FAZLA KİLOLU BİREYLERDE UYKU KALİTESİ VE YAŞAM DOYUMUNUN FİZYOLOJİK DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: 3, 1744 - 1756, 16.10.2023

Mustafa Bahar , Hüseyin Selvi , Leyla Bahar

https://doi.org/10.33715/inonusaglik.1170621

Öz

Bu çalışmada, fazla kilolu bireyler üzerinde uygulanan uyku kalitesi ve yaşam doyumu ölçeklerinin sonuçları ile fizyolojik değişkenler arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu araştırmanın verileri 6 haftalık süreçte özel bir diyet merkezine başvuran ve Beden Kitle İndeksi (BKİ) 25 ve üzeri olan fazla kilolu bireylerden toplanmış olup, 60 kişidir. Çalışmada tanımlayıcı Soru Formu, ölçme aracı olarak “Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi (PUKİ)” ve “Yaşam doyumu” ölçekleri uygulandı. Ayrıca, vücut analiziyle katılımcıların fizyolojik verileri elde edildi. Çalışma sonucundaki verilerin analizinde, tanımlayıcı istatistikler ile korelasyon, çoklu regresyon analizi ve betimsel istatistikler kullanıldı. Araştırmaya katılan bireylerde PUKİ; 8.9±7,0 (Ort.±Std.S), Yaşam Doyumu; 15.91±4.54 değerlerinde bulundu. PUKİ parametrelerinden en yüksek değerde “alışılmış uyku etkinliği-P4”: 2.63±0.97 olduğu tespit edildi. Uyku kalitesi regresyon sonuçlarına göre “Öznel uyku kalitesi-P1 için; “günlük fiziksel aktivite”nin (P=0.041) ve düzenli kahvaltı yapmanın anlamlı olduğu bulundu (P=0.02). Yaşam doyumu regresyon sonuçlarında, günlük fiziksel aktivite açısından anlamlı fark gözlendi (P=0.041). Günlük fiziksel aktivitenin artırılması ve sağlıklı beslenerek kilo verilmesinin, yaşam doyumunu ve uyku kalitesini artıracağı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Beden kitle indeksi, Fizyolojik değişkenler, Obezite, Uyku kalitesi, Yaşam doyumu

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Emeği geçen katılımcılara teşekkürler.

Investigation of Sleep Quality and Life Satisfaction in Terms of Physiological Variables in Overweight Individuals

Öz

It was aimed to determine the relationship between the results of sleep quality and life satisfaction scales applied on overweight individuals and physiological variables. The data of this study were collected from overweight individuals with a Body Mass Index (BMI) of 25 and above, who applied to a special diet center for 6 weeks. Descriptive Questionnaire, “Pittsburgh Sleep Quality Index (PUKI)” and “Life satisfaction” scales were used as measurement tools in the study. Moreover, physiological data of the participants were obtained by body analysis. Correlation with descriptive statistics, multiple regression analysis, and descriptive statistics were used in the analysis of study data. For individuals participating in the research, PUKI and Life satisfaction were 8.9±7.0 and 15.91±4.54, respectively. Habitual sleep activity-P4 from the PUKI parameters was the highest value (2,63±0,97). For the sleep quality regression results, it was determined that "daily physical activity" was statistically significant in "Subjective sleep quality-P1" (P=0.041). Regular breakfast was found to be significant in sleep quality (P=0.02). According to the life satisfaction results, a significant difference was observed in terms of daily physical activity (P=0.041). It has been determined, increasing daily physical activity and losing weight by eating healthy will increase life satisfaction and sleep quality.

Anahtar Kelimeler

Body mass index, Life satisfaction, Obesity, Physiological variables, Sleep quality

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

• Afshin, A,, Forouzanfar, M. H., Reitsma, M. B, Sur., P, Estep, K. ve Lee., A. (2017). Health effects of overweight and obesity in 195 countries over 25 years. NEJM, 377(1), 13-27.
• Ağargün, M. Y., Kara, H. ve Anlar, Ö. (1996). Pittsburgh uyku kalitesi Indeksinin geçerliği ve güvenirliği [Validity and reliability of the Pittsburgh Sleep Quality Index in Turkish sample]. Turk Psikiyatri Dergisi, 7, 107-115.
• Araghi, M. H., Jagielski, A., Neira, I., Brown, A., Higgs, S., Thomas, G. N. ve Taheri, S. (2013). The complex associations among sleep quality, anxiety, depression, and quality of life in patients with extreme obesity. Sleep, 36,1859-1865.
• Arias, T. V. C., Arias, D. C. M., Cifuentes, T. M. N., Veloz, E. C. T., De Zeeuw, C. I. ve Veloz, M. F. V. (2021). Sleep quality does not mediate the negative effects of chronodisruption on body composition and metabolic syndrome in healthcare workers in Ecuador. Diabetes & Metabolic Syndrome: Clinical Research & Reviews, 15(1), 397-402.
• Ata, A., Vural, A. ve Keskin, F. (2014). Beden algısı ve obezite. Ankara Tıp Dergisi, 14(3), 74 -84.
• Banks, S,. ve Dinges, DF. (2007). Uyku kısıtlamasının davranışsal ve fizyolojik sonuçları. J. Clin. Uyku Med. 3, 519–528.
• Baysal, A. ve Aksoy, M. (2011). Diyet El kitabı. 6. Baskı. Hatiboğlu yayınları; Beden Ağırlığının Denetimi. Ankara, 40.
• Canbay, Ö., Doğru, E., Katayıfçı, N., Duman, F., Şahpolat, M., Kaya, İ., ...Kuş, K. (2016). Bir üniversite hastanesi çalışanlarında obezite görülme sıklığının ve beslenme alışkanlıklarının araştırılması. Med J Bakirkoy, 12 (3), 129- 135.
• Cappuccio, F. P., Taggart, F. M., Kandala, N. B. ve Currie, A. (2008). Meta-analysis of short sleep duration and obesity in children and adults. Sleep, 31(5), 619.
• Collins, K. A., Fos L. B., Ross, L. M., Slentz, C. A., Davis, P. G., Willis, L. H., Piner, L. W., Bateman, L. A., Houmard, J. A. ve Kraus, W. E. (2021). Aerobic, Resistance, and Combination Training on Health-Related Quality of Life: The STRRIDE-AT/RT Randomized Trial. Front. Sports Act. Living, 2, 620300. doi: 10.3389/fspor.2020.620300
• Dağlı, A. ve Baysal, N. (2016). Yaşam Doyumu Ölçeğinin Türkçe’ye Uyarlanması: Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması. ESOSDER 15 (59), 1250-1262. doi:10.17755/esosder.263229
• Değirmenci, T., Kalkan-Oğuzhanoğlu, N., Sözeri-Varma, G., Özdel, O. ve Fenkçi, S. (2015). Obezitede Psikolojik Belirtiler ve İlişkili Etmenler. Arch Neuropsychiatr. 52, 42-46.
• Deniz, M. (2006). The relationships among coping with stress, life satisfaction, decision-making styles and decision self-esteem: An investigation with Turkish university students. Social Behavior and Personality: An İnternational Journal, 34 (9), 1161-1170.
• Durak, M., Gençöz, T. ve Şenol-Durak, E. (2008). The reliability and validity of the Satisfaction with Life Scale in the samples of Turkish elderly and correctional officers. IV. European Conference on Positive Psychology, Rijeka-Opatija, Crotia.http://emresenoldurak.com/tr/testdetail/iim4p78nzo64fhx8/23#ltrsekmeUygulama
• Frank, S., Gonzalez, K., Lee-Ang, L., Young, M. C., Tamez, M. ve Mattei, J. (2017). Diet and sleep physiology: public health and clinical ımplications. Front Neurol. 8, 393.
• Frederick, D. A., Crerand, C. E., Brown, T. A., Perez, M., Best, C. R., Cook-Cottone, C. P., ...Murray, S. B. (2022). Demographic predictors of body image satisfaction: The US Body Project I. Body Image, 41, 17-31.
• Garaulet, M., Ortega, F. B., Ruiz, J. R., Rey-López, J. P., Béghin, L., Manios, Y., ...Moreno, L. A. (2011). Short sleep duration is associated with increased obesity markers in European adolescents: effect of physical activity and dietary habits. The HELENA study. International Journal of Obesity, 35(10), 1308-1317.
• Gönenir Erbay, L., Akyüz, M., Şahin, İ., Evren, B., Kayaalp, C. ve Karlıdağ, R. (2018). Bariatrik cerrahi adayı morbid obezite hastalarının yaşam doyumunun beden algısı ve benlik saygısı ile ilişkisi. Fırat Tıp Derg., 23 (1), 1-5.
• Grandner, M. A., Patel, N. P., Gehrman, P. R., Perlis, M. L. ve Pack, A. (2010). Problems associated with short sleep. Bridging the gap between laboratory and epidemiological studies. Sleep Med Rev, 14(4), 239–247.
• Hisar, K. M. ve Karaca, Ş. (2013). Türkiye’de yetişkinlerde obezite durumu. 16. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi. 16. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi Kitabı. Antalya,
• James, D., Larkey, L. K., Evans, B., Sebren, A., Goldsmith, K. ve Smith, L. (2021). Pilot study of taichi and qigong on body composition, sleep, andemotion aleating in midlife/olderwomen. J Women Aging, 28, 1-11. doi: 10.1080/08952841.2021.2018924.
• Jefferson, T., Addison, C., Sharma, M., Payton, M. ve Jenkins, B. C. (2019). Association between sleep and obesity in African Americans in the Jackson Heart Study. J Am Osteopath Assoc. 119(10), 656-666.
• Köker, S. (1991). Normal ve sorunlu ergenlerin yaşam doyumu düzeyinin karşılaştırılması (Yüksek Lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Maher, J. P., Pincus, A. L., Ram, N. ve Conroy, D. E. (2015). Daily physical activity and life satisfaction across adulthood. Developmental Psychology, 51(10), 1407. doi: 10.1037/dev0000037.
• Mallampalli, M. P. ve Carter, C. (2014). Exploring sex and gender differences in sleep health: a Society for Women's Health Research Report. J Women's Health, 23(7), 553–562.
• Ness, T. E. B. ve Saksvik-Lehouillier, I. (2018). The Relationships between Life Satisfaction and Sleep Quality, Sleep Duration and Variability of Sleep in University Students. Journal of European Psychology Students, 9(1), 28–39, doi: https://doi.org/10.5334/jeps.434
• Onyike, C. U., Crum, R.M., Lee, H.B., Lyketsos, C. G. ve Eaton, W. W. (2003). Is obesity associated with majör depression? Results from the third national healt hand nutrition examination survey. Am. J. Epidemiol, 158(12), 1139-1147.
• Önder, İ., Beşoluk, Ş., İskender, M., Masal, E. Ve Demirhan, E. (2014). Circadian preferences, sleep quality and sleep patterns, personality, academic motivation and academic achievement of university students. Learning and Individual Differences, 32, 184-92. doi:10.1016/j.lindif.2014.02.003
• Önder, İ., Masal, E., Demirhan, E., Horzum, M. B. ve Beşoluk, Ş. (2016). Psychometric properties of sleep quality scale and sleep variables questionnaire in Turkish student sample. IJPES. 3(3), 9-21.
• Özdemir, A. (2014). Lise öğrencilerinin vücut kitle indeksi ile yeme davranışı bozukluğu, benlik kavramı ve kendini algılama arasındaki ilişki. (Doktora Tezi). Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sivas.
• Özkan, Ö. (2013). İnternet kullanımı ile ilgili değişkenlerin cinsiyet, kişilik özellikleri, yaşam doyumu ve bağlanma stilleri açısından incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
• Patel, S. R. ve Hu, F.B. (2008). Short sleep duration and weight gain: a systematic review. Obesity, 16(3), 643-653.
• Payne, M. E., Porter Starr, K. N., Orenduff, M., Mulder, H. S., McDonald, S. R., Spira, A. P., ...Bales, C. W. (2018). Quality of life and mental health in older adults with obesity and frailty: associations with a weight loss intervention. The Journal of Nutrition, Health & Aging, 22, 1259-1265. doi: 10.1007/s12603-018-1127-0.
• Piovezan, R. D., Hirotsu, C., Moizinho, R., de Sá Souza, H., D'Almeida, V., Tufik, S. ve Poyares, D. (2019). Associations between sleep conditions and body composition states: results of the EPISONO study. Journal of Cachexia, Sarcopenia and Muscle, 10(5), 962-973.
• Puhl., R. ve Brownell, K.D. (2001). Bias, discrimination, andobesity. ObesityResearch, 9 (12), 788-805.
• Sweatt, S. K., Gower, B. A, Chieh, A. Y., Liu, Y. ve Li, L. (2018). Sleep quality is differentially related to adiposity in adults. Psychoneuro Endocrinology, 98, 46-51.
• Taheri S, Lin L, Austin D., Young T. ve Mignot, E. (2004). Short sleep duration is associated with reduced leptin, elevated ghrelin, and increased body mass index. Plos Med. 1, 210-217.
• Türközü, D. ve Aksoydan, E. (2015). Uyku süresi ve kalitesinin beslenme ve vücut bileşimine etkisi. Sürekli Tıp Eğitim Dergisi, 24(1), 10-17.
• van Gemert, W. A., van der Palen, J., Monninkhof, E. M., Rozeboom, A., Peters, R., Wittink, H., ...Peeters, P. H. (2015). Quality of life after diet or exercise-induced weight loss in overweight to obese postmenopausal women: the SHAPE-2 randomised controlled trial. PloS one, 10(6), e0127520.
• Wang, L., Crawford, J. D., Reppermund, S., Trollor, J., Campbell, L., Baune, B. T., ...Smith, E. (2018). Body mass index and waist circumference predict health-related quality of life, but not satisfaction with life, in the elderly. Quality of Life Research, 27, 2653-2665. doi: 10.1007/s11136-018-1904-6.
• World Health Organization. (2019). Obesity [Internet]. https://www.who.int/topics/obesity/en/ adresinden 14.07.2019 tarihinde erişildi.