.hayad.org.tr/lizbon-hasta-haklari-bildirgesi ( Erişim Tarihi: 10.08.2018)
• https://sbu.saglik.gov.tr/hastahaklari/amsterdam.htm?fbclid=IwAR2he0B-uvW2VElLHteBXh9SnhvdW8dtbWy_YEs4h88go4W4gXYDHMO8aG8(Erişim Tarihi: 10.08.2018).
• http://www.ttb.org.tr/mevzuat/index.php?option=com_content&view=article&id=984:hasta&catid=26:etik&Itemid=65 ( Erişim Tarihi: 10.08.2018).
• Kablay, S. (2013). Sağlık emekçilerinin gözünden hasta hakları uygulamaları, İnsan Kaynakları Yıllığı, 31, 63-82.
• Kırılmaz, H., Fıçıcı, Y., Şimşir, İ. (2018). Hasta hakları farkındalığına yönelik bir araştırma, Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 18(41), 233-258.
• Kurtcebe, Z.Ö. (2009). Bir üniversite hastanesine başvuran hasta ve yakınları ile araştırma görevlilerinin hasta hakları konusundaki bilgi, tutum ve yararlanma durumlarının değerlendirilmesi. Uzmanlık Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Mangan, S. (2006). Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde hasta hakları uygulamalarının sosyolojik açıdan incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, İstanbul.
• Mıra, J.J., Lorenzo, S., Guılabert, M., Jover Perez, V.(2012). Do Spaniards Know Their Rights As Patients?, International Journal for Quality in Health Care, 24(4), 365-370.
• Özcan, C. (2010). Bir devlet hastanesi örneğinde hasta hakları uygulamalarının değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Özdemir, H. (2004). Özel Hukukta Teşhis ve Tedavi Sözleşmesi, Yetkin Yayıncılık, Ankara.
• Özer, N., Karaman Özlü, Z., Sarıtaş, S. (2009). Cerrahi kliniklerde tedavi gören hastalar haklarını biliyorlar mı ?, Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokul Dergisi, 12(4), 19-28.
• Parsapoor, A., Mohammad, K., Melek Afzali, H., Ala’eddini, F., Laricani, B. (2012). Necessity of observing patient’s rights: A survey on the attitudes of patients, nurses and physicians, Journal of Medical Ethics and History of Medicine, 5(2), 1-9.
• Sert , G. (2004). Hasta Hakları: Uluslararası Bildirgeler ve Tıp Etiği Çerçevesinde, Babil Yayıncılık, İstanbul.
• Soysal, A., Mahanoğlu, E. (2018). Hastaların hasta haklarını kullanma tutumlarının belirlenmesi: Birinci basamak sağlık kuruluşunda bir araştırma: (Hatay ili örneği), Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 30(1), 138-158.
• Şenol , N. (2019). Sağlık personeli ve hastaların algılamalarına bağımlı olarak hasta hakları bilinç düzeyleri üzerine karşılaştırmalı bir inceleme. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Tababet ve Şuabatı San'atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun (1928). 1219 Sayılı Tababet ve Şuabatı San'atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.3.1219.pdf (Erişim Tarihi: 10.08.2018).
• Tankoç, S. (2015). Hasta hakları birim faaliyetlerinin hastane yönetim süreçlerinin iyileştirilmesine olan katkısının çalışan algısı üzerinden ölçülmesi: Bir eğitim ve araştırma hastanesi uygulaması. Yüksek Lisans Tezi, Türk Hava Kurumu Üniversitesi, Ankara.
• Tanrıverdi, H. (2012). Hastaların, hasta hakları konusundaki farkındalık düzeylerinin incelenmesi, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 16(3), 101- 122.
• Teke, A., Uçar, M., Demir, C., Çelen, Ö., Karaalp, T. (2007). Bir eğitim hastanesinde görev yapan hemşirelerin hasta hakları konusundaki bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi, TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 6(4), 259- 266.
• Tosun, H. (2015). Refakatçi hasta yakınlarının hasta haklarına ilişkin bilgi düzeyi ve hastalarına yönelik hizmetlerden memnuniyeti (Çal Devlet Hastanesi dâhiliye servisi hasta yakınları örneği). Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, İstanbul.
• Toygar, Ş.A., Akyürek, Ç.E., Turaç, İ.S. (2015). Hasta hakları uygulamalarına ilişkin tarafların görüşleri: Bir eğitim ve araştırma hastanesi örneği, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Birimler Fakültesi Dergisi, 17(1), 136-159.
• Yılmaz, H. (2002). Osmangazi Üniversitesi Eğitim Uygulama ve Araştırma Hastanesi’nde yatan erişkin hastaların hasta haklarından yararlanma durumları ve hemşirelerin hasta haklarına ilişkin görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Yüce, İ. N.(2018). Özel hastane çalışanlarının hasta haklarına yönelik bilgi ve tutumlarının ölçülmesi. Yüksek Lisans Tezi, Biruni Üniversitesi, İstanbul.
• Zaybak, A., Eşer, İ., İsmailoğlu Günay, E. (2012). Bir üniversite hastanesinde hastaların hasta haklarını kullanma tutumunun incelenmesi, İstanbul Üniversitesi Florence Nıghtıngale Hemşirelik Dergisi, 20(2), 104-111.
• Zengin, A., Erbaycu, A.E., Mertoğlu, A., Yazıcı, E., Çetinalp, H. (2013). Türkiye’de hasta hakları uygulaması: Bir Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nin beş yıllık deneyimi, İzmir Göğüs Hastanesi Dergisi, 27(2), 105-117.