Biyografi Yazmada ve Muhitleri Belirlemede Takrizin Rolü Emirî Örneği

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 1, 33 - 61, 15.03.2020

Güler Doğan Averbek

Öz

Âlim, şair ve devlet adamı yetiştirmiş bir aileye mensup olan 16. asır şairi Emirî, ikinci ve dördüncü divanlarını mansıp talebiyle Sultan III. Murad’a sunmuştur. Bu divanların iki farklı nüshasında yer alan altı takrizin çoğu İstanbul uleması tarafından kaleme alınmıştır. Saray nüshasında iki, holograf nüshada ise dört takriz bulunmaktadır. Hakkında şuara biyografilerinde bilgiye rastlanmayan Emirî’nin eserleri için takriz kaleme alanlar, sadece eserlerinden ve resmî belgelerden izini sürebildiğimiz Emirî’nin çevresi hakkında bilgi sahibi olmamıza imkân sunmaktadır. Söz konusu takrizler incelendiğinde, onun ilim ve sanat çevrelerine yakın olduğu görülür. Ayrıca mukarrızların ifadeleri, Emirî’nin, muhitinde bilinen ve saygı duyulan biri olduğuna işaret etmektedir. Bu çalışmada, iki divanı için kaleme alınan takrizlerden hareketle Emirî’nin muhitine ve hayatına ışık tutulmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Takriz, mukarriz, 16. asır türk edebiyatı

The Role of the Taqriz Genre in Biographies and Reestablishing the Ulama Circles The Case of Emirî

Öz

Abstract: The 16th century poet Emirî belonged to a family who raised many scholars, poets and statesmen. His divans which both include Persian and Turkish poems were presented to Sultan Murad III with hope of an official post. Two different copies of his divans include 6 taqariz. The taqariz were written mostly by scholars in Istanbul. There are two taqariz present in the Palace copy, and four in the fourth divan which is a holograph. Those who wrote taqariz for Emirî’s works, whom we do not have any information in any biographical book of the period, allow us to have valuable knowledge about Emirî’s network. By examining these texts, we can see that Emirî is close to ulama and udaba circles. In addition, the statements of the muqarrizun indicate that Emirî was a known and respected person in these circles. In this study, it will be tried to shed light on the life and network of Emirî, based on the taqariz.

Anahtar Kelimeler

Taqriz, Muqarriz, 16th century poet