DEMİR EKSİKLİĞİ ANEMİSİ HASTALARINDA YORGUNLUĞUN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 2, 594 - 603, 25.06.2021

Ali Dağ Emine Kıyak

https://doi.org/10.33715/inonusaglik.843004

Öz

Bu araştırma demir eksikliği anemisi hastalarında yorgunluğun değerlendirilmesi amacıyla yapıldı. Tanımlayıcı özellikteki araştırma, Muş’taki bir Hastanenin Dahiliye Polikliniği’ne Ekim 2015 ve Şubat 2016 tarihleri arasında gelen ve demir eksikliği anemisi olan 174 hasta ile yapıldı. Verilerin toplanmasında anket formu ve Yorgunluk İçin Görsel Benzerlik Skalası kullanıldı. Verilerin değerlendirilmesinde; korelasyon analizi, bağımsız gruplarda t testi ve varyans analizi kullanıldı. Hastaların yorgunluk puan ortalamasının 6.21±1.65 ve enerji puan ortalamasının 5.01±1.92 olduğu bulundu. Hastaların %29.8’inde her zaman uyku problemi olduğu, her zaman uyku problemi olanların yorgunluk puan ortalamasının önemli bir şekilde yüksek, enerji puan ortalamasının ise ara sıra olan ve hiç olmayanlardan önemli bir şekilde düşük olduğu bulundu. Hastaların %51.1’inde her zaman halsizlik olduğu, her zaman halsizliği olanların yorgunluk puan ortalamasının ara sıra olan ve hiç olmayanlardan önemli bir şekilde yüksek olduğu bulundu. Hastaların %78.1’inde unutkanlık olduğu, unutkanlığı olanların yorgunluk puan ortalamasının önemli bir şekilde yüksek, enerji puan ortalamasının ise önemli bir şekilde düşük olduğu bulundu. Hastaların %41.3’ünün çayı yemekten 1-2 saat sonra içtiği, çayı yemekten 1-2 saat sonra içenlerin enerji puan ortalamasının yemekle birlikte içenlerden önemli bir şekilde düşük olduğu bulundu. Araştırma sonucunda hastaların yorgunluklarının ortalamanın biraz üzerinde, enerjilerinin ise orta düzeyde olduğu belirlendi.

Anahtar Kelimeler

Anemi, Demir, Yorgunluk

Destekleyen Kurum

Yok

Evaluation of Fatigue in Patients with Iron Deficiency Anemia

Öz

This study was conducted to determine fatigue of patients with iron deficiency anemia. This descriptive study was conducted with 174 patients with iron deficiency anemia who came to a hospital in Muş internal medicine outpatient clinic between October 2015 and February 2016. A questionnaire and Visual Analogue Scale for Fatigue were used to collect data. Correlation analyses, independent-sample t test and variance analysis were used to evaluate the data. The mean fatigue score of the patients was found to be 6.21±1.65 and their mean energy score was 5.01±1.92. It was found that 29.8% of patients had sleep problems all the time; the mean fatigue score of the patients who had sleep problems all the time was significantly higher, while their mean energy score was significantly lower than the patients who had sleep problems occasionally and those who never had sleep problems. It was found that 51.1% of the patients always had exhaustion, and their mean fatigue score was significantly higher than those who had exhaustion occasionally and those who never had exhaustion. It was found that 78.1% of the patients had forgetfulness, and the mean fatigue score of the patients with forgetfulness was significantly high, while their mean energy score was significantly low. It was found that 41.3% of the patients drank tea 1-2 hours after meal, and the average energy score of those who drank tea 1-2 hours after meal was significantly low. It was determined that the patients' fatigue was slightly above average and their energy was moderate.

Anahtar Kelimeler

Anemia, Iron, Fatigue

Kaynakça

• Baser, D. A., Kahveci, R., Koç, M., Aksoy, H., Yasar, I., Baydar, A. (2016). Türkiye Istatistik Kurumu saglik verilerine göre Türkiye'de en sik teshis edilen ilk 10 hastaligin mevcut rehberlerinin haritalamasi ve rehberlerin degerlendirilmesi. Türkiye Klinikleri Tip Bilimleri Dergisi, 36(2), 65-72.
• Çapık, C. (2014). İstatistiksel güç analizi ve hemşirelik araştirmalarinda kullanimi: temel bilgiler. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 17(4), 196-205.
• Çipil, H., Demircioğlu, S. (2016). Demir eksikliği anemisi. Turkiye Klinikleri Journal of Family Medicine Special Topics, 7(3), 34-37.
• DeLoughery, T. G. (2017). Iron deficiency anemia. Medical Clinics of North America, 101(2), 319-332.
• Desalegn, A., Mossie, A., Gedefaw, L. (2014). Nutritional iron deficiency anemia: magnitude and its predictors among school age children, southwest Ethiopia: a community based cross-sectional study. PLoS One, 9(12), 1-13.
• Gülertan, S. (2008). Demir eksikliği anemisi olan kadın hastalarda oral demir tedavisinin etkinliğinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi, T.C. Sağlık Bakanlığı Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İstanbul.
• Hallberg, L., Hulthen, L. (2000). Prediction of dietary iron absorption: an algorithm for calculating absorption and bioavailability of dietary iron. American Journal of Clinical Nutrition, 71(5), 1147-1160.
• Houston, B. L., Hurrie, D., Graham, J., Perija, B., Rimmer, E., Rabbani, R.,… Turgeon, A. F. (2018). Efficacy of iron supplementation on fatigue and physical capacity in non-anaemic iron-deficient adults: a systematic review of randomised controlled trials. BMC Open, 8(4), e019240, doi: 10.1136/bmjopen-2017-019240.
• Karakuş, V., Giden, A., Soysal, D. E., Bozkurt, S., Kurtoğlu, E. (2016). Erişkin hastalarda anemi etiyolojisi, risk faktörleri ve nüksün değerlendirilmesi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Tıp Dergisi, 3(1), 1-6.
• Kartal, T. (2016). Eskişehir il merkezinde yaşayan gebelerde anemi prevalansının ve yaşam kalitesi ile ilişkisinin belirlenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, ESOGÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Kassebaum, N. J., Jasrasaria, R., Naghavi, M., Wulf, S. K., Johns, N., Lozano, R., . . . Eisele, T. P. (2014). A systematic analysis of global anemia burden from 1990 to 2010. Blood, 123(5), 615-624.
• Kıyunat, Z. (2015). Edirne İl merkezinde 20-64 yaş arası popülasyonda uyku kalitesinin yorgunluk üzerine olan etkisinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi, Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı, Edirne.
• Lopez, A., Cacoub, P., Macdougall, I. C., Peyrin-Biroulet, L. (2016). Iron deficiency anaemia. Lancet, 387(10021), 907-916.
• Luggen, A. S. (2006). Gerontologic nurse practitioner care guidelines: Vitamin B12 deficiency in older adults. Geriatric Nursing, 27(1), 32-33.
• Motonishi, S., Tanaka, K., Ozawa, T. (2018). Iron deficiency associates with deterioration in several symptoms independently from hemoglobin level among chronic hemodialysis patients. PLoS One, 13(8), e0201662. doi: 10.1371/journal.pone.0201662.
• Özdemir, Ç., Halici, F., Özdemir, İ., Görpelioğlu, S., Akbiyik, D., Suvak, Ö., . . . Yikilkan, H. (2018). 15-49 yaş kadınlarda aneminin uyku kalitesi üzerine etkisi. Türkiye Klinikleri Tip Bilimleri Dergisi, 38(3), 230-235.
• Patterson, A. J., Brown, W. J., Roberts, D. C. (2001). Dietary and supplement treatment of iron deficiency results in improvements in general health and fatigue in Australian women of childbearing age. Journal of the American College of Nutrition, 20(4), 337-342.
• Polat, Ü., Sözeri, E. (2015). Yaşlı bireylerde anemi ve hemşirelik yaklaşımı. Medical Journal of Bakirkoy, 11(4), 137-142.
• Semiz, M., Uslu, A., Korkmaz, S., Demir, S., Parlak, I., Sencan, M., . . . Uncu, T. (2015). Assessment of subjective sleep quality in iron deficiency anaemia. African health sciences, 15(2), 621-627.
• Singh, A., Bains, K., Kaur, H. (2016). Effect of inclusion of key foods on in vitro iron bioaccessibility in composite meals. Journal of food science and technology, 53(4), 2033-2039. Soydal, U., Yıldırım, R. C., Aycan, S. (2001). Ankara Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü Müdürlüğünde çalışanların beslenme özellikleri ve demir eksikliği anemisi görülme sıklığı. Beslenme ve Diyet Dergisi, 30(1), 25-34.
• Strauss, W. E., Auerbach, M. (2018). Health-related quality of life in patients with iron deficiency anemia: impact of treatment with intravenous iron. Patient Relat Outcome Meas, 9, 285-298.
• Van Der Woude, D., Pijnenborg, J. M., Verzijl, J. M., Van Wijk, E. M., De Vries, J. (2014). Health status and fatigue of postpartum anemic women: a prospective cohort study. European Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive Biology, 181, 119-123.
• Wawer, A. A., Jennings, A., Fairweather-Tait, S. J. (2018). Iron status in the elderly: A review of recent evidence. Mechanisms of Ageing and Development, 175, 55-73.
• Weinborn, V., Valenzuela, C., Olivares, M., Arredondo, M., Weill, R., Pizarro, F. (2017). Prebiotics increase heme iron bioavailability and do not affect non-heme iron bioavailability in humans. Food & Function, 8(5), 1994-1999.
• Yurtsever, S., Bedük, T. (2003). Evaluation of fatigue on hemodialysis patients. Turkish Journal of Research and Development in Nursing, 5(2), 3-12.
• Zargaran, M., Saadat, E., Dinarvand, R., Sharifzadeh, M., Dorkoosh, F. (2016). preparation and bioavailability analysis of ferrous bis alanine chelate as a new micronutrient for treatment of iron deficiency anemia. Advanced Pharmaceutical Bulletin, 6(3), 407-413.