Diyarbakır
vilayetinde vergi toplama işlemleri sırasında toprak tasarrufu ve ona bağlı
üretim ilişkileri, sosyal zümreler, şahıslar ve yerleşim birimlerinden halk ile
askeri sınıf arasında ortaya çıkan anlaşmazlıklar; Diyarbakır Ahkâm defterleri
incelenerek ve bu konudaki diğer kaynaklardan istifade edilerek ortaya
konulmaya çalışılmıştır. Çalışmamızın konusu olan dönem incelendiğinde Osmanlı
Devlet anlayışının kanun riayeti, kanunların uygulanışı, halkın karşılaştığı
haksızlıkları üst mercilere ve idareye karşı dava hakkı olan reayanın
rahatlıkla şikâyetlerde bulunduğu belirtilmeye çalışılmıştır. Yetkililerin ise
şikâyetleri kanun, adalet ve ahlak prensipleri bağlamında icra etme zorunda
oldukları ve bu konularda sık sık adaletnameler ve fermanlar yayımladığı
gerçeği belirtilmiştir. Vergi düzenini teferruatlı bir şekilde kısım, sınıflar,
zümreleri en ince ayrıntısına kadar kayıt altına alarak ve kayıtlar
doğrultusunda yapılan iş ve işlemlerin suiistimallerin nasıl engellendiğine
vurgu yapılmıştır. Ehli örfün vergi tahsilatı sırasında fazladan vergi tahsili
ile vergi muafiyeti olan zümreleri ve görevlilerden fazla para ve diğer haksız
kazanç elde etme yoluna gidenlere de değinilmiştir.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 1 Ağustos 2019 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 6 Sayı: 21 |