Sağlık Kurumu Yöneticilerinin Liderlik Tarzlarının Sağlık Çalışanlarının İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılıkları Üzerindeki Etkileri

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 2, 363 - 388, 20.06.2024

Nuran Akyurt

https://doi.org/10.33715/inonusaglik.1378459

Öz

Bu çalışmada sağlık kurumlarında görev yapan yöneticilerin liderlik tarzlarının çalışanların iş tatmini ve örgütsel bağlılıkları üzerindeki etkilerinin ortaya konulması amaçlanmaktadır. Gerekli verilerin toplanması amacıyla İstanbul Anadolu yakasında yatak kapasitesi 600 ve üzeri olan hastanelerin idari bölümlerinde görev yapan 140 sağlık çalışanı arasında anket çalışması yapıldı. Çalışmanın ilk bölümü iş tatmini, örgütsel bağlılık ve beş liderlik davranışını ölçen araçların faktör analizinden oluşmaktadır. Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) testi ve Bartlett Küresellik Testi çalışma örnekleminin faktör analizine uygun olduğunu göstermiştir. İkinci bölümde çok değişkenli regresyon modeli ve tek değişkenli analiz yer almaktadır. Katılımcı özelliklerine ve ölçeklere ilişkin tanımlayıcı istatistikler ortalama, standart sapma, frekans ve yüzde ile sunuldu. İstatistiksel anlamlılık 0,05 düzeyindeydi. İş memnuniyetini ve örgütsel bağlılığı tahmin etmek için çok değişkenli regresyon modelleri uygulandı. Açıklayıcı değişkenler katılımcı özellikleri ve bağımlı değişkenlerle istatistiksel olarak anlamlı bir ilişkiye sahip olduğu tespit edilen liderlik davranışlarıdır. Sonuç olarak sağlık kurumlarında çalışan personelin örgütsel bağlılığının görev odaklı lider ve insan odaklı lider kavramlarıyla ilişkili olduğu araştırma bulgularımız ile desteklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

İş tatmini, Liderlik, Örgütsel bağlılık, Sağlık çalışanı

Etik Beyan

Çıkar çatışması yoktur

Destekleyen Kurum

-

Teşekkür

-

THE EFFECTS OF LEADERSHIP STYLES OF HEALTHCARE INSTITUTION MANAGERS ON THE JOB SATISFACTION AND ORGANIZATIONAL COMMITMENT OF HEALTHCARE WORKERS

Öz

In this study, it is aimed to reveal the effects of the leadership styles of the managers in health institutions on the job satisfaction and organizational commitment of the employees. The data necessary for the research, a survey was conducted among 140 medical professionals working in the administrative departments of hospitals on the Anatolian side of Istanbul with bed capacity of 600 and more. The first section of the study consist of the factor analysis of the measurement instruments of job satisfaction, organizational commitment, and five leadership behaviours. Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) test, and the Bartlett’s Sphericity test showed that the study sample was appropriate for the factor analysis. The second section includes multivarite regression model and the univarite analysis. The descriptive statistics of the participant characteristics, and the scales were presented with mean and standard deviation, and frequencies and percentage. The statistical significance was at 0.05 level. The exploratory variables were the participant charactersitics, and the leadership behaviours that found to have statistically significant relationship with the dependent variables. As a result, it is supported by our research findings that the organizational commitment of the personnel working in healthcare institutions is related to the concepts of task-oriented leader and people-oriented leader.

Anahtar Kelimeler

Health professional, Job satisfaction, Leadership, Organizational commitment

Kaynakça

• Akyurt, N., Alparslan, A. M. & Oktar, Ö. F. (2015). Sağlık çalışanlarında liderlik tarzları-iş tatmini-örgütsel bağlılık modeli. Süleyman Demirel Universitesi. Vizyoner Dergisi, 6(13), 50-61.
• Allen, N. J. & Meyer, J. P. (1990). The measurement and antecedents of affective, continuance and normative commitment to the organization. Journal Of Occupational And Organizational Psychology, 63(1), 1-18.
• Allen, N. J. & Meyer, J. P. (1996). Affective, continuance, and normative commitment to the organization: An examination of construct validity. Journal of Vocational Behavior, 49(3), 252-276.
• Antonakis, J. & House, R. J. (2014). Instrumental leadership: Measurement and extension of transformational–transactional leadership theory. The Leadership Quarterly, 25(4), 746-771.
• Bass, B. M. & Steidlmeier, P. (1999). Ethics, character and authentic transformational leadership behavior. Leadership Quarterly, 10(2), 181-217.
• Bilgiç, R. (1998). The Relationship Between Job Satisfaction and Personal Characteristics of Turkish workers. The Journal of Psychology, 132(5), 549–557.
• Cansoy, R. & Polatcan, M. (2019). The relationship between school principals’ leadership and teachers’ organisational commitment: A systematic revie”. Bartın University Journal of Faculty of Education, 8 (1), 1-31.
• Cowden, T., Cummings, G. & Profetto-McGrath, J. (2011). Leadership practices and staff nurses’ intent to stay: a systematic review. Journal of Nursing Management, 19, 461-477.
• Çakınberk, A. & Demirel, E. T. (2010). Örgütsel bağlılığın belirleyicisi olarak liderlik: sağlık çalışanları örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimsel Enstitüsü Dergisi, 24, 103-119.
• Ergin, C. & Kozan, M. K. (2004). Çalışanların temel değerleri dönüşümsel ve etkileşimsel liderlerin çekiciliği. Türk Psikoloji Dergisi, 19(54), 37–51.
• Fleishman, E. A. (1953). The description of supervisory behavior. Journal of Applied Psychology, 37, 181-210.
• Hooper, D., Coughlan, J. & Mullen, R. M. (2008). Structural equation modelling: Guidelines for determining model fit. The Electronic Journal of Business Research Methods, 6(1), 53-60.
• Imparota, N. (1972). Relationship between porter’s need satisfaction questionnaire and the job descriptive ındex. Journal of Applied Psychology, 56(4), 301-304.
• İslamoğlu, A. H. (2019). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri (SPSS Uygulamalı). Beta Basım, İzmit.
• Jackson, T. A., Meyer, J. P. & Wang, X.-H. (2013). Leadership, commitment, and culture: A meta-analysis. Journal of Leadership & Organizational Studies, 20(1), 84–106.
• Khan, R., Bukhari, A. & Channar, Z. A. (2016) Effects of Leadership Style on Health Care Organizational Performance: A Survey of Selected Tertiary Care Hospital in Karachi, Pakistan. International Journal of Economics & Sciences, 5(3).
• Kırkpınar, S. & İşcan, Ö. F. (2018). Liderlik tarzlarının iş tatmini ve örgütsel bağlılığa Etkileri. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi; 21(1), 65-85.
• Koçel, T. (2010). İşletme yöneticiliği. Beta Basım, İstanbul.
• Locke, E. A. (1976). The nature and causes of job satisfaction. In M. D. Dunnette (Ed.), Handbook of industrial and organizational psychology (pp. 1297-1343). Chicago, IL: Rand McNally.
• Makanjee, C. R., Hartzer, Y. F. & Uys, I. L. (2006). The effect of perceived organizational support on Organizational Commitment of diagnostic Imaging radiographers. Radiography, 12(2), 118-126.
• Meyer, J. P. & Allen, N. J. (1984). Testing the “side-bed” theory of organizational commitment: Some methodological considerations. Journal of applied psychology, 69(3), 372-378.
• Meyer, J. P. & Allen, N. J. (1997). Commitment in the Workplace: Theory, Research, and Application. Sage Publications, Inc.
• Meyer, J. P. & Parfyonova, N. M. (2010). Normative commitment in the workplace: A theoretical analysis and re-conceptualization. Human Resource Management Review, 20(4), 283-294.
• Meyer, J. P., Allen, N. J. & Smith, C. A. (1993). Commitment to organizations and occupations: Extension and test of a three-component conceptualization. Journal of Applied Psychology, 1993. 78(4), 538-551.
• Meyer, J. P., Stanley, D. J., Herscovitch, L. & Topolnytsky, L. (2002). Affective, continuance, and normative commitment to the Organization: A meta-analysis of antecedents, correlates, and consequences. Journal of Vocational Behavior, 61(1), 20-52.
• Öztürk, N. & Çankaya, M. (2021). Psikolojik sermayenin örgütsel bağlılığa etkisinde dönüştürücü liderliğin aracılık rolü. Journal of Business Research-Turk, 13(2), 1082–1092. https://doi.org/10.20491/isarder.2021.1185
• Oshagbemi, T. (1999). Overall job satisfaction: How good are single versus multiple-item measures? Journal of Managerial Psychology, 14(5), 388-403.
• Parseyhan, B. G. (2014), Etkileşimci ve dönüşümcü liderlik Davranışları İle Örgütsel Bağlılık İlişkisinde Örgüt Kültürünün Rolü: Sağlık Kuruluşunda Bir Uygulama. PhD Thesis. İstanbul Aydın University, İstanbul.
• Polatcan, M. & Cansoy, R. (2019). Examining studies on the factors predicting teachers' job satisfaction: A systematic review. International Online Journal of Education and Teaching (IOJET), 6(1), 116-134.
• Porter, L. W. & Lawler, E. E. (1968). Managerial attitudes and performance. Richard D. Irwin, Inc. Homewood, Illinois.
• Posner, B. Z. & Kouzes, J. M. (1988). Development and validation of the Leadership Practices Inventory. Educational and Psychological Measurement, 48(2), 483–496.
• Pusiran, A. K. & King, B. E. M. (2013). Transactional and transformational leadership: a comparative study of the difference between tony fernandes (Airasia) and Idris Jala (Malaysia Airlines) Leadership Styles from 2005-2009. International Journal of Business and Management, 8(24), 108.
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H. & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural quation models: tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
• Spector, P. E. (1997). Job satisfaction: Application, assessment, cause, and consequence. Thousands Oaks, California: Sage Publications.
• Sümer, H. C. & Bilgiç, R. (1997). Translation of Leadership behavior description questionnaire into Turkish. Unpublished study. Middle East Technical University, Ankara.
• Swailes, S. (2002). Organizational commitment: A critique of the construct and measures. International Journal of Management Reviews, 4(2), 155–178.
• Ural, A., Kılıç, İ. (2006). Bilimsel araştırma süreci ve SPSS ile veri analizi. Detay Yayıncılık, Ankara.
• Wasti, S. A. (1999). Organizational commitment in a collectivist culture: The case of Turkey, Urbana-Champaign: University of Illinois, Unpublished Doctoral Dissertation.
• Weiss, D. J., Dawis, R. V., England, G. W. & Lofquist, L. H., (1967), Manual for the Minnesota Satisfaction Questionnaire, Minnesota Studies in Vocational Rehabilitation, No. 22, Minneapolis: University of Minnesota.
• Wheaton, B., Muthen, B., Alwin, D. F. & Summers, G. (1977). Assessing reliability and stability in panel models. Sociological Methodology, 8 (1), 84-136.
• Zagoršek, H., Dimovski, V. & Škerlavaj, M. (2009). Transactional and transformational leadership impacts on organizational learning. Journal of East European Management Studies, 14(2), 145.