The Legal Arrangements of European Union Concerning The Genetically Modified Organisms

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 24, 9 - 29, 17.04.2020

Zehra Gizem Ateş

https://doi.org/10.29224/insanveinsan.678783

Cited By: 1

Öz

Genetically modified organism (GMO) refers to as a new organism which is
produced by transfering artificially gene to living beings’ DNA structures. It is a well known
fact that GMO is obtained throughout biotechnological studies. However, it can be argued that
such production includes important risks for human health. Since the Maastrich Treaty in
1993, European Union (EU) has established legal arrangements against these health risks. By
the same taken, one could analyse both regulations and directives concerning the problems of
GMOs according to EU laws.

Anahtar Kelimeler

Genetically modified organisms, Health risks, European Unions directives and regulations

Genetiği Değiştirilmiş Organizmalara (GDO) İlişkin Avrupa Birliği’ndeki Yasal Düzenlemeler

Öz

Genetiği değiştirilmiş organizma (GDO), doğal olmayan yollarla bir canlıya gen aktarılarak
DNA yapısının değiştirilmesi ile oluşan yeni organizmaya verilen addır. GDO’lar modern
biyoteknolojik çalışmalar ile elde edilmektedir. Ancak bunların insan sağlığı için önemli riskleri
olduğu bilinmektedir. AB’de 1993 yılında yürürlüğe giren Maastricht Anlaşması ile GDO’ların
sahip olduğu sağlık risklerine karşı yasal düzenlemeler yapılması gerektiği kabul edilmiştir.
Buna bağlı olarak AB hukukunda GDO’larla ilgili birçok yönerge ve tüzük kabul edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Genetiği değiştirilmiş organizma, Sağlık riskleri, Avrupa Birliği yönergeleri

Kaynakça

• Ateş, Zehra Gizem. “Biyogüvenlik Kanunu Çerçevesinde Hukuki Sorumluluk”. Doktora Tezi, İstanbul Kültür Üniversitesi, 2020.
• Atsan, Tecer ve Tuğba Ekrem Kaya. “Genetiği Değiştirilmiş Organizmaların (GDO) Tarım ve İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri”. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 22/ II (2008): 1-6.
• Aydın, Halim. Sağlıklı Nesiller İçin Önce Sağlıklı Tohum. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları, 2012.
• Bio technoogy, Economic and Wider Impacts, Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD), Paris: 1989.
• Charles, Daniel. Lords of the Harvest. New York: Basic Books, 2002.
• Çelik, Venhar ve Dilek Turgut-Balık. “Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar (GDO)”. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 23:1-2 (2007): 13-23. http// www.egecep.org.tr. (erişim 19.01.2020)
• Çetiner, Selim. “Genetiği Değiştirilmiş Organizma Nedir? Sorular ve Yanıtlar 1-2”. http://research.sabanciuniv.edu/_Organizma_(GDO)_Nedir_Sor_I.pdf. (erişim 19.01.2020)
• Demirkol, Kenan. GDO: Çağdaş Esaret. İstanbul: Kaynak Yayınları, 2010. Denli, Muzaffer. Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar (GDO). İstanbul: İstanbul Ticaret Odası, 2012.
• Erdoğan, Sayıt Mahmut. “Dünyada GDO Mevzuatı, Ticareti ve Uygulamalarının Karşılaştırılması ve Türkiye”. AB Uzmanlık Tezi, T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Ankara, 2015.
• Evenson, Robert ve Terri Raney. The Political Economy of Genetically Modified Foods. USA: Edward Edgar Publishing, 2007.
• Franceskon, Silvia. “The New Directive 2001/18/EC on the Deliberate Release of Genetically Modified Organisms into the Enviroment: Changes and Perspectives”. 10/3 (2001). http://onlinelibrary.wiley.com/ doi/10.1111/14679388.00290/epdf?r3_referer=wol&tracking_action=preview_ click&showcheckout=1&purchase_referrer=www.google.com.tr&purchase_ site_license. (erişim 20.01.2020)
• Güneş, M. Ahmet. “Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar ve Çevre Hukuku – Uluslararası Düzenlemeler, Avrupa Birliği Hukuku ve Türkiye’deki Mevcut Durum”. İÜHFD. 56/2 (2008): 49-90.
• Ho, Mae-Wan. Genetik Mühendisliği Rüya mı Kabus mu?. Çev., Emral Çakmak. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2001.
• Indur M. Goklany. “Applying the Precautionary Principle to Genetically Modified Crops”. Genetically Modified Foods. Ed., Michael Ruse. David Castle. New York: Prometheus Books, 2002.
• Kathiann M. Kowalski. The Debate over Genetically Engineered Food, Healthy or Harmful?. USA: Enslow Publishers, 2002.
• Krueger, Roger. “Ag Biotech: Our Past and Our Future”. Genetically Modified Organisms in Agriculture. Ed., Gerald C. Nelson. New York: Academic Press, 2001.
• Mutlu, Şebnem. “Piyasada Satışa Sürülen Cips ve Gevreklerde GDO Varlığının Araştırılması”. Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi, 2006. http:// acikerisim. nku.edu.tr. (Erişim 19.01.2020)
• Oğuzlar, Özlem. Genetiği Değiştirilmiş Organizmalara İlişkin Uluslararası ve Avrupa Birliği’ndeki Düzenlemeler. İstanbul: Galatasaray Üniversitesi Yayınları, 2009. Özer, Kemal. Deccal Tabakta. İstanbul: Hayy Kitap, 2010.
• Özgen Arun, Özge, Karlo Muratoğlu ve Funda Yılmaz Eker. “Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar Kavramına Genel Bakış”. İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi. 41/1 (2015):113-123. https://www.researchgate.net/ publication/271208683 Genetigi_Degistirilmis_Organizmalar_Kavramina_ Genel_Bakis. (Erişim 19.01.2020).
• Peel, Jacqueline, Rebecca Nelson ve Lee Godden. “GMO Trade Wars: The Submissions in the EC-GMO Dispute in the WTO”. Melbourne Journal of International Law. 6 (2005). http://law.unimelb.edu.au/__data/assets/pdffile/0011/1681148/ Peel,Nelson-andGodden.pdf. (Erişim 20.01.2020)
• Persley, Gabrielle J. ve James N. Siedow. “Application of Biotechnology to Crops Benefits and Risks”. Genetically Modified Foods (GMO). Ed., Michael Ruse ve David Castle. Newyork: Prometheus Books, 2002.
• Pollack, Mark A. ve Gregory C. Shaffer. When Cooperation Fails, the International Law and Politics of Genetically Modified Foods. Oxford: Oxford University Press, 2009.
• Ronnie Cummins ve Ben Lilliston. Genetically Modified Food. New York: Marlowe&Company, 2004.
• Teitel, Martin ve Kimberly Wilson. Genetically Engineered Food, Changing the Nature of Nature. Canada: Park Street Press, 1999.
• Topal, Şeminur. Biyogüvenlik ve Biyoteknoloji. İstanbul: Cem Ofset Matbaası, 2006.
• Treawas, Anthony.”Much Food, Many Problems”. Genetically Modified Foods. Ed., Michael Ruse, David Castle. New York: Prometheus Books, 2002.
• Yıldırım, Mustafa Fadıl. Gen Teknik Uygulamalardan Doğan Hukuki Sorumluluk. Ankara: Engin Yayınevi, 2008.
• Yılmaz, Funda. “Bitkisel Üretimde Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar ve Ürünleri ile Biyogüvenlik”. Uzmanlık Tezi, T.C. Kalkınma Bakanlığı, 2014.
• “Corpus Mevzuat ve İçtihat Bankası”. Erişim 16 Ocak, 2020. https://www.corpus. com.tr
• “Fao (Food And Agriculture Organization Of The United Nations)”. Erişim 19 Ocak, 2020. http://www.fao.org/biotechnology/en.
• “https://www.bio.org/food-agricultural-biotechnology”. Erişim 19 Ocak, 2020.
• “World Health Organization (WHO)”. Erişim 19 Ocak,2020. http://who.int.
• “T.C. AB Bakanlığı, AB’nin Çevre Politikası”. Erişim 20 Ocak, 2020. https://www. ab.gov.tr/92.html.
• “European Union Consolidated Versions of the Treaty on European Union and of the Treaty Establishing the European Community”, Offical Journal of the European Union, C321 E/1, 29.12.2006, http://www.bumko.gov.tr/ Eklenti/2841,maastrichtconsolidateenpdf.pdf?0, (erişim 20.01.2020)
• “Council Directive 98/81/EEC”., http://eurlex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ. do?uri=OJ:L:1998:330:0013:0031:EN:PDF. (erişim 20 Ocak 2020)
• “Directive 2001/18/EC of the European Parliament and of the Council of 12 March 2001 on the Deliberate Release, on the Environment of Genetically Modified Organisms and Repealing Council Directive 90/220/EEC, Article 1”. http:// eur-lex.europa.eu/resource.html?uri=cellar:303dd4fa-07a8-4d20-86a8- 0baaf0518d22.0004.02/DOC_1&format=PDF. (erişim 20.01.2020)
• “2003/701/EC, Comission Decision of 29 September 2003 Establishing Pursuant to Directive 2001/18/EC of The European Parliament and of the Council a Format for Presenting the Results of the Deliberate Release into the Environment of Genetically Modified Highed Plants for Purposes Other than Placing on the Market, Annex Art. 5”. http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/ Lex Uri Serv. do?uri=OJ:L:2003:254:0021:0028:EN:PDF. (erişim 20.01.2020)
• “2002/811/EC Council Decision of 3 October 2002 Establishing Guidance Notes Supplementing Annex VII to Directive 2001/18/EC of the European Parliament and of the Council on the Deliberate Release into the Environment of Genetically Modified Organisms and Repealing Council Directive 90/220 EC”. http://eur-lex. europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/? uri=CELEX 32002D0811&from=en. (erişim 20.01.2020)
• “Regulation (EC) No 1829/2003 of the European Parliament and of the Council of 22 September 2003 on Genetically Modified Food and Feed”. http://eurlex.europa. eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2003:268:0001:0023:EN:PDF. (erişim 20.01.2020)
• “Regulation (EC) 1830/2003Of The European Parliament and of the Council of 22 September 2003 Concerning the Traceability and Labelling of Genetically Modified Organisms and the Traceability of Food and Feed Products Produced from Genetically Modified Organisms and Amending Directive2001/18/ EC”. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX: 32003R1830&from=EN. (erişim 20.01.2020)