Medeniyetin Kurucu Unsuru Olarak Nübüvvet: Toplumun Kuruluşu Hakkında Farklı Tarih Tasavvurları

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 3, 57 - 99, 15.09.2020

Abdulkadir Macit

Öz

Beşeriyet, arz üzerinde küçük gruplardan karmaşık toplumlara doğru bir seyir takip etmiştir. Beşeriyetin bu tarihî sürecini ilahi kaynaklı peygamber öğretilerinin rehberlik ettiği dikey eksen ile beşer aklının ve yeteneklerinin yoğurup şekillendirdiği yatay eksenin ahenkli bir uyumu üzerinden okumak gerekmektedir. Diğer bir ifadeyle insanlık tarihine insanoğlunun arz üzerinde yapıp ettiklerinin yanında nübüvveti de merkeze alarak bakmak icap etmektedir. Zira beşeriyet tarihinde nübüvvet, toplumların oluşturulması ve sürdürülmesinde, devletin ve unsurlarının ilkelerinin ve pratiklerinin ihdasında, toplumların beşerî ve ilmî gelişmişliğini temin etmesinde, toplumların ıslah edilmelerinde ve adalete dayalı düzenlerin kurulmasında önemli bir ekseni temsil etmiştir. Bu hususta Kur’an’da isimleri zikredilen peygamberlerin gönderildiği yer olan Mezopotamya, beşeriyet tarihinde toplumların ve medeniyetlerin merkezi ve vasatı olmuştur. Ancak nübüvvetin belirttiğimiz etkisi çerçevesinde insanlığın merkezi olan Mezopotamya, ilk olarak İsrailoğulları ve Roma ile önceki asırlarda, Batı’nın modernite ve ilerlemecilik merkezli yaklaşımları ile son iki asırdır bu merkezden uzaklaştırılmaya çalışılmaktadır. Nübüvvete dair bu kırılmalar, makalemizin problematiğini oluşturmaktadır. Bu problematiği ele almada izleyeceğimiz metot, beşeriyet tarihine nübüvvet ekseninde bakmak, tarih anlayışımızı peygamberlerin tesis ettikleri dinî, siyasi, ilmî, içtimai ve iktisadi dinamiklere göre yeniden ıslah etmek şeklindedir. Bu sayede modernitenin ilerlemeci tarih anlayışı sıradanlaşacak, beşeriyet tarihinin dikey ve yatay eksenin ahenkli bir uyumu ile süregeldiği daha net görülebilecektir.

Anahtar Kelimeler

Dünya tarihi, medeniyet, nübüvvet, Daire-i Adalet, Mezopotamya, devlet, toplum

Prophethood as the Founding Element of Civilization: Different Historical Considerations on the Foundation of Society

Öz

By following different forms of life on earth like from from small groups to complex society, humankind comes to these days. It needs to understand historical process of civilizations on the basis of harmonized collaboration between vertical axis conducting divine prophetic teaching and horizontal axis to which human mind and abilities give shape in other words, it needs to consider history of humanity centering prophethood beside what people did on earth, inasmuch as prophethood represents an important axis on building societies, setting out principles of government and scientific development of societies thanks to the information which it gives, reforming society and establishing justice-based regime. However, Mesopotamia within the frame of the stated effects of prophethood, was first detracted from this center by the Israelites and Rome and it has been detracted from this center by Western-based approaches and progressive conception of history for last two ages. Indubitably, progressive conceptions of history of modernity is going to become ordinary on condition that we comprehend the history of humanity on the basis of prophethood, thus it can be easily seen that the history of humanity has been holding with the harmonized collaboration of vertical axis and horizontal axis.

Anahtar Kelimeler

World history, civilization, prophethood, Circle Of Justice, Mesopotamia, government, society.

Kaynakça

• Ahterî, M. M. (1621). Tarih-i Ahterî. Süleymaniye Kütüphanesi, Yazma Eserler, Fatih (nu: 4211).
• Chadwick, O (2004). 19. yüzyıl Avrupalı aklın sekülerleşmesi. M. T. Aslan (Çev.). İstanbul: Birey Yayıncılık.
• Davutoğlu, A. (2018). Medeniyetlerin ben-idraki medeniyet teorisine mukaddime. İstanbul: Küre Yayınları.
• Emre, Y. (1997). Yunus Emre divanı. M. Tatçı (Haz.). İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.