Damgalasak mı Yoksa Damgalamasak mı? Toplum Temelli Önleyici Müdahalelerde Obezitenin Damgalanmasının Sağlık Yararları Getireceği Miti

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 2, 117 - 148, 12.06.2019

Sultan Okumuşoğlu

Öz

Obezite ‘salgınına’ yönelik -damgalama yaratma potansiyeli taşıyan- önleme politikaları yaygınlaşırken kimileri, obezitenin damgalanmasının obeziteli bireyleri kilo vermeye teşvik edeceğini ileri sürmektedirler. Diğer yandan obeziteli bireyleri damgalamanın olumsuz getirileri konusundaki araştırma literatürü giderek büyümektedir. Dolayısıyla bu makalenin birinci bölümünün amacı; ‘obeziteli bireylerin damgalanmasının sağlık yararları getirebileceği’ mitini literatür bilgilerini kullanmak suretiyle sorgulamak ve konuyu, damgalamanın olumsuz getirileri ve insan hakları ile bağlantılandırarak tartışmaktır. Çalışmanın ikinci bölümünde, “damgalayıcı kampanyaların yararına inanmak” ile “GAMS-27 Obezite Ön Yargı Ölçeği’nden” alınacak puanlar arasındaki ilişkinin araştırılması hedeflenerek veri toplanmıştır. Damgalamanın yararına inandığını bildiren grup ön yargı ölçek puanları açısından inanmayanlara göre daha yüksek ortalamalarla farklılaşmıştır. Tüm örneklemin genel ortalamasının 86.93 oluşu, obeziteye yönelik damgalayıcı tutumların oldukça yüksek düzeyde olduğunu ileri süren literatürle uyum içindedir. Obeziteye yönelik müdahale planlamalarında beden biçim ve ağırlığını öne çıkarmaktan çok fizyolojik, psikolojik ve sosyal alanlarda tam bir sağlık halini vurgulayan politikalara ihtiyaç olduğu açıktır. Sonuç olarak alan yazın ve bulguların miti desteklemediği açıkça görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Toplum temelli sağlık müdahaleleri, görünüm kültürü, ayırımcılık, olumsuz tutumlar, obezitenin damgalanması, toplum sağlığı, insan hakları.

To Stigmatize or Not to Stigmatize? The Myth That Claims Stigmatization of Obesity in Public Health Interventions Could Bring Health Benefits

Öz

While the policies targeting to prevent obesity ‘epidemic’ which have potential to lead to weight based stigmatization became prevalent, some ideas as stigmatization of obesity will encourage the people with obesity to lose weight claimed. On the other hand, the literature about adverse effects of the labeling and stigmatization of people with obesity is growing increasingly. Therefore the aim of the first section of this article is questioning the myth, that ‘stigmatization of people with obesity will bring health benefits’, through using literature and discussing the topic in connection with human rights and adverse effects of stigmatization. The second part of this study presents data that was collected to investigate the relationship between having prejudicial attitudes towards obesity (via “GAMS-27 Prejudice Towards Obesity Scale” scores) and supporting stigmatized interventions. Scale scores of the group who supports stigmatized interventions were found significantly higher than the group who doesn’t. The mean score for whole sample which was determined as 86.93 is parallel with the literature which claims existence of high level of stigmatization towards obesity. It is obvious that there is a need for policies which emphasize the importance of health for individuals regarding psychological, physiological and social areas of life instead of highlighting body shape and weight. As a result, it can be said that the findings and the related literature are not supporting the myth which attributes benefits to stigmatization.

Anahtar Kelimeler

Community based health interventions, appearance culture, discrimination, negative attitudes, stigmatization of obesity, community health, human rights.

Kaynakça

• Andreyeva, T., Puhl, R. M. ve Brownell, K. D. (2008). Changes in perceived weight discrimination among Americans, 1995–1996 through 2004-2006. Obesity, 16(5), 1129-1134.
• Annis, N. M., Cash, T. F. ve Hrabosky, J. I. (2004). Body image and psychosocial differences among stable average weight, currently overweight, and formerly overweight women: The role of stigmatizing experiences. Body Image, 1, 155-167.
• Armstrong, M. J., Mottershead, T. A., Ronksley, P. E., Sigal, R. J., Campbell, T. S. ve Hemmelgarn, B. R. (2011). Motivational interviewing to improve weight loss in overweight and/or obese patients: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Obesity Review, 12(9), 709-723.
• Austin, S. B. (2011). The blind spot in the drive for childhood obesity prevention: Bringing eating disorders prevention into focus as a public health priority. American Journal of Public Health, 101(6), 1-4.