ÇİZGİ FİLMLERİN İLKOKUL ÖĞRENCİLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: 1, 1122 - 1133, 17.03.2023

Rukiye Arslan Raziye Pekşen Akça Fatih Aydoğdu Derya Yanık

https://doi.org/10.33715/inonusaglik.1231514

Cited By: 2

Öz

Çizgi filmler, çocukların izlemekten keyif aldığı etkinliklerden biridir. Çocukların ekrana maruz kalma süresine bağlı olarak gelişimleri olumlu ya da olumsuz etkilenebilmektedir. Araştırmada çizgi filmlerin ilkokul öğrencileri üzerindeki etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklem grubunu ilkokul dönemindeki 829 çocuk (K=426, E=403) oluşturmaktadır. Verilere 2022-2023 eğitim öğretim yılında Google Form aracılığı ile ulaşılmıştır. Veri toplama araçları olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen Genel Bilgi Formu ve Çizgi Film Etki Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizinde Mann Whitney U ve Kruskal Wallis H analizi kullanılmıştır. Ölçek alt boyutlarının arasındaki ilişkinin incelenmesinde ise Spearman Korelasyon analizi kullanılmıştır. Araştırmada, çocukların cinsiyetlerine göre Gerçeklikten Uzaklaşma, Heyecan ve Eğlendirme algı düzeylerinin istatistiksel olarak anlamlı düzeyde farklılaşmadığı (p>0.05) ancak erkek çocukların şiddet eğilimi ve olumsuz duygu algısının kız çocuklardan istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu (p<0.05), kız çocukların ise doğaüstü inanç oluşturma algı düzeyinin erkek çocuklardan istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu (p<0.05) sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca çocukların yaş gruplarına göre şiddet eğilimi, gerçeklikten uzaklaşma, doğaüstü inanç oluşturma, eğlendirme ve olumsuz duygu algı düzeylerinin istatistiksel olarak anlamlı düzeyde farklılaşmadığı (p>0.05), ancak heyecan algı düzeylerinin yaş gruplarına göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde farklılaştığı (p<0.05) sonucuna ulaşılmıştır. Sonuç olarak ebeveynler çocukların cinsiyet ve yaş özelliklerini dikkate alarak onların çizgi film deneyimlerini şekillendirebilirler.

Anahtar Kelimeler

Çizgi film, Çocuk, İlkokul

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Investigation of the Effect of Cartoons On Primary School Students

Öz

Cartoons are one of the activities that children enjoy watching. Depending on the amount of time children are exposed to the screen, their development can be affected positively or negatively. In the research, it was aimed to examine the effect of cartoons on primary school students. The sample group of the research consists of 829 primary school children (F=426, M=403). The data were obtained through Google Form in the 2022-2023 academic year. General Information Form and Cartoon Impact Scale developed by the researchers were used as data collection tools. Mann Whitney U and Kruskal Wallis H analysis were used in the analysis of the research data. Spearman Correlation analysis was used to analyze the relationship between the sub-dimensions of the scale. In the study, it was found that the perception levels of alienation from reality, excitement and entertainment did not differ statistically according to the gender of the children (p>0.05), but the violence tendency and negative emotion perception of boys were statistically significantly higher than the girls (p<0.05). It was concluded that the perception level of creating supernatural beliefs of girls was statistically significantly higher than that of boys (p<0.05). In addition, children's tendency to violence, alienation from reality, creating supernatural beliefs, entertainment and negative emotion perception levels did not differ statistically according to age groups (p>0.05), but their excitement perception levels differed statistically significantly according to age groups (p<0.05) was reached. As a result, parents can shape their children's cartoon experiences by considering their gender and age characteristics.

Anahtar Kelimeler

Cartoon, Child, Primary school

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• Adak-Özdemir, A. ve Ramazan, O. (2012). Oyuncağa çocuk, anne ve öğretmen bakış açısı. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 2(1), 1-16.
• Atik, A. ve Ebren, Ö. (2015). Çizgi filmlerde sempatik şiddet olgusu: TRT çocuk televizyonu örneği. Atatürk İletişim Dergisi, (8), 99-114.
• Arslan, R. (2022). Okul dışı eğitim ve öğrenme nedir? Hoş, G. ve Deretarla Gül, E. (Ed). Erken çocuklukta okul dışı öğrenme ortamları içinde (ss. 7-20). İzmir: Efe Akademi Yayınları.
• Arslan, R. ve Sağlam, M. (2021). Otizmli çocuklar ve duyusal gelişimlerini destekleyici alternatif bir program. Ankara: Eğiten Kitap.
• Bayhan, P. S. ve Artan, İ. (2005). Çocuk gelişimi ve eğitimi. İstanbul: Morpa Yayınları.
• Bee, H ve Boyd, D. (2009). Çocuk gelişim psikolojisi. Gündüz, O. (Çev.). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Büyükbaykal, G. N. (2007) Televizyonun çocuklar üzerindeki etkileri. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 28, 31-44.
• Ceylan, R., Yıldız Bıçakcı, M. ve Aral N. (2012) Çocukların benlik kavramlarında televizyon seyretme süresi ve seyredilen programların etkisinin incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 25-33.
• Çaplı, B. (2002). Medya ve etik, (1. Baskı). Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Deniz Vural, N. (2021). 5-6 yaş okul öncesi çocuklarının izledikleri çizgi filmlerin cinsiyet değişkenlere göre incelenmesi. Spor, Eğitim ve Çocuk, 1 (1), 17-26.
• Erdiller, Z. B. (2015). Geçmişten günümüze çocuk ve çocukluk. Turan, F. ve Yükselen, A. İ. (Ed.). Çocuk Gelişimi 2 Okul Öncesi Döneminde Gelişim içinde (ss. 9-22). Ankara: Hedef CS Basın Yayın.
• Güloğlu, H. (2019). Çizgi film karakterleri ve yan ürünlerinin çocuklar üzerindeki etkileri (Winx club çizgi film ve yan ürünleri örneği). Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Güneş, V. (2010). Çizgi film karakterlerine çocukların satın alma davranışlarına etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Güzelyurt, T. (2022). Artırılmış gerçeklik ve çocuk kitapları. Pekşen Akça, R. ve Arslan, R. (Ed). Erken çocukluk döneminde artırılmış gerçeklik içinde (ss. 85-105). Ankara: Eğiten Kitap.
• Güzelyurt, T. ve Nayci, Ö. (2021). Technology addiction in preschool period: An analysis on illustrated children's books. Kastamonu Eğitim Dergisi, 29(2), 326-333.
• Kaşkaya, A., Ünlü, İ ve Çavuşoğlu,F. (2021). İlkokul öğrencilerine yönelik çizgi film etki ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, (43), 506-525.
• Kara, O. (2019). Çizgi filmlerin çocukların karakter eğitimine etkisi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Giresun Üniversitesi, Giresun.
• Karasar, N. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınları.
• Koc Ozkan, T., Aslan, S ve Inci, R. (2021). Effect of watching cartoon during IV treatment on anxiety and fear levels in children: Randomized controlled trial. Clin Exp Health Sci. 11, 466-470. Doi: 10.33808/ clinexphealthsci.
• Koçak, Ö. ve Göktaş, Y. (2018). Televizyon ve çizgi film: Okul öncesi çocukların ve ebeveynlerinin izleme alışkanlıkları. 27. Uluslararası Eğitim Bilimleri Kongresi, Atatürk Üniversitesi Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 43, 2021, 506-525.
• Namlı Altıntaş, İ. (2016). 9-11 yaş arası öğrencilerin çizgi film ve animasyonlardan edindikleri değerler ve rol model alma durumları. Route Education and Social Science Journal, 9, 316-335. Doi: 10.17121/ressjournal.512.
• Özdemir A. A. ve Ramazan, O. (2012). Çizgi filmlerin çocukların davranışları üzerindeki etkisinin anne görüşlerine göre incelenmesi. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 35(35), 157-173.
• Pekşen Akça, R. ve Şenol, V. (2012). Müzik, reklam, kitle iletişimin ergenler üzerindeki etkisi. Akademik Bakış Dergisi, 28, 1-19.
• Pekşen-Akça, R. (2022a). Okul dışı öğrenme alanları ve ortamı geliştirme. Hoş, G. ve Deretarla Gül, E. Erken çocuklukta okul dışı öğrenme ortamları içinde (ss. 115-132). İzmir: Efe Akademi Yayınları,
• Pekşen-Akça, R. (2022b). The fact of raising a child and electronıc baby-sitting durıng the Covid-19 Pandemic. 2. International Cappadocia Scıentıfıc Research Congress (ss. 20-30, 2022). Nevşehir, Turkey.
• Pekşen Akça, R. (2022c). The migration phenomenon in cartoons; The case of "Maysa and Bulut". 2.Internatıonal Symposıum" Global Mıgratıon Phenomenon. (ss.1-10, 2022).
• Pekşen Akça, R ve Baran, G. (2018). Çizgi filmlerin Türk kültürüne ait özellikler açısından incelenmesi: “Pepee örneği”. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 8(17), 215-224.
• Pekşen, A. R ve Baran, G. (2017). Çizgi filmlerin kavram gelişimi açısından incelenmesi. Sobider Sosyal Bilimler Dergisi, 4, 580-597.
• Saraç, H. (2018). Okul öncesi dönem çocuklarına yönelik çizgi filmlerde toplumsal cinsiyetin inşası: Niloya örneği. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Sarıtaş, S., Genc, H., Okutan, Ş., Inci, R., Özdemir, A. ve Kizilkaya, G. (2019). The effect of comedy films on postoperative pain and anxiety in surgical oncology patients. Complementary Medicine Research, 26(4), 231-239.
• Temizyürek, F. ve Acar, Ü. (2014). Çizgi filmlerdeki subliminal mesajların çocuklar üzerindeki etkisi. Cumhuriyet International Journal of Education-CIJE. 3(3), 25-39.
• Yaşar Ekici, F. (2015). Çizgi Filmlerin çocuklar üzerindeki etkilerine ilişkin çok boyutlu bir değerlendirme. Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(5), 70-84.
• Yaşar, M. ve Paksoy. İ. (2011). Çizgi filmlerdeki saldırgan içerikli görüntülerin, çocukların serbest oyunları sırasındaki saldırganlık düzeylerine etkisi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20 (2), 279-298.
• Yazıcı, E., Baydar, İ. Y. ve Kandır, A. (2019). Çizgi film ve çocuk: ebeveyn görüşleri. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(1), 10-19.
• Yetim, G. ve Sarıçam, H. (2016). Çizgi film programlarının çocuklara etkisi konusunda ailelerin bilgi ve farkındalık düzeylerinin incelenmesi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 6(11), 341-364.