Investigation of the Sources of Pressure and Power that Put School Administrators in Ethical Dilemma according to School Levels
Öz
In this study, it was aimed to determine the power sources, pressure groups that push school administrators to ethical dilemma according to school categories. School principals and vice principals are considered as school principals. As school levels, it was handled in Primary, Middle and High School categories. The research is a qualitative case study and multiple case patterns are used. Fifty school administrators, who were selected with the easy accessible sampling method, participated in the study. Particular attention was paid to not identifying the participants' identities. The data were collected with standardized open-ended questions and analyzed by categorical content analysis. In the light of the data collected, the sources that caused the ethical dilemmas faced by school administrators were gathered in seven groups. As the three most intense source of ethical dilemmas in all institutions; Unions, associations and foundations' expectations; populist practices of senior authorities; skills and skills of superiors are listed. It was found that the power sources that cause ethical dilemmas faced by school administrators differ according to school types and the reasons for differentiation are discussed. In the last part, inferences are made about how school administrators can avoid ethical violations
Anahtar Kelimeler
School administrators Ethical dilemma resources Pressure School levels
Kaynakça
- Ajanskamu.net. “Liyakat Şartlarını Taşımayan Müdür Atamaları Sayıştay Raporunda”. 6.10.2020. https://www.ajanskamu.net/meb/liyakat-sartlarini-tasimayan-mudur-atamalari-sayistay-raporunda-h111139.html.
- Akan, Durdağı, İsa Yıldırım ve Sinan Yalçın. “Okul Yöneticilerine Aşağıdan Yukarı Doğru Uygulanan Yıldırma (Mobbing) Davranışları”. International Online Journal of Educational Sciences (IOJES). 5/3 (2013): 646-459.
- Aydın, İnayet. Eğitim ve Öğretimde Etik. Ankara: Pegem Akademi, 2016.
- Balkış Baymur, Feriha. Genel Psikoloji. İstanbul: İnkılâp Kitabevi, 2014.
- Baş, Gökhan. “21. Yüzyılda Eğitim Yöneticisinin Rolündeki Değişim ve Dönüşüm”. Eğitişim Dergisi. 30 (2011).
- Büte, Mustafa. “Etik İklim, Örgütsel Güven ve Bireysel Performans Arasındaki İlişki”. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 25 (2011): 171-192.
- Eryılmaz, Bilal. “Etik Kültürü Geliştirmek”, Türk İdare Dergisi, 459 (2008), s.1-12.
- Güneş, Hasan. “Baskı Grupları ve Okullar”. 7 Şubat, 2018. https://www.kamubiz.com/baski-gruplari-ve-okullar-makale,428.html.
- Gül, Hüseyin. “Çevresel Baskı Gruplarının Okulun Genel İşleyişine Etkileri (Kocaeli-İzmit Örneği)”. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 11/1 (2006): 71-84.
- Karayaman, Saffet. “Okul Yöneticilerinde Duygusal Zekâ ve Etik Karar Verme İlişkisi”. Turkish Studies - Education. 15/4 (2020): 2741-2756.
- Karayaman, Saffet. “Yönetimde Duygusal Zekâ, İşyeri Mutluluğu ve Etik Karar İlişkisi: Okul Yöneticileri Üzerinde Bir Araştırma”. Doktora Tezi, Gelişim Üniversitesi, 2019.
- Karayaman, Saffet. “School Administrators who Serve in Different Institutions Ethical Dilemmas and Their Attitudes towards These Dilemmas”. Asian Journal of Education and Training. 4/3 (2018): 201-209.
- Koçel, Tamer. İşletme Yöneticiliği. İstanbul: Beta Basım, 2013.
- Öncü Yöneticiler. “Okul Yönetiminde Etik / Prof Bilal Eryılmaz”. 27 Aralık, 2017. http://www.oncuyoneticiler.com/yonetici-sohbetleri/okul-yonetiminde-etik-prof-dr-bilal-eryilmaz/2017.
- Özcan, Kenan. “Çevresel Baskı Gruplarının Okul Yönetimine Etkileri (Adıyaman İli Örneği)”. E-International Journal of EducationalResearch. 5/1 (2014): 88-113.
- Resmi Gazete. “Millî Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumlarına Yönetici Görevlendirme Yönetmeliği”. Sayı: 30455. 21 Haziran 2018. https://www.resmigaze te.gov.tr/eskiler/2018/06/20180621-8.htm.
- Saban, Ahmet. Metaphors about School. Educational Administration: Theory and Practice. 14/3 (2008): 459-496.
- Taymaz, Haydar. Okul Yönetimi. Ankara: Pegem Yayıncılık, 7. bs., 2003.
- Toprakçı, Erdoğan. “Güç Merkezleri Açısından Okulun Örgütsel Farklılıkları”. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 26 (2001): 277-287.
- Tosun, Zümrüt H. ve İlke Oruç. “İnsan Kaynakları Yönetiminde Etik Dışı Davranışlar ve Yönetimi: Bir İşletmenin Personel Yönetmeliği İçerik Analizi”. İş Ahlakı Dergisi. 5/10 (2012): 149-181.
- Turan, Selahattin ve Gamze Yalçın. “Okul Yöneticilerinin Yaptığı ve Yapmak İstediği İşler ile İş Doyumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi. 5/2 /2015):11-34.
- Urun, Zekeriya ve Asiye Toker Gökçe. “Okul Müdürlerinin Baskı Gruplarının İstekleri ile Başa Çıkma Taktikleri”. Journal of Teacher Education and Educators. 4/1 (2015): 102-125.
- Sevgi Yücel ve İlhan Kakırman, Haz. “2016/2017 İstatistik Verileri”. İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü. 2017. https://istanbul.meb.gov.tr/meb_iys_ dosyalar/2017_04/12163411_2016-2017_Ystatistik_KitabY_Taslak.pdf (erişim 12.03.2019).
- Yıldırım, Ali ve Hasan Şimşek. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2006.
Öz
Bu çalışmada okul yöneticilerini etik ikileme iten güç kaynaklarını, baskı gruplarını, okul düzeylerine göre belirlemek amaçlanmıştır. Okul müdürleri ve müdür yardımcıları, okul yöneticisi olarak ele alınmıştır. Okullar; İlkokul, Ortaokul ve Lise kademeleri olarak ele alınmıştır. Araştırma nitel bir durum çalışması türünde olup, çoklu durum deseni kullanılmıştır. Çalışmaya kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemi ile seçilen elli okul yöneticisi katılmıştır. Katılımcıların kimliklerinin anlaşılmamasına özellikle dikkat edilmiştir. Veriler, standartlaştırılmış açık uçlu sorularla toplanmış ve kategorisel içerik analizi ile incelenmiştir. Toplanan veriler ışığında, okul yöneticilerinin karşılaştıkları etik ikilemlere neden olan güç ve baskı kaynakları yedi grupta toplanmıştır. Tüm kurumlarda en yoğun üç etik ikilem kaynağı olarak; “sendikalar, dernek ve vakıfların beklentileri; üst makamların popülist uygulamaları; üstlerin yetenek ve becerileri” olarak sıralanmıştır. Okul yöneticilerinin karşılaştığı etik ikilemlere neden olan güç kaynaklarının okul türlerine göre farklılaştığı bulunmuş ve farklılaşmanın nedenleri tartışılmıştır. Son bölümde, okul yöneticilerinin etik ihlallerden nasıl uzak durabileceklerine ilişkin önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Kelimeler
Okul yöneticileri Etik ikilem kaynakları Baskı Okul kademesi
Kaynakça
- Ajanskamu.net. “Liyakat Şartlarını Taşımayan Müdür Atamaları Sayıştay Raporunda”. 6.10.2020. https://www.ajanskamu.net/meb/liyakat-sartlarini-tasimayan-mudur-atamalari-sayistay-raporunda-h111139.html.
- Akan, Durdağı, İsa Yıldırım ve Sinan Yalçın. “Okul Yöneticilerine Aşağıdan Yukarı Doğru Uygulanan Yıldırma (Mobbing) Davranışları”. International Online Journal of Educational Sciences (IOJES). 5/3 (2013): 646-459.
- Aydın, İnayet. Eğitim ve Öğretimde Etik. Ankara: Pegem Akademi, 2016.
- Balkış Baymur, Feriha. Genel Psikoloji. İstanbul: İnkılâp Kitabevi, 2014.
- Baş, Gökhan. “21. Yüzyılda Eğitim Yöneticisinin Rolündeki Değişim ve Dönüşüm”. Eğitişim Dergisi. 30 (2011).
- Büte, Mustafa. “Etik İklim, Örgütsel Güven ve Bireysel Performans Arasındaki İlişki”. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 25 (2011): 171-192.
- Eryılmaz, Bilal. “Etik Kültürü Geliştirmek”, Türk İdare Dergisi, 459 (2008), s.1-12.
- Güneş, Hasan. “Baskı Grupları ve Okullar”. 7 Şubat, 2018. https://www.kamubiz.com/baski-gruplari-ve-okullar-makale,428.html.
- Gül, Hüseyin. “Çevresel Baskı Gruplarının Okulun Genel İşleyişine Etkileri (Kocaeli-İzmit Örneği)”. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 11/1 (2006): 71-84.
- Karayaman, Saffet. “Okul Yöneticilerinde Duygusal Zekâ ve Etik Karar Verme İlişkisi”. Turkish Studies - Education. 15/4 (2020): 2741-2756.
- Karayaman, Saffet. “Yönetimde Duygusal Zekâ, İşyeri Mutluluğu ve Etik Karar İlişkisi: Okul Yöneticileri Üzerinde Bir Araştırma”. Doktora Tezi, Gelişim Üniversitesi, 2019.
- Karayaman, Saffet. “School Administrators who Serve in Different Institutions Ethical Dilemmas and Their Attitudes towards These Dilemmas”. Asian Journal of Education and Training. 4/3 (2018): 201-209.
- Koçel, Tamer. İşletme Yöneticiliği. İstanbul: Beta Basım, 2013.
- Öncü Yöneticiler. “Okul Yönetiminde Etik / Prof Bilal Eryılmaz”. 27 Aralık, 2017. http://www.oncuyoneticiler.com/yonetici-sohbetleri/okul-yonetiminde-etik-prof-dr-bilal-eryilmaz/2017.
- Özcan, Kenan. “Çevresel Baskı Gruplarının Okul Yönetimine Etkileri (Adıyaman İli Örneği)”. E-International Journal of EducationalResearch. 5/1 (2014): 88-113.
- Resmi Gazete. “Millî Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumlarına Yönetici Görevlendirme Yönetmeliği”. Sayı: 30455. 21 Haziran 2018. https://www.resmigaze te.gov.tr/eskiler/2018/06/20180621-8.htm.
- Saban, Ahmet. Metaphors about School. Educational Administration: Theory and Practice. 14/3 (2008): 459-496.
- Taymaz, Haydar. Okul Yönetimi. Ankara: Pegem Yayıncılık, 7. bs., 2003.
- Toprakçı, Erdoğan. “Güç Merkezleri Açısından Okulun Örgütsel Farklılıkları”. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 26 (2001): 277-287.
- Tosun, Zümrüt H. ve İlke Oruç. “İnsan Kaynakları Yönetiminde Etik Dışı Davranışlar ve Yönetimi: Bir İşletmenin Personel Yönetmeliği İçerik Analizi”. İş Ahlakı Dergisi. 5/10 (2012): 149-181.
- Turan, Selahattin ve Gamze Yalçın. “Okul Yöneticilerinin Yaptığı ve Yapmak İstediği İşler ile İş Doyumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi. 5/2 /2015):11-34.
- Urun, Zekeriya ve Asiye Toker Gökçe. “Okul Müdürlerinin Baskı Gruplarının İstekleri ile Başa Çıkma Taktikleri”. Journal of Teacher Education and Educators. 4/1 (2015): 102-125.
- Sevgi Yücel ve İlhan Kakırman, Haz. “2016/2017 İstatistik Verileri”. İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü. 2017. https://istanbul.meb.gov.tr/meb_iys_ dosyalar/2017_04/12163411_2016-2017_Ystatistik_KitabY_Taslak.pdf (erişim 12.03.2019).
- Yıldırım, Ali ve Hasan Şimşek. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2006.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 8 Ocak 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 Cilt: 8 Sayı: 27 |
