Uluslararası İlişkilerde Siyasi Tarih Öğretimi: Türkiye Örneği

Yıl 2014, Cilt: 4 Sayı: 8, 109 - 136, 01.12.2014

İsmail Köse

Öz

Tarih ile karşılaştırıldığında uluslararası ilişkiler (Uİ) daha genç bir disiplindir. Bununla birlikte, son yüzyılda devletlerarası ilişkilerde en etkili bilim dallarından bir tanesinin Uİ ve oluşturduğu normlar olduğunu söylemek mümkündür. Uİ, özgünlüğüyle disiplinler arası bir formata da sahiptir. Sosyal bilimlerde nispeten genç olarak nitelendirilebilen disiplinin Türkiye’deki müfredatında, temel olarak uluslararası hukuk, siyasi tarih ve Uİ teorisi ana bilim dallarına çatı bölümü olduğu görülür. Uluslararası ticaret ile Avrupa Birliği’nin Uİ disiplini içinde yer alması daha sonraki on yıllarda gerçekleşmiş bir durumdur. Uİ bir sacayağı ya da üç sütundan oluşan bir bina olarak kabul edilirse uluslararası hukuk ve siyasi tarih ana bilim dalları söz konusu üç sütunun ya da sacayağının üç ayağının ikisini teşkil eder. Uİ’den daha eski geleneğe sahip olan bu iki ana bilim dalı, Uİ’den bağımsız olarak ayrıca kendi gelişim seyirlerine sahiptir. Söz konusu durum göz önünde bulundurularak çalışmada Uİ’nin üç esas sütunundan bir tanesi olan siyasi tarih ana bilim dalının yeri ve önemi ele alınmış; alanda görev yapan akademisyenlerin mevcut durum hakkındaki görüşleri irdelenmeye çalışılmıştır. Çalışmada Uİ bölümlerindeki siyasi tarih öğretimi spesifik olarak ele alınmış, Uİ müfredatında siyasi tarih derslerinin sahip olması gereken kapsam, Türkçe ya da yabancı dilde siyasi tarih öğretimi, ölçme ve değerlendirme metotları, alandaki öğretim üyelerinin beklentileri, eksiklikler ve kazanımlar irdelenmiştir. Çalışmada öncelikli olarak tarih disiplini ile Uİ arasındaki korelatif ilişki örgüsü ve siyasi tarihin bu ilişkideki yeri analiz edilmiş, daha sonra nasıl bir araştırma yöntemi kullanıldığı neden-sonuç ilişkisi içerisinde açıklanmıştır. Çalışmanın gövde kısmını anket uygulaması ile elde edilen veriler oluşturmuştur. Anketten elde edilen veriler sıralı ve çapraz sorgulama yöntemi ile değerlendirilerek grafiksel değerler hâline dönüştürülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Siyasi Tarih, Uluslararası İlişkiler (Uİ), Ana bilim Dalı, Dersler, Öğrenciler, Akademisyenler.

Teaching Political History within the International Relations: The Turkish Case

Öz

When compared with history the discipline of International Relations (IR) seems not to have a long lasting. However, it would not be wrong to say IR has been one of the most effective sciences with its norm in the inter-state relations. With its specificity IR has an inter-disciplinary format. Although it is a comparatively young among social sciences IR, with its curriculum in Turkey, is the roof of International Law, Political History and International Relations as main sub-branches of the IR departments. If we assume IR is a tripod or a structure consisted of three pillars, International Law and Political History are the two pillars of this science. These two sciences have older traditions than IR and they also have their own independent developments. Considering this situation in this study, the position and importance of Political History in IR tried to be unearthed and views of lecturers in the field has been analyzed. Political History teaching in IR specifically has been examined, the needed scope of Political History in IR Departments, deliverance of courses in Turkish or in a foreign language, measurement and evaluation methods, lecturers expectations, challenges and gains have been examined thoroughly. In this study firstly the correlative relations pattern between the discipline of History and IR and the position of Political History in this relation have been analyzed. Later the used method and the causes and effects of this method have been explained. The backbone of the study is the set of data that has been achieved due to an online questionnaire. These data and statistical results have been analyzed with crosscheck method and graphical diagrams have been formed to ease the understandability.

Anahtar Kelimeler

Political History, International Relations (IR), Main Branch, Courses, Students, Academicians.

Kaynakça

• Anderson, P., & Morgan, G. (2008). Developing tests and questionnaires for a national assessment of educational achievement (Vol. II). Washington: The World Bank Publication.
• Ata, B. (2006). Üniversite öncesi tarih öğretiminde siyasi tarihin yeri. G. Erdem (hzl.), Türkiye’de siyasi tarihin gelişimi ve sorunları sempozyumu kitabı içinde (s. 31-48). Ankara: AÜ Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları. http://kitaplar.ankara.edu.tr/dosyalar/pdf/003.pdf adresinden edinilmiştir.
• Aydın, M. (Güz, 2007). Türkiye’de uluslararası ilişkiler akademisyenlerinin bilimsel araştırma ve uygulamaları ile disipline bakış açıları ve siyasi tutumları anketi. Uluslararası İlişkiler Dergisi, 4(15), 1-31.
• Aydın, M. & Yazgan, K. (Bahar, 2010). Türkiye’de uluslararası ilişkiler akademisyenleri araştırma, eğitim ve disiplin değerlendirmeleri anketi-2009. Uluslararası İlişkiler Dergisi, 7(25), 3-42.