İki Dünya: Sanat ve Matematik

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 1, 38 - 57, 04.07.2023

Salih Bayçu Tansel Türkdoğan

Öz

Sanat dünyası ile matematik dünyasının özelinde konu olan argümanları sanatta matematik veya matematikte sanat düşüncesi çerçevesinde şekillenmelerle birlikte, bir tarafın diğerine bakışı yöneltmesine göre iç-dış olabilmektedir. Aynı zamanda nesne veya olgu salt sanatın temsil düzeyinde imgesini oluştururken, bilimin ve felsefenin bilgi düzeyinde anlam ve sorunu olabilmektedir. Her bir olgu ayrı bir bakış ve metodolojik yaklaşım gösterse de çoğunlukla birbiriyle ilişki içerisinde olduğu gözlenebilmektedir. Galileo’nun matematiğin dilinde yazılan tabiatın kitabında; oran, uyum, şekiller, simetri ve perspektif gibi var olan bileşenleri, sanatta optik bir algının çerçevesinde görülebilenlerin anlam yüklerini oluşturmakla bir nitelik haline dönüşebilmektedir. Bu anlamda belirlenen başlıklar, sanat ve matematik, çerçevesinde betimsel bir araştırma yöntemi kullanılmıştır. Öncelikle her iki olgu arasındaki bir analojinin varlığı matematiğin temel bileşeni olan “sayı” üzerinde sağlanarak araştırmanın boyutu sınırlandırılmıştır. Dolayısıyla matematik, görünür gerçekliğin arkasında yatan farka semboller ve sayılar üzerinden bir mantıksal geçerlilik kazandırırken, sanat bu bileşenlerin genelliğinde kendi gerçekliğine odaklanabilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sanat Dünyası, Matematik Dünyası, Sayı, Analoji

Kaynakça

• Atalay, B. (2020). Matematik ve Mona Lisa. (Ö. Özgür, & K. Sarıoğlu, Çev.) İstanbul: Alfa.
• Aygün, Ö. (2002). Yanlış Yıldız Dağlarca'da Sayı. ARIES 2, 57-61.
• Badiou, A. (2017). Sonlu ve Sonsuz. (M. Erşen, Çev.) İstanbul: Monokl Yayınları.
• Baker, U. (2018). Sanat ve Arzu. (T. Açık, Dü.) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Barnes, J. (2018). Gözünü Açık Tutmak Sanat Üzerine Denemeler. (S. R. Kırkoğlu, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Berk, İ. (1998). Çok Yaşasın Sayılar. İstanbul: Adam Yayınları.
• Brecht, B. (1994). Saf Şiir Yoktur. (M. Ziyalan, Çev.) İstanbul: Broy Yayınları.
• Connor, S. (2019). Sayılarla Yaşamak. (İ. Kökeş, & Berkan Kirmit, Çev.) İstanbul: Doruk Yayınları.
• Dantzig, T. (2011). Sayı Bilimin Dili. (B. Cezar, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Doorly, P. (2019). Sanatta Hakikat Niteliğin Dönüşü. (A. Çavdar, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Eco, U. (2016). Açık Yapıt. (T. Esmer, Çev.) İstanbul: Can Yayınları.
• Eczacıbaşı, Ş. (1997). Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi (Cilt 2). (Z. Rona, & M. Beykan, Dü) İstanbul: Yem Yayın.
• Foucault, M. (1999). Bilginin Arkeolojisi. (V. Urhan, Çev.) İstanbul: Birey Yayıncılık.
• Guedj, D. (2012). Sayılar İmparatorluğu. (Ö. Aygün, Çev.) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Hardy, G. H. (1999). Bir Matemetikçinin Savunması. (N. Arık, Çev.) İstanbul: TÜBİTAK.
• Ifrah, G. (2016). Rakamların Evrensel Tarihi (Cilt 1). (K. Dinçer, Çev.) İstanbul: ALFA.
• Jensen, H. J. (2002). Mathematics and Painting. Interdiciplinary Science Reviews, 27(1), 45-49. 09 11, 2020 tarihinde http://wwwf.imperial.ac.uk/~hjjens/Math_Paint.pdf adresinden alındı
• Kahraman, H. B. (1995). Sanatsal Gerçeklikler, Olgular ve Öteleri. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• King, J. P. (1998). Matematik Sanatı. (N. Arık, Çev.) Ankara: TÜBİTAK.
• Leader, D. (2004). Mona Lisa Kaçırıldı Sanatın Bizden Gizledikleri. (H. Akdemir, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Lippard, L. R. (2009). Zamanın Biçimleri: Yeryüzü, Gökyüzü, Sözcükler ve Sayılar. (M. Haydaroğlu, Dü.) Sanat Dünyamız(110), 110-127.
• Lynton, N. (2004). Modern Sanatın Öyküsü. (C. Çapan, & Sadi Öziş, Çev.) İstanbul: Remzi Kitabevi.
• McLuhan, M., & Powers, B. R. (2020). Global Köy 21. Yüzyılda Yeryüzü Yaşamında ve Medyada Meydana Gelecek Dönüşümler. (B. Ö. Düzgören, Çev.) İstanbul: Scala Yayıncılık.
• Meisel, M. (2019). Kaos İmgelemi Edebiyatta, Sanatta, Bilimde. İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• O'Doherty, B. (2010). Beyaz Küpün İçinde Galeri Mekanının İdeolojisi. (A. Antmen, Çev.) İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Ong, W. J. (2018). Sözlü ve Yazılı Kültür Sözün Teknolojileşmesi. (S. B. Banon, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Stewart, I. (2018). Matematiğin Kısa Tarihi. (S. Sevinç, Çev.) İstanbul: ALFA.
• Žižek, S. (2014). Sanat Konuşan Kafalar. (M. Yıldırım, Çev.) İstanbul: Encore Yayınları.