Aceh and Council of Eight in Penang 1873-1876

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 3, 73 - 92, 01.09.2018

Nia Deliana

Öz

19.yüzyılda Hollanda sömürge yönetimi ordusunun Açe topraklarına nüfuzu, Açe devleti ile dış dünya arasında uluslararası ilişkilerin yoğunlaşmasına neden oldu. Hollanda ordusunun 1873’te ilk saldırıyı kaybetmesinden itibaren, Penang’da yaşayan Açeliler çeşitli insiyatifler geliştirmek suretiyle savaşa katkı yaptılar. Hollanda ordusunun 1874 yılında gerçekleştirdiği ikinci saldırıda Açe sultanlık sarayının düşmesinin ardından kolera salgını başgösterdi. Bu süreç Açelilerin giderek artan şekilde İngilizlerin yönetimindeki Penang ve Boğazlar Yönetimi’nden (SS) destek taleplerinin artmasına yol açtı. Bu süreçte, İngilizlerce “sekizler konseyi” konseyi adıyla anılan Penang’da yaşayan Açe eliti bu taleplerin ortaya konmasında rol oynadı. Bu makale, sekizler konseyinin oluşumunu ele almakta, bu konseyin çalışmalarının Açe’de ve Açe dışında ne gibi sonuçlar doğurduğu üzerinde durmaktadır. Buna ilâve olarak, söz konusu bu hareketin giderek önemini yitirmesindeki faktörler üzerinde durmaktadır. Hollanda Savaşı döneminde Boğazlar Yönetimi (SS) bölgesinde yayımlanan gazetelerde çıkan haberlerden hareketle, yazar Penang’da faaliyet gösteren 8’ler konseyinin, Açe’de direnişin devamında önemli rol oynadığını ve Boğazlar Yönetimi ve Doğu Takımadalar’ında sömürge karşıtı yaklaşımların güçlenmesine katkı yaptığını ileri sürmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sekizler konseyi, Penang adası, Hollanda savaşı, diplomasi, sömürge karşıtlığı.

Aceh and Council of Eight in Penang 1873-1876

Öz

The expanding Dutch military forces over Aceh’s territories in the 19th century caused advancing international diplomacy between Aceh and the outside world. Since the defeat of the Dutch during its first military expedition in 1873, Acehnese in Penang simultaneously channeled numerous initiatives for aiding the war. When the palace fell to the Dutch during the second expedition in 1874 followed by an outbreak of cholera that presumably won most of the attacks, Penang and Strait Settlements witnessed intensifying pledges from Aceh on protection and military aids. The pleas were delivered by several Acehnese elitists in Penang whom the British named as the Council of Eight. This paper examines the establishment of the Council of Eight. It studies the factors that contributed to its decline. It investigates the implication at home and abroad resulting from its voices and activities. Relying on daily newspapers spread across the Strait Settlements between 1873-1876 and colonial civil cases reports, the writer argues that the voices and activities of the Council of Eight in Penang played a significant role in the resistance of Aceh and the rise of anti-colonial responses in the Strait Settlements and the East Indies.

Anahtar Kelimeler

Council of Eight, Penang Island, Holland war, diplomacy, anti-colonialism

Kaynakça

• Alfian, I. (1987). Perang di jalan Allah 1873-1912. Jakarta: Pustaka Sinar Harapan. Bayly, C. A. (2011). Penang and Bombay: Indian Ocean port cities in the nineteenth century. In L. W. Leng, T. N. Harper, and S. S. Amrith (Eds.), Proceeding Penang and the Indian Ocean conference. Georgetown: Think City.
• Bergovine. (1876, May 16). Acheen affairs. The Straits Observer, p. 3. Retrieved February 3, 2017, from http://eresources.nlb.gov.sg
• Göksoy, İ. H. (2011). Ottoman Aceh relations as documented in Turkish sources. In R. M. Feener, P. Daly and A. Reid (Eds.), Mapping the Acehnese past. Leiden: KITLV.