GÜNCEL SANAT PRATİKLERİNDE KİMLİK TEMSİLİ: POSTKOLONYAL BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2025, Cilt: 5 Sayı: 1, 900 - 922, 29.06.2025

Sibel Pala , Tansel Türkdoğan

Öz

Kimlik olgusu, toplumsal, kültürel, ideolojik ve sanatsal bağlamlarla şekillenen ve sınırları net olmayan, çok katmanlı ve dinamik bir yapıya sahiptir. Özellikle 1960 sonrası dönemde kimliğin sanattaki temsili daha derinlikli biçimde ele alınmış ve güncel sanatın hem kuramsal hem biçimsel gündeminde merkezi bir konum kazanmıştır.
Güncel sanatçılar tarafından sıklıkla tartışılan kimlik olgusu, özellikle feminist kuramın etkisiyle daha politik, eleştirel ve çoğulcu biçimlerde temsil edilmeye başlanmıştır. Bu makale, kimliğin sanattaki temsiline yönelik tarihsel dönüşümünü, postkolonyal kuram çerçevesinde ele almakta; Wangechi Mutu, Amalia Ulman, Yinka Shonibare, Lorna Simpson ve Danh Vo’nun gibi sanatçıların kimlik temelli sanat pratiklerini incelemektedir. Sanatçılar kimliği yalnızca bireysel bir ifade biçimi olarak değil, aynı zamanda kültürel ve toplumsal normların sorgulandığı bir temsil alanı olarak değerlendirmiştir.
Bu çalışmada, nitel araştırmadan temel alınmış; betimsel tarama yöntemi kullanılarak konuyla ilgili literatür taraması gerçekleştirilmiştir. Eser çözümlemelerinde ise göstergebilimsel, içerik analizi ve yorumbilimsel yaklaşımlar benimsenmiş; kimlik temsillerinin performans, fotoğraf, video, dijital sanat ve yeni medya gibi farklı disiplinler aracılığıyla nasıl görselleştirildiği analiz edilmiştir.
Sonuç olarak, feminist ve postkolonyal kuramların kesişiminde şekillenen bu sanat pratiklerinin, görsel alanda hem politik hem de kavramsal bir mücadele alanı oluşturduğu; kimliğin yalnızca bireysel bir mesele değil, aynı zamanda hegemonik temsillere karşı geliştirilen sanatsal bir direniş biçimi olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Güncel sanat , kimlik , temsil , Feminist sanat , postkolonyal kuram

Etik Beyan

yok

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

yok

Kaynakça

• Antmen, A. (2008). 20. yüzyıl Batı sanatında akımlar. İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Barrett, E. (2019). Practice as research: Approaches to creative arts enquiry. London: Bloomsbury Publishing.
• Butler, J. (1990). Gender trouble: Feminism and the subversion of identity. New York: Routledge.
• Hall, S. (1997). Representation: Cultural representations and signifying practices. London: Sage Publications.
• Hall, S. (2021). Cultural identity and diaspora. In P. Gilroy & R. W. Gilmore (Eds.), Selected writings on race and difference (pp. 257–271). Durham: Duke University Press.
• Hooks, B. (1992). Black looks: Race and representation. Boston: South End Press.
• Hooks, B. (1995). Art on my mind: Visual politics. New York: New Press.
• Mollaer, F. (2018). Kimlik, tanınma mücadelesi ve Şarkiyatçılık. İstanbul: Metis Yayınları
• Nilsson, U. (2022). The Dinner Party: A table for the world’s most influential women. Barnebys UK. Retrieved from https://www.barnebys.co.uk/blog/judy-chicagos-the-dinner-party
• Petersen, A. R. (2017). Migration into art: Transcultural identities and art-making in a globalised world. Manchester: Manchester University Press.
• Pollock, G. (2008). Vision and difference: Feminism, femininity and the histories of art. London: Routledge.
• Skotvedt, S. (2019). Feminine aesthetics as feminist critique in Amalia Ulman’s Excellences & Perfections (2014) (Master’s thesis, University of Oslo). University of Oslo Research Archive.