MEHMET FUAD KÖPRÜLÜ’NÜN İLMÎ VE SİYASÎ HAYATI

Yıl 2020, Cilt: 2020 Sayı: 2, 205 - 227, 12.06.2020

Davud Kapucu

Öz

Fuat Köprülü, tarihçi, hukuk tarihçisi, din tarihçisi, edebiyatçı ve siyasetçi kimliği ile Türk tarihinde önemli bir yere sahip olmuştur. Özellikle Türkiye’de tarih anlayışını tek yönlü yani statik bir yapıdan kurtararak, olayların sosyal ve ekonomik yönleriyle aktarılmasında önemli bir yer edinmiştir.
Yeni Türkiye devletinin tarih anlayışının ortaya çıkmasında ve bilimsel eksenli yazım tarzının benimsenmesinde önemli bir konuma sahip olmuştur. Köprülü’nün çalışmalarında gösterdiği titizliği ve metoda büyük önem veren çalışma yöntemi, Türkiye’de “Modern Tarihçiliğin Babası” olarak nitelendirilmesine yol açmıştır.
Bu çalışmada, Mehmet Fuad Köprülü’nün hayatı, siyasi yaşamı ve tarih anlayışı, çok yönlü olarak, geniş bir perspektiften ortaya konulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Fuad Köprülü, Modern Tarih, Sosyal Tarih, Osmanlı’nın Kuruluşu

Kaynakça

• KAYNAKÇA
• Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA)
• BOA, MF. ALY, 68/77, 23 Ağustos 1330.
• TBMM Zabıt Ceridesi:
• Devre X, Cilt: 20, İçtima: 3, S.288.
• Kitaplar:
• Acun F. (2016). “Modern Türk Tarihçiliğinin Başlangıcı ve Mehmet Fuat Köprülü”, (Ed.Ahmet Şimşek), Türk Tarihçileri, Ankara: Pegem Akademi.
• Ağaoğlu S. (1965). Aşina Yüzler, İstanbul: Ağaoğlu Yayınevi.
• _______,(1992). Siyasi Günlük: Demokrat Parti’nin Kuruluşu, Yayına Hazırlayan: Cemil Koçak, İstanbul: İletişim Yayınları.
• _______,(1998). Babamın Arkadaşları, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Akagündüz Ü. (2015). “II. Meşrutiyet Yılları Düşünce Dünyamızda Tarih ve Tarih Yazımı Üstüne Bir Değerlendirme”, Ankara: Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi, 11(21): s.3-31. Akün Ö. F. (2003). “Mehmet Fuad Köprülü Maddesi” Ankara: TDV İslam Ansiklopedisi. s.471-486.
• Asılsoy A. (2008). Türk Modernleşmesi Öncülerinden Fuad Köprülü: Hayatı, Eserleri ve Fikirleri, Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
• Berktay H. (1983). Cumhuriyet İdeolojisi ve Fuat Köprülü, İstanbul: Kaynak Yayınları.
• Baban C. (2009). Politika Galerisi, İstanbul: Timaş Yayınları.
• Başar F. (2017). “Fuad Köprülü’nün Tarih Anlayışı ve Metodu”, Vefatının 50. Yılında Mehmet Fuad Köprülü, Ankara: Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları.
• Burçak R. S. (1998). On Yılın Anıları (1950-1960), Ankara: Nurol Matbaacılık.
• Cumhuriyet Gazetesi, 19 Aralık 1961, s.1.
• Çalışoğlu M. (2009). Mehmet Fuad Köprülü’nün Siyasi Hayatı, Doktora Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi.
• Darulfünûn Edebiyat Fakültesi Mecmuası, Sene 2, Sayı.: 4, 1338, s.281-311.
• Darulfünûn Edebiyat Fakültesi Mecmuası, Sene 2, Sayı.: 5, 1338, s.385-420.
• Darulfünûn Edebiyat Fakültesi Mecmuası, Sene 2, Sayı.: 6, 1338, s.457-486.
• Doğaner Y. (2013). Türk Demokrasi Tarihinde Vatan Cephesi, Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Es H. F. (1939). “Sorbon Üniversitesi’ne Türk Bayrağını Çektiren Adam- Fuad Köprülü”, Yedigün.
• Güneş H. H. (2011). “Bir Üstâd-ı Âlem: Mehmet Fuad Köprülü”, İzmir: Tarih Okulu Dergisi, XI.
• Hürriyet Gazetesi, 6 Ocak 1961, s.1.
• İleri Gazetesi, No.: 2136, 30 Kanun-u sani 1340.
• İnalcık H. (1968). “Türk İlmi ve Mehmet Fuad Köprülü”, Türk Kültürü, Yıl 6, Sayı.: 65.
• _______(2002). “Türkiye’de Osmanlı Araştırmaları: Türkiye’de Modern Tarihçiliğin Kurucuları”, TTK Bildiriler, XIII.
• Karpat K.H. (1967). Türk Demokrasi Tarihi: Sosyal, Ekonomik, Kültürel Temeller, İstanbul: İstanbul Matbaası.
• Kandemir F. (1936). “Fuad Köprülü Yedigün’e Anlatıyor”, Yedigün, c.VII, No. 160.
• Karahan A. (1967). “Edebiyat Tarihçisi Olarak Fuad Köprülü”, İstanbul: Türk Kültürü, Sayı.: 57.
• Köprülü O. F. (1987). Fuad Köprülü, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Köprülü M.F. (1927). “İlmi Hareketler: Orta Tedrisatta Edebiyat Programı Meselesi”, Hayat Mecmuası, c. II, Sayı.: 37.
• Köymen M. A. (1981a). “Prof. Mehmet Fuad Köprülü 2”, Milli Kültür, c. II, Sayı 12.
• _____. (1981b). “Prof. Mehmet Fuad Köprülü 3-Fikir Hayatı”, Milli Kültür, c. II, sayı 13.
• Köprülü F. (1328). “Ümid ve Azim”, Türk Yurdu, Yıl 2, No: 8.
• _____.(1328). “Türk’ün Duası”, Türk Yurdu, Yıl 2, No:10.
• _____.(1939). “Bir Hatıra”, Belleten, Ankara: TTK Yayınları.
• Köprülüzade M. F. (1918). “Bizde Milli Tarih Yazılabilir mi”, Yeni Mecmua, S.22.
• _____.(1920). “Tarihimizi Nasıl Yazmalıyız”, Ümid, S:12.
• Kuran E. (1997). “Fuad Köprülü’nün Milliyetçiliği”, Konya: Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı.: 3.
• Küçüktepe F. (2018). Mehmet Fuad Köprülü’nün Demokrat Parti’den Kopuşu ve Sonraki Siyasi Hayatı, Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi. Milliyet Gazetesi, 19 Ekim 1957, s.1 ve 5.
• Ocak A. Y. (1997). “Fuad Köprülü, Sosyal Tarih Perspektifi ve Günümüz Türkiye'sinde Din ve Tasavvuf Tarihi Araştırmalarında 'Tarihin Saptırılması' Problemi”, Konya: Türkiyat Araştırmalar Dergisi, Sayı.: 3.
• _____.(1996). Türk Sufiliğine Bakışlar, “Türkiye’de Anadolu Selçukluları Din ve Tasavvuf Tarihi Araştırıcılığı Hakkında Bazı Düşünceler”, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Özdemir F. (1980). Fuad Köprülü’nün Türk Saz Şairleri Üzerindeki Çalışmaları ve Değerlendirilmesi, Doktora Tezi. Elazığ: Fırat Üniversitesi Edebiyat Fakültesi.
• Palabıyık H. (2005). Ord. Prof. Dr. M. Fuad Köprülü’nün İlmi Hayatı ve Tarihçiliği, Ankara: Akçağ Yayınları.
• Tansel F. A. (1966). “Memleketimizin Acı Kaybı Prof. Dr. Fuad Köprülü”, Belleten, c.XXX, S:117.
• _____.(1968). “Prof. Dr. Fuad Köprülü’nün Yazıları İçin Basılmış Bibliyografyalar”, Türk Kültürü, Yıl: VI, Sayı.:68.
• _____.(1969). “Doğumunun 78. Yıldönümü Münasebetiyle Prof.Dr. Fuad Köprülü’nün İlk Yazısı, Basın Hayatının Başlangıcına Dair Bilgimizi Düzelten ve Tamamlayan Yeni Notlar”, Belleten, c.XXXIII, Sayı 129.
• _____.(1970). “Ölümünün 4. Yıldönümü Münasebetiyle Fuad öprülü’nün Türk Ocaklılar’a İzmir Seyahati ve Temsil Edilen Manzum Tiyatrosu: Türk’ün Duası”, Türk Kültürü, Yıl 8, Sayı.: 92.
• Uzman N. (2013). “İktidardan Muhalefete M. Fuad Köprülü’nün Siyasi Mücadelesi (1956-1966), Ankara: Gazi Akademik Bakış Dergisi, Cilt 7, Sayı 13.
• Ulus Gazetesi, 4 Aralık 1945, s.1.
• Vatan Gazetesi, No.: 344, 24 Mart 1340.
• Yılmaz H. (2016). “Mehmed Fuad Köprülü’nün Osmanlı Devleti’nin Kuruluşu İle İlgili Tezlerine İlişkin Yeni Bir Değerlendirme”, Sosyal ve Kültürel Araştırmalar Dergisi, Cilt: II, Sayı: 4.