John M. Hobson, The Eurocentric Conception of World Politics, Western International Theory, 1760-2010, New York: Cambridge University Press, 2012, 393 p.

Yıl 2013, Cilt: 3 Sayı: 6, 356 - 360, 01.12.2013

Mustafa Alican

Öz

1978 yılında yayımlanan Edward Said’in Şarkiyatçılık isimli çığır açıcı kitabı, Avrupalı entelektüellerin büyük bir şaşkınlığa kapılmasına neden olmuştu. Said, şaşırtıcı etkiler yaratan eserinde “Doğu” olarak nitelendirilen coğrafi alan ile ilgili bilimsel çalışmaları bir tür felsefi “yapısöküm” yöntemi ile inceliyor, söz konusu çalışmaları yapan yazarların “niyetleri” üzerine değerlendirmelerde bulunuyor, konumlandıkları siyasal ve ahlaki zeminlere atıflarda bulunarak onları yargılıyordu. Şarkiyatçılık’ın müellifine göre, Batılı oryantalistlerin bahis mevzusu ettikleri Doğu’nun (Orient), Doğu olarak nitelendirilen coğrafya ile bir ilgisi yoktu. Onlar, çeşitli siyasal (emperyal) amaçların güdümü altında yapmış oldukları sözde bilimsel çalışmalarla/çalışmalarda görmek istedikleri gibi bir Doğu inşa etmiş, fantastik bir hayalî coğrafya kurgulamış ve daha da kötüsü bunu hakikatin bilgisi imiş gibi kayda alarak Doğulu halklara empoze etme yoluna gitmişlerdi. Salt bilimsel amaçlarla çalışmıyorlardı ve temelde iyi niyetli değildiler. Düşünürken, konuşurken ve yazarken Batı’yı merkeze alıyor, bilimsel aklı rehber edinmiş gelişkin Batı’nın üstün sosyal, siyasal ve kültürel değerleri temsil ettiğini ön sayarak Batı dışı dünyanın kötü, geri kalmış ve durağan olduğunu, akıldan ziyade tutku ve heves ile hareket ettiğini veri kabul ediyorlardı.

Anahtar Kelimeler

Avrupamerkezci, Tarih, Politika