Yazınsal Etik ve Politika: Bilge Karasu Romanına Konuksever Bir Yaklaşım

Yıl 2011, Cilt: 1 Sayı: 1, 7 - 24, 01.06.2011

Berat Açıl

Öz

Felsefe ve edebiyat arasındaki ilişkiyi düşünme yollarından biri, konukseverlik düşüncesidir. Söz konusu düşünce, felsefî açıdan, Emmanuel Kant ve Emmanuel Levinas’tan geçerek Jacques Derrida tarafından geliştirilmiştir. Konukseverlik, Derrida’nın tanımıyla, olanaksızlığa yakın bir olanaklılık içinde var olabilen bir düşüncedir. Bu düşüncenin alt yapısını etik ve politika oluşturmaktadır. Elinizdeki makale Bilge Karasu’nun romanlarını (Gece ve Kılavuz) Derrida’nın konukseverlik düşüncesiyle birlikte düşünmeyi amaçlamaktadır. Konukseverlik düşüncesi Karasu romanlarında hem etik hem de politika boyutuyla ele alınabilir. Konukseverlik düşüncesi ve Bilge Karasu romanları arasındaki ilişki iki aşamada incelenebilir. İlk aşamada Gece ve Kılavuz romanlarındaki karakterler arası ilişkide konukseverlik düşüncesinin izleri aranacaktır. Bu ilişki, konukseverlik düşüncesinin etik ve politika boyutlarıyla ele alınacaktır. İkinci aşamada, söz konusu romanlardaki anlatıcı, muhayyel muhatap, yazar ve okur boyutlarıyla yani yazınsal konukseverlik açısından söz konusu romanlar ele alınmaktadır. Konukseverlik düşüncesinin etik boyutu daha çok Kılavuz ile birlikte düşünülürken politika boyutu da Gece ile birlikte düşünülecektir. Yazının temel iddiası Bilge Karasu’nun yazınsal konukseverlik düşüncesiyle ele alınabilecek romanlar kaleme almış ve konuksever bir yazar olduğudur.

Anahtar Kelimeler

Bilge Karasu, Derrida, Konukseverlik, ev-metin, yazınsal konukseverlik

Literary Ethics and Politics: A Hospitable Approach to the Novels by Bilge Karasu

Öz

One of the ways to think about the relationship between philosophy and literature is hospitality. Hospitality, philosophically, developed by Jacques Derrida, passing through Emmanuel Kant and Emmanuel Levinas. Hospitality, defined / conceptualized by Derrida, is a thought that can exist in a possibility that is almost impossible. Ethics and politics are underlying thoughts of hospitality. This article, tries to think Bilge Karasu’s novels (Gece and Kılavuz) via Derrida’s thought of hospitality. The thought of hospitality can be handled with respect to both ethics and politics. The relationship between hospitality and Karasu’s novel can be examined on two levels. On the first level, traces of the thought of hospitality in the relationship between characters will be analyzed in Gece and Kılavuz by Bilge Karasu. This relationship will be examined both in its ethical and political aspects. On the second level, these novels will be evaluated according to literary hospitality, that is the novels will be examined by the relationships between the narrator(s), narratee, the writer and the reader. The ethical aspect of the hospitality will be thought related to Kılavuz and political dimension of hospitality will be examined via Gece. The main argument of this article is that Bilge Karasu have written novels that can be analyzed with the thought of hospitality and Karasu is a hospitable writer.

Anahtar Kelimeler

Bilge Karasu, Derrida, Hospitality, Home-text, literary hospitality

Kaynakça

• Açıl, B. (2009). Osmanlı Mesnevilerinde Anlatıcı Olarak Gelenek: Hüsn ü Aşk Örneği. Kritik, 3, 148-165.
• Akatlı, F. (1997). Çağdaş bir penelope. Akatlı, F. ve Gürsoy Sökmen, M. (Ed.), Bilge Karasu aramızda içinde (s. 115-123). İstanbul: Metis.
• Batur, E. (1997). Bilge Karasu üzerine iki not. Akatlı, F. ve Gürsoy Sökmen, M. (Ed.), Bilge Karasu aramızda içinde (s. 160-163). İstanbul: Metis.
• Bernasconi, R (2004). Levinas ve ötekilik politikası (çev. Z. Direk). Tezkire, 38-39, 110-125.
• Chantal, M. (drl.) (1998). Yapıbozum ve pragmatizm (çev. T. Birkan). İstanbul: Sarmal.