Teori ya da Realite: Hâkim Terapi Kuram ve Uygulamaları Karşısında Konumlanış ve Arayışlar

Yıl 2012, Cilt: 2 Sayı: 3, 93 - 118, 01.06.2012

Latif Karagöz

Öz

Bu çalışmada bazı psikoterapistlerin Türkiye’de psikoloji biliminin ve terapi hizmetlerinin mevcut durumunu nasıl değerlendirdikleri, terapi uygulamalarındaki kuramsal ve yöntemsel tercihlerinin neler olduğu, hâkim kuram yöntemler karşısında alternatif arayışlarının olup olmadığı araştırılmıştır. Bunun yanında terapistlerin sıklıkla karşılaştıkları aile problemlerini ve ailedeki değişim ve dönüşümü nasıl değerlendirdikleri de incelenmiştir. Bu amaçla İstanbul’da görev yapan 10 terapi uzmanı ile derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Görüşmelerin sonunda, katılımcıların özellikle bazı noktalarda kendilerine gelen aile meselelerini ve toplumsal olarak ailedeki değişimi değerlendirirken geleneksel/kültürel referanslarla hareket ettikleri görülmüştür. Buna mukabil, katılımcıların büyük çoğunluğunun bu meselelere ve karşılaştıkları diğer problemlere çözüm üretirken hâkim/Batılı kuram ve yöntemleri benimsedikleri görülmüştür. Terapi sürecinde ortaya çıkan eksikliklerin ise eklektik bir yöntem tercih edilerek ve/veya terapistlerin kişisel gayret ve becerileri ile giderilebileceği düşüncesinde yoğunlaşmışlardır. Bu eksikliklerin giderilmesi için alternatif yaklaşımlar geliştirilmesi gerektiğini vurgulayan az sayıdaki katılımcı ise (2 kişi) muhtelif nedenlerden dolayı bunu hayata geçiremediklerini belirtmişlerdir. Buradan hareketle psikoterapide hem kuramsal hem de uygulamalı olarak Batılı bilgiye bağlılığın, insanı ve toplumu bu bilgi anlayışı ve insan tasavvuru üzerinden anlamlandırma durumunun devam ettiği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Psikoterapi, Türkiye, Terapi Kuramları, Terapi Yöntemleri., Psikoloji

Theory or Reality: Positioning and Searching in the Face of Dominant Theory and Practices of Therapy

Öz

In this study, it is investigated how certain psychotherapists evaluate the current state of psychology as a science and psychotehrapy services in Turkey, what the theoritical and methodological preferences on theraphy practices are, and whether these experts these experts search for alternatives against dominant theories and methods. It is also investigated how therapists evaluate the change and transformation in family, and the family problems they face. For this purpose, in-depth interviews were conducted with 10 therapists practising in Istanbul. It is determined that participants behave with traditional/cultural references while they evaluate the transformation in family and especially family problems. On the contrary, it is concluded that the majority of participants adopt dominant/Western theories and methods. They emphasize that the various deficiencies emerging in the process of theraphy can be eliminated by choosing an eclectic method and/or individiual efforts and skills of the therapist. A small number of participants emphasising the need for alternative approaches stated that they could not apply them because of various reasons Thus it can be said that in psychotherapy, the state of both theoretical and practical dependence on Western knowledge, and the interpretation of individiuals and society via this understanding, and conception, is ongoing.

Anahtar Kelimeler

Psychology, Psychoteraphy, Turkey, Theories of Theraphy, Methods of Theraphy

Kaynakça

• Lesko, N. (2001). Act your age!: A cultural construction of adolescence. New York: Routledge.
• Lüküslü, D. (2009). Türkiye’de gençlik miti: 1980 sonrası Türk gençliği. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Misra, G., & Gergen, K. J. (1993). On the place of culture in psychological science. International Journal of Psychology, 28 (2), 225-243.
• Moshman, D. (2009). A world without adolescence (Book Review). Journal of Applied Developmental Psychology, 30 (3), 378-380.
• Parman, T. (2008). Ergenlik ya da merhaba hüzün. İstanbul: Bağlam Yayınları.