BİR KÜLTÜREL SENKRETİZİM ÖRNEĞİ: CÜMBÜŞ ÇALGISI VE DAVID GİLMOUR

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 2, 622 - 636, 01.01.2025

Ceren Doğan

Öz

Senkretizm, eklektisizm ve melezleşme anlamlarıyla müzikoloji alanında yer edinmiştir. Müzik kültürümüzde senkretizmin dikkat çekici örneklerinden birinin sunulduğu bu çalışmada İngiliz Rock müzik grubu Pink Floyd’un gitaristi David Gilmour’un cümbüş-gitar icrasının kültürel senkretizm bağlamında incelenmesi amaçlanmıştır. Senkretik bir çalgı olan cümbüş-gitar çalgısının uluslararası düzeyde icrasına bir örnek teşkil eden bu çalışma sonucunda söylenebilir ki, David Gilmour’un cümbüş-gitar icrası Türk Müziğinin kendine has, makamsal ezgisel yapısından çok rock müziğinde klasik gitar icrasına daha yakındır. Yine de cümbüş-gitarın kendine has tınısı Gilmour’un müziksel üslubuyla birleşerek oldukça özgün bir duyuş ve tat sunmuştur.

Anahtar Kelimeler

: Senkretizm, Cümbüş, David Gilmour ve Cümbüş

Kaynakça

• 1. AKKAŞ, S. (2013). Senkretizm bağlamında Karadeniz Rock Olgusu: Grup Marsis Örneği. (Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• 2. AYDIN, İ. (2018). Türkiye’deki caz müziği pratiklerinde folklorik öğeler: Geleneksel Anadolu müzik kültürlerinden devşirilenlerden konvensiyonel stratejiler ekseninde icat edilenlere yerellikler ve temsiliyetler (Doktora tezi, Bahçeşehir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü).
• 3. AYDIN, S.& EMİROĞLU, E. (2003). Antropoloji Sözlüğü, Ankara: Bilim Sanat Yayınları.
• 4. BBC. “Pink Floyd'dan Ukrayna'ya destek: 'Hey Hey Rise Up' grubun 28 yıl sonra kaydettiği ilk şarkı oldu”. Erişim: 30 Kasım 2024, https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-61036681.
• 5. CHRISTIES. “The David Gilmour Guitar Collection”. Erişim: 30. Kasım 2024, https://www.christies.com/en/auction/the-david-gilmour-guitar-collection-28021/.
• 6. CUMHURİYET. “Pink Floyd'un üyesi David Gilmour'dan alışılmadık seçim: Türk Çalgısı 'Cümbüş' kullandı”. Erişim: 3 Aralık 2024, https://www.cumhuriyet.com.tr/yasam/pink-floydun-uyesi-david-gilmourdan-alisilmadik-secim-turk-calgisi-2246148
• 7. Dada, B. O., & Dada, O. A. (2022). Functions of the Standard Pattern in Naija Hip-hop Musical Syncretism. Benin Journal of Music and the Arts (BENJMA) Sayı 1, 1-13.
• 8. DAVİD GILMOUR. “About”.Erişim: 28 Kasım 2024, https://www.davidgilmour.com/about/.
• 9. DAVİD GILMOUR. “Live in Gdansk”.Erişim: 28 Kasım 2024, https://www.davidgilmour.com/music/live-in-gdansk//.
• 10. DAVİD GILMOUR. “Luck and Strange”.Erişim: 28 Kasım 2024, https://www.davidgilmour.com/2024/09/luck-and-strange-out-now/
• 11. DAVID GILMOUR YOUTUBE. “David Gilmour - Then I Close My Eyes (Live In Gdańsk)”. Erişim: 30 Kasım 2024, https://www.youtube.com/watch?v=tNT6sVp31fM.
• 12. DAVID GILMOUR YOUTUBE. “David's guitars: #5 The Cümbüş Guitar”. Erişim: 30 Kasım 2024, https://www.youtube.com/watch?v=8sBmYd3n3sA.
• 13. DEMİRSİPAHİ, C. (1975). Türk Halk Oyunları, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• 14. DİKEN. “David Gilmour yeni şarkısında Türkiye’den aldığı ‘Cümbüş’ü kullanmış” Erişim: 03.12.2024, https://www.diken.com.tr/david-gilmour-yeni-sarkisinda-turkiyeden-aldigi-cumbusu-kullanmis/.
• 15. HAN, Y. (2023). Farklı müzik türlerinde cümbüş çalgısı ve icracıları. Online Journal Of Music Sciences, 8 (1), 85-102. https://doi.org/10.31811/ojomus.1233711.
• 16. HÜRRİYET. “Zeynel Abidin’in cümbüşü Pink Floyd’un ses yelpazesinde”. Erişim: 28 Kasım 2024, https://www.hurriyet.com.tr/kelebek/zeynel-abidin-in-cumbusu-pink-floyd-un-ses-yelpazesinde-4182465
• 17. Ilesanmi, A. (2021). The Politics of Authenticity: Recontextualizing Hybridity and Syncretism in African Popular Music. The Florida State University.
• 18. İŞLİ, E. N. (2010). Sahaftan. NTV Tarih Dergisi, 14 (03), 74.
• 19. ODA TV. “Pink Floyd grubunun dünyaca ünlü gitaristi David Gilmour, yeni albümündeki bir şarkıyı, Anadolu'nun müzik aleti cümbüş ile çalmasıyla gündeme gelmişti. Gilmour, cümbüş aletiyle Türkiye'deki bir köyde nasıl karşılaştığını ve albümde kullanılma hikayesini anlattı.” Erişim: 30 Kasım 2024, https://www.odatv.com/kultur-sanat/pink-floyd-gitaristi-david-gilmour-muzik-aleti-cumbus-ile-tanisti-120065035
• 20. PİNK FLOYD. “Band Photos”. Erişim: 30 Kasım 2024, https://www.pinkfloyd.com/design/band_photos.html#!prettyPhoto.
• 21. SARAL, E. (2020). Kültürel Melezleşme Olgusunun Karadeniz Popüler Müziği Üzerindeki Görünümü. Researcher, 8(1), 236-247.
• 22. SCHİPPERS, H. (2015). Applied ethnomusicology and intangible cultural heritage. The Oxford handbook of applied ethnomusicology, 134-156.
• 23. SENSER, R. A. (1989). How Poland's Solidarity won freedom of association. Monthly Labor Review, 112(9), 34-38.
• 24. SONY MUSIC. “Davıd Gİlmour ‘Luck and Strange’out now on Sony Musıc”. Erişim: 30 Kasım 2024, https://www.sonymusic.ca/press_release/david-gilmour-luck-and-strangeout-now-on-sony-music.
• 25. SONY MUSIC. “ Third Solo UK No.1 Album for David Gilmour with Luck and Strange”. Erişim: 30 Kasım 2024, https://www.sonymusic.co.uk/third-solo-uk-no-1-album-for-david-gilmour-with-luck-and-strange/.
• 26. ÜNÜVAR, H. (2024). Kültürel aracılık, çalgı yapımcısı ve çalgı: bağlama çalgısının ‘kesik saz’a dönüştürülmesi. Uluslararası Toplumsal Bilimler Dergisi, 8(3), 123-141.
• 27. WALKER, T. J. F. (2022). Cultural Syncretism in Filipino Choral Music. University of Washington Press.
• 28. YALTIRIK, B. (2019). Kültürel senkretizm bağlamında çalgılar:"Cağlama" örnek olayı (Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• 29. ZEYNEL ABİDİN CÜMBÜŞ MÜZİK. “Hakkımızda”. Erişim: 22 Eylül 2024, https://zeynelabidincumbus.com.tr/hakkimizda/http://www.isnadsistemi.org.