ÇOCUK SAĞLIĞI İNTERNET ARAŞTIRMASI EBEVEYN ÖLÇEĞİ: TÜRKÇE FORMUNUN GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: 2, 1615 - 1630, 10.06.2023

Gözdenur Tanrıkulu , Merve Aşkın Ceran , Burcu Ceylan

https://doi.org/10.33715/inonusaglik.1057803

Öz

Bu araştırmada “Çocuk Sağlığı İnternet Araştırması Ebeveyn Ölçeği (ÇSİAEÖ)”nin Türkçe geçerlik ve güvenirliği çalışması yapıldı ve ölçeğin Türk toplumuna kazandırılması amaçlandı. Metodolojik tasarımda gerçekleştirilen bu araştırmanın verileri Haziran-Ağustos 2021 tarihinde çevrimiçi veri toplama platformu üzerinden ebeveynlere ulaşılarak toplandı. Araştırmaya, çalışma kriterlerini sağlayan 355 ebeveyn dâhil edildi. Ölçeğin çeviri-tekrar çeviri yöntemi ile dil geçerliliği analizi yapıldı, uzman görüşleri ile kapsam geçerliliği yapıldı. Kapsam Geçerlik İndeksi (KGİ) 0.960 olarak bulundu. Çeviriler sonucunda oluşan ölçeğin orijinal ölçek ile paralellik gösterdiği belirlendi. Ölçek pilot uygulaması yapıldıktan sonra örneklem grubuna uygulandı. Ölçek iç tutarlılık analizi yapılan sonucunda ölçekteki madde toplam puan korelasyonlarının yeterli ve Cronbach alfa katsayısının 0.916 olduğu bulundu. Araştırma sonucumuz, “Çocuk Sağlığı İnternet Araştırması Ebeveyn Ölçeği (ÇSİAEÖ)”nin ebeveynlerin sağlık araştırmalarında internet kullanımının değerlendirilmesi için geçerli ve güvenilir bir araç olduğunu gösterdi.

Anahtar Kelimeler

Çocuk, Ebeveyn, İnternet, Sağlık, Ölçek

Child Health Internet Research Parent Scale: A Validity and Reliability Study of the Turkish Form

Öz

In this research, the Turkish validity and reliability study of the "Child Health Internet Research Parent Scale (CSSAI)" was conducted and it was aimed to gain the scale to the Turkish society. The data of this research, which was carried out in methodological design, were collected by reaching the parents via the online data collection platform in June-August 2021. To the study, 355 parents who met the study criteria were included. The language validity analysis of the scale was performed with the translation-retranslation method, and the content validity was performed with expert opinions. The Content Validity Index (CGI) was found to be 0.960. It was determined that the scale formed as the result of the translations showed parallelism with the original scale. The scale was applied to the sample group after the pilot application was done. As the result of the internal consistency analysis of the scale, it was found that the item-total score correlations in the scale were sufficient and the Cronbach's alpha coefficient was 0.916. Our research result showed that the “Child Health Internet Research Parent Scale (CSSAI)” is a valid and reliable tool for evaluating parents' internet use in health research.

Anahtar Kelimeler

Child, Health, Internet, Parent, Scale

Kaynakça

• Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, (2021). Türkiye İstatistik Kurumu Haber Bülteni, 18616. 12 Kasım 2022 tarihinde http://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=45500# adresinden erişildi.
• Akgül, A. ve Çevik, Ç. (2003). İstatistiksel Analiz Teknikleri. Emek Ofset Baskı, s.104.
• Basri, S. ve Zorlu, K. (2020). Örgüt kültürü algısının örgütsel çeviklik üzerindeki etkisinin incelenmesi. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 20(39), 147-164.
• Barke A. ve Doering B. K. (2020). Development of an ınstrument to assessparents’ excessive web-basedsearchesforınformationpertainingtotheirchildren’shealth: The “Children’s Health Internet Research, Parental Inventory” (CHIRPI). J Med Internet Res, 22(3), e16148) doi: 10.2196/16148.
• Bartlett, M. S. (1950). Tests of significance in factoranalysis. British J. Psych. (Statistical Section) 3, 77–85.
• Beaton, D. E., Bombardier, C., Guillemin, F. ve Ferraz, M. B. (2000). Guidelines for the process of cross-cultural adaptation of self-report measures. Spine, 25(24), 3186-3191.
• Brown, T. A. (2015). Confirmatory factor analysis for applied research. Guilford publications.
• Browne, M. W. ve Cudeck, R. (1993). Alternativeways of assessing model fit. K. A. Bollenand ve J. S. Long (Eds.), Testing Structural Equation Models içinde 136-162.
• Bundorf, M. K., Wagner, T. H., Singer, S. J. ve Baker, L. C. (2006). Who searches the internet for health information?. Health Services Research, 41(3 Pt 1), 819–836. doi;: 10.1111/j.1475-6773.2006.00510.x
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Testlerin geçerlik ve güvenirlik analizlerinde kullanılan bazı istatistikler. Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. 15. Baskı. Ankara: Pegem Akademi, 167-82.
• Cerny, B. A. ve Kaiser, H. F. (1977). A study of a measure of samplingadequacyforfactor-analytic correlation matrices. Multivariate Behavioral Research, 12(1), 43–47.
• Demirsöz, M., özel Z., Yonar, H., Tekin, M. E. ve Tekindal, M. A. (2021). Structural determination of therelationshipbetweentraitanxietyandpersonalindecisivenessforundergraduates of the faculty of veterinary medicine: Thecase of Selçuk University. Journal of The Turkısh Veterınary Medıcal Socıety, 92(1), 60-75.
• Dragusin, R., Petcu, P., Lioma, C., Larsen, B., Jørgensen, H. L., Cox, I. J., ...Winther, O. (2013). Find Zebra: A search engine forrarediseases. International Journal Of Medical İnformatics, 82(6), 528-538.
• Ercan, İ., Kan İ. (2004). Ölçeklerde güvenirlik ve geçerlik. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 30(3), 211-216.
• Hawker, M. D. (2010). Social networking in the National Health Service in England: A quantitative analysis of the online identities of 152 primary care trusts. MEDINFO, 2010, 356-360.
• Kalaycı Ş. (2009). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara, 30-40.
• Khoo, K., Bolt, P., Babl, F. E., Jury, S. ve Goldman, R. D. (2008). Health information seeking by parents in the Internet age. Journal Of Paediatrics And Child Health, 44(78), 419-423.
• Kline, R. B. (2011). Principlesandpractice of structural equation modeling (3rd ed.). Guilford Press.
• McMullan, M. (2006). Patient susing the Internet to obtain health information: how this affects the patient–health Professional relationship. Patient Education And Counseling, 63(1-2), 24-28.
• Özdamar, K. (2002). Paket Programlar ile istatistiksel Veri Analizi. Eskişehir: Kaan Kitabevi.
• Rencher, A. C. (2002). Methods of Multivariate Analysis, Second Edition, John Wiley & Sons, Inc.
• Russo, L., Campagna, I., Ferretti, B., Pandolfi, E., DegliAtti, M. L. C., Piga, S., ...Tozzi, A. E. (2020). Online health information seeking behaviours of parents of children undergoing surgery in a pediatric hospital in Rome, Italy: A survey. Italian Journal of Pediatrics, 46(1), 1-7.
• Scullard, P., Peacock, C. ve Davies, P. (2010). Googling children's health: Reliability of medicaladvice on the internet. Archives Of Disease İn Childhood, 95(8), 580-582.
• Sillence, E., Briggs, P., Harris, P. R., ve Fishwick, L. (2007). How do patients evaluate and make use of online health information?. Social Science & Medicine, 64(9), 1853-1862.
• Sim N. Z, Kitteringham L, Spitz L, Pierro A, Kiely E, …Drake D. (2007). Information on the world wide web--how useful is it for parents? J Pediatr Surg, 42(2), 305-312.
• Statstica, Number of internet users world wide from 2005 to 2021. https://www.statista.com/statistics/273018/number-of-internet-users-worldwide/
• Tavakol, M. ve Dennick, R. (2011). Making sense of Cronbach's alpha. International Journal Of Medical Education, 2, 53–55.
• Tonsaker, T., Bartlett, G., ve Trpkov, C. (2014). Health information on the Internet: Gold mine or mine field?. Canadian Family Physician, 60(5), 407-408.
• Tuffrey, C. ve Finlay, F. (2002). Use of the internet by parents of paediatric out patients. Archives Of Disease İn Childhood, 87(6), 534-536.
• Van de Belt, T. H., Berben, S. A., Samsom, M., Engelen, L. J. ve Schoonhoven, L. (2012). Use of social media by Western Europe an hospitals: longitudinal study. Journal Of Medical Internet Research, 14(3), e61.
• Van de Belt, T. H., Engelen, L. J., Berben, S. A., Teerenstra, S., Samsom, M. ve Schoonhoven, L. (2013). Internet and social media for health-related information and communication in health care: Preferences of the Dutch general population. Journal Of Medical Internet Research, 15(10), e220. doi: 10.2196/jmir.2607
• Wainstein, B. K., Sterling‐Levis, K., Baker, S. A., Taitz, J. ve Brydon, M. (2006). Use of the Internet by parents of paediatric patients. Journal Of Paediatrics And Childhealth, 42(9), 528-532.
• Yeşilyurt, S. ve Çapraz, C. (2018). Ölçek geliştirme çalışmalarında kullanılan kapsam geçerliği için bir yol haritası. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 251-264.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. 8. Baskı. Ankara, Seçkin Yayın Evi.