ÇOCUKLUK ÇAĞI OLUMSUZ YAŞANTILARIN GEBELİKTE YAKINMALAR VE YAŞAM KALİTESİNE ETKİSİ: KESİTSEL BİR ÇALIŞMA

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 2, 563 - 576, 20.06.2022

Zeliha Özşahin , Zeliha Gülsüm Aksakal , Neslihan Erdem , Bahar Koldaş , Sinem Güven Santur

https://doi.org/10.33715/inonusaglik.1020379

Öz

Araştırmanın amacı, çocukluk çağı olumsuz yaşantıların gebelik sürecindeki yakınmalar ve yaşam kalitesine olan etkisini incelemektir. Kesitsel olarak yürütülen bu araştırma, katılmayı kabul eden ve alınma kriterlerini sağlayan 269 gebe ile tamamlanmıştır. Verilerin toplanmasında, kişisel tanıtım formu, Çocukluk Çağı Olumsuz Yaşantılar Ölçeği ile Gebelikte Yakınmalar ve Yaşam Kalitesine Etkisi Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde, tanımlayıcı istatistiksel yöntemlerin yanı sıra Pearson korelasyonu ve Linear Regresyon yöntemleri kullanılmıştır. Katılımcıların çocukluk çağı olumsuz yaşantılar ölçeğinden aldıkları puan ortalaması 0.88±1.37, gebelikte yakınmaların yaşam kalitesine etkisi ölçeğinden aldıkları puan ortalaması ise 72.60 ± 33.64 olarak tespit edilmiştir. Çocukluk Çağı Olumsuz Yaşantılar Ölçeği ile Gebelikte Yakınmalar ve Yaşam Kalitesine Etkisi Ölçeği’nin puan ortalamaları arasında pozitif yönde istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmuştur (r=.320; p<0.001). Gebelikte yakınmalar ve yaşam kalitesinin %10.3’ünün çocukluk çağı olumsuz yaşantılarındaki değişimle açıklanabildiği belirlenmiştir. Araştırma sonucunda çocukluk çağı olumsuz yaşantıların gebelikteki sağlığı olumsuz etkilediği ve gebelikteki yakınmalar ve yaşam kalitesine etkisi üzerinde belirleyici olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çocukluk çağı olumsuz yaşantılar, Gebelikte yakınmalar, Gebelikte yaşam kalitesi

The Effect of Negative Childhood Experiences on Pregnancy Complaints and Life Quality: A Sectional Study

Öz

The study aimed to examine the effects of negative childhood experiences on complaints and life quality during pregnancy. This cross-sectional study was completed with 269 pregnant women who agreed to participate and met the inclusion criteria. Personal presentation form, Childhood Adverse Experiences Scale, and Scale for Complaints in Pregnancy and Impact on Life Quality were used to collect data. In the evaluation of the data, Pearson correlation and Linear Regression methods were used in addition to descriptive statistical methods. The mean scores of the participants from the scale for the negative experiences in childhood and the scale for effect on life quality of complaints during pregnancy were determined as 0.88±1.37 and 72.60±33.64, respectively. A statistically significant positive correlation was found between the mean scores of the Childhood Adverse Experiences Scale and the Complaints in Pregnancy and Its Effect on Quality of Life Scale (r=.320; p<0.001).It has been determined that 10.3% of complaints and life quality during pregnancy could be explained by the change in negative childhood experiences. As a result of the research, it was determined that negative childhood experiences negatively affected the health during pregnancy and negative childhood experiences were determinative on the effects of pregnancy complaints and quality of life.

Anahtar Kelimeler

Childhood adverse experiences, Complaints during Pregnancy, Quality of Life during pregnancy

Kaynakça

• Akcan, K. (2019). Perinatoloji kliniğinde yatan gebelerin gebelik semptomlarının yaşam kalitesine etkisi (Yükseklisans Tezi). Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Gaziantep.
• Akpınar, F. Z. ve Apay, S. E. (2020). Gebelikte yaşanan distres ile gebelikteki yakınmalar ve yaşam kalitesi arasındaki ilişki. Jinekoloji-Obstetrik ve Neonatoloji Tıp Dergisi, 17(4), 550-561.
• Aksoy Derya, Y., Özşahin, Z., Uçar, T., Erdemoğlu, Ç. ve Ünver, H. (2018). Gebelikteki yakınmaların yaşam kalitesine etkisi ile psikososyal sağlık düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care, 12(3), 171-177.
• Akşahin, H. (2017). Bağımlı hastalarda çocukluk çağı travmalarının alkol ve madde kullanımına etkisinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Üsküdar Üniversitesi, İstanbul.
• Alpar C. (2018). Spor sağlık ve eğitim bilimlerinden örneklerle uygulamalı istatistik ve geçerlik güvenirlik (s.672). Ankara. Detay Yayıncılık.
• Appleton, A. A., Kiley, K., Holdsworth, E. A. ve Schell, L. M. (2019). Social support during pregnancy modifies the association between maternal adverse childhood experiences and ınfant birth size. Maternal and Child Health Journal, 23(3), 408-415.
• Aydemir, H. (2014). Maternal obezitenin gebelikte oluşan yakınmalara ve özbakım gücüne etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
• Bedirhanbeyoğlu, H. (2018). Çocukluk çağı travmaları, bilişsel duygu düzenleme stratejileri ve riskli davranışlar arasındaki ilişkiler. (Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
• Can, R., Yılmaz, S. D., Çankaya, S. ve Kodaz, N. (2019). Gebelikte yaşanan sorunlar ve yaşam kalitesi ile ilişkisi. Sağlık ve Toplum, 29(2), 58-64.
• Chang, J. J., Pien, G. W., Duntley, S. P. ve Macones, G. A. (2010). Sleep deprivation during pregnancy and maternal and fetal outcomes: Is there a relationship? Sleep Medicine Reviews, 14(2), 107-114.
• Chung, E. K., Nurmohamed, L., Mathew, L., Elo, I. T., Coyne, J. C. ve Culhane, J. F. (2010). Risky health behaviors among mothers-to-be: The impact of adverse childhood experiences. Academic Pediatrics, 10(4), 245-251.
• Cohrdes, C. ve Mauz, E. (2020). Self-efficacy and emotional stability buffer negative effects of adverse childhood experiences on young adult health-related quality of life. Journal Adolesc Health, 67, 93-100. doi:10.1016/j.jadohealth.2020.01.005
• Demakakos, P., Linara-Demakakou, E. ve Mishra, G. D. (2020). Adverse childhood experiences are associated with increased risk of miscarriage in a national population-based cohort study in England. Human Reprod, 35, 1451–1460. doi: 10.1093/humrep/deaa113.
• Dietz, P. M., Spitz, A. M., Anda, R. F., Williamson, D. F., McMahon, P. M., Santelli, J. S., ...Kendrick, J. S. (1999). Unintended pregnancy among adult women exposed to abuse or household dysfunction during their childhood. Jama, 282(14), 1359-1364.
• Dragan, M. (2020). Adverse experiences, emotional regulation difficulties and psychopathology in a sample of young women: Model of associations and results of cluster and discriminant function analysis. European Journal of Trauma & Dissociation, 4(1), 100091.
• Flaviano, M. ve Harville, E. W. (2021). Adverse childhood experiences on reproductive plans and adolescent pregnancy in the gulf resilience on women’s health cohort. Int. J. Environ. Res. Public Health, 18, 165. doi: 10.3390/ijerph18010165.
• Gözüyeşil, Y. E., Şirin, A. ve Çetinkaya, Ş. (2008). Gebe kadınlarda depresyon durumu ve bunu etkileyen etmenlerin incelenmesi. Fırat Sağlık Dergisi, 9, 40- 66.
• Güney, Z. (2014). Sağlık yöneticilerinin yaşam kalitesinin belirlenmesi: Ankara ili örneği. (Yüksek Lisans Tezi). Atılım Üniversitesi, Ankara.
• Gündüz, A., Yaşar, A. B., Gündoğmuş, İ., Savran, C. ve Konuk, E. (2018). Çocukluk çağı olumsuz yaşantılar ölçeği türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 19(1), 68-75.
• Güven Santur, S. ve Özşahin Z. (2021). Pain in the phases of women's life and midwifery approach. Research Advancements In Health Scıences, 1, 337-355.
• Hall, K. S., Beauregard, J. L., Rentmeester, S. T., Livingston, M. ve Harris, K. M. (2019). Adverse life experiences and risk of unintended pregnancy in adolescence and early adulthood: Implications for Toxic stress and reproductive health. SSM-Population Health, 7, 100344.
• Heitmann, K., Nordeng, H., Havnen, G. C., Solheimsnes, A. ve Holst, L. (2017). The burden of nausea and vomiting during pregnancy: Severe impacts on quality of life, daily life functioning and willingness to become pregnant again–results from a cross-sectional study. BMC Pregnancy and Childbirth 17(1), 1-12.
• Hinkle, S. N., Mumford, S. L., Grantz, K. L., Silver, R. M., Mitchell, E. M., Sjaarda, L. A., ...Schisterman, E. F. (2016). Association of nausea and vomiting during pregnancy with pregnancy loss: a secondary analysis of a randomized clinical trial. JAMA Internal Medicine 176(11), 1621-1627.
• Hirose, M., Tamakoshi, K., Takahashi, Y., Mizuno, T., Yamada, A. ve Kato, N. (2020). The effects of nausea, vomiting and social support on health-related quality of life during early pregnancy: A prospective cohort study. Journal of Psychosomatic Research, 136, 110-168.
• Holdsworth, E. A. ve Appleton, A. A. (2019). Adverse childhood experiences and reproductive strategies in a contemporary u.s. population. Am. J. Phys. Anthr, 171, 37–49. doi: 10.1002/ajpa.23967.
• Hughes, K., Bellis, M. A., Hardcastle, K. A., Sethi, D., Butchart, A., Mikton, C., ...Dunne, M. P. (2017). The effect of multiple adverse childhood experiences on health: A systematic review and meta-analysis. The Lancet Public Health, 2(8), e356-e366.
• Jelley, M., Wen, F., Miller-Cribbs, J., Coon, K. ve Rodriguez, K. (2020). Adverse childhood experiences, other psychosocial sources of adversity, and quality of life in vulnerable primary care patients. Perm J, 24(18), 277. doi: 10.7812/TPP/18.277.
• Kamysheva, E., Wertheim, E. H., Skouteris, H., Paxton, S. J. ve Milgrom, J. (2009). Frequency, severity and effect on life of physical symptoms experienced during pregnancy. J Midwifery Womens Health, 54(1), 43-49.
• Karakayalı Ay, Ç. ve Aksoy Derya, Y. (2021). Gebelikte bulantı-kusma şiddetinin doğum korkusu ile psikososyal sağlık düzeyi ilişkisi: Türkiye'den bir örnek. Curr Psikology, 1-11. doi: 10.1007/s12144-021-01907-0.
• Kıvrak, Y., Gey, N., Kivrak, H. A., Kokaçya, M. H., Çöpoğlu, Ü. S. ve Ari, M. (2015). Kadına yönelik eş şiddeti, çocukluk travmaları, depresyon ve yaşam kalitesi: toplum temelli çalışma. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 16(5), 314-322.
• Lacasse, A., Rey, E., Ferreira, E., Morin, C. ve Bérard, A. (2009). Epidemiology of nausea and vomiting of pregnancy: Prevalence, severity, determinants, and the importance of race/ethnicity. BMC Pregnancy and Childbirth 9(1), 1-9.
• Laitinen, L., Nurmi, M., Ellilä, P., Rautava, P., Koivisto, M. ve Polo-Kantola, P. (2020). Nausea and vomiting of pregnancy: associations with personal history of nausea and affected relatives. Archives of Gynecology and Obstetrics, 302(4), 947-955.
• Leeners, B., Rath, W., Block, E., Görres, G. ve Tschudin, S. (2014). Risk factors for unfavorable pregnancy outcome in women with adverse childhood experiences. Journal of Perinatal Medicine, 42(2), 171-178.
• Madigan, S., Wade, M., Plamondon, A., Maguire, J. L. ve Jenkins, J. M. (2017). Maternal adverse childhood experience and infant health: biomedical and psychosocial risks as intermediary mechanisms. The Journal of Pediatrics, 187, 282-289.
• Miller, E., Levenson, R., Herrera, L., Kurek, L., Stofflet, M. ve Marin, L. (2012). Exposure to partner, family, and community violence: Gang-affiliated latina women and risk of unintended pregnancy. Journal of Urban Health, 89(1), 74-86.
• Özhüner, Y. ve Çelik, N. (2019) Gebelerde uyku kalitesi ve yaşam kalitesi. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 6(1), 25-33.
• Özşahin, Z. (2020). The effects of adverse childhood experiences on pregnancy-related anxiety and acceptance of motherhood role. African Health Sciences, 20(3), 1217-1228.
• Özşahin, Z. ve Santur, S. G. (2021). Çocukluk çağı olumsuz yaşantılar ve postpartum depresyon ile emzirme öz yeterliliği arasındaki ilişkinin yapısal eşitlik modeli ile incelenmesi. Samsun Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(2), 285-301.
• Özşahin, Z., Ünver, H. ve Santur, S. G. (2022). Relationship between adverse childhood experiences and premenstrual syndrome. Medical Records, 4(1), 27-34.
• Pear, V. A., Petito, L. C. ve Abrams, B. (2017). The role of maternal adverse childhood experiences and race in intergenerational high-risk smoking behaviors. Nicotine & Tobacco Research, 19(5), 623-630.
• Petruccelli, K., Davis, J. ve Berman, T. (2019). Adverse childhood experiences and associated health outcomes: a systematic review and meta-analysis. Child Abuse & Neglect, 97, 104127.
• Racine, N. M., Madigan, S. L., Plamondon, A. R., McDonald, S. W. ve Tough, S. C. (2018). Differential associations of adverse childhood experience on maternal health. American Journal of Preventive Medicine, 54(3), 368-375.
• Ricci, S. S. (2007). Essentials of maternity. newborn and women’s health nursing. Philadelpia: Lippincott Williams &Wilkins, 209-298.
• Smith, M. V., Gotman, N. ve Yonkers, K. A. (2016). Early childhood adversity and pregnancy outcomes. Maternal and Child Health Journal, 20(4), 790-798.
• Stern, K. R. ve Thayer, Z. M. (2019). Adversity in childhood and young adulthood predicts young adult depression. International Journal of Public Health, 64(7), 1069-1074.
• Şahan, Ö. ve Ege, E. (2020). Erken gebelik döneminde yaşanan bulantı kusmanın sıklığı ve yaşam kalitesine etkisi. Hemşirelik Bilimi Dergisi, 3(1),7-11.
• Taşkın, L. (2016). Doğum ve kadın sağlığı hemşireliği kitabı. (103-119). Ankara: Özyurt Matbaacılık.
• Taşpınar, A. (2008). Normal gebelik. Ahsen Ş. (Ed.). Kadın Sağlığı içinde (s.454). İstanbul: Bedray Basın Yayıncılık.
• Timur, Ş. ve Kızılırmak, A. (2011). Gebelerin bulantı kusma ile baş etme yöntemleri. Florence Nightingale Journal of Nursing, 19(3), 129-134.
• Wosu, A. C., Gelaye, B. ve Williams, M. A. (2015). Maternal history of childhood sexual abuse and preterm birth: an epidemiologic review. BMC Pregnancy and Childbirth, 15(1), 174.
• Young-Wolff, K. C., Wei, J., Varnado, N., Rios, N., Staunton, M. ve Watson, C. (2020). Adverse childhood experiences and pregnancy intentions among pregnant women seeking prenatal care. Women's Health Issues, 31(2), 100-106.
• Wajid, A., van Zanten, S. V, Mughal, M. K, Biringer, A., Austin, M. P, Vermeyden, L. ve Kingston, D. (2020). Çocuklukta sıkıntı ve hamilelikte depresyon. Kadın Ruh Sağlığı Arşivleri, 23 (2), 169-180.
• Zhang, L., Zhang, D. ve Sun, Y. (2019). Adverse childhood experiences and early pubertal timing among girls: A meta-analysis. Int Journal Environ Res Public Health, 16, 2887. doi: 10.3390/ijerph16162887