Türk Dizilerinin Azerbaycan Vatandaşları Üzerindeki Etkisi ve Türkçenin Yaygınlaşmasına Katkısı

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 12, 33 - 46, 26.06.2020

Oğuz Aktürk Mustafa Yağbasan

Öz

Dünyada hızla meydana gelen küreselleşme süreciyle beraber, işletmelerin uluslararası boyuta ulaşma yatkınlığı her zaman olduğundan daha fazladır. Özellikle gelişmiş ülkelerdeki işletmeler uluslararası pazarlara doğru genişlemektedir. Günümüzde iletişim teknolojilerindeki hızlı artışı sonucunda gelişen ve dönüşen düzen ile birlikte dünya, adeta küresel bir şehir haline dönüşerek farklı toplumları birbirine yakınlaştırmış ve bu yakınlaşma kültürlerarası iletişim ve etkileşimi de berberinde getirmiştir.
Son dönemlerde değişen ekonomik ve politik koşullar Türkiye’deki işletmelerin kendi iç pazarının yanında dış pazarlara da ulaşmasını kolaylaştırmıştır. Değişen bu koşullar ile birlikte Türkiye, bölgede önemli bir güç unsuru olma yolunda süratle ilerlemektedir. Dışa açılım konusunda atılım yapan Türkiye’nin tanınırlığının artmasında ‘televizyon’, kısa denilebilecek bir zaman diliminde uluslararası etkileşimde kullandığı yaygın bir kitle iletişim aracı haline gelmiştir. Bu gelişmelere paralel olarak, bulunduğumuz çağda adeta dışa açılımın bir penceresi gibi işlev gören Türk dizilerinin popülaritesi de ‘yumuşak güç’ kavramı kapsamında değerlendirildiğinde Türkiye’ye küresel pazarda saygınlık, sempati ve ticaret imkânları kazandırmaktadır.
İlişkilerinin özellikle son yıllarda ciddi bir şeklide ivme kazandığı, hatta ‘iki devlet - bir milleti’n bir diğer parçası konumundaki kardeş ülke Azerbaycan’da pek çok Türk dizisi izlenmektedir. Bu çalışmada; Azerbaycan’da Bakü, Salyan ve Şemkir şehirlerinde, Azerbaycan vatandaşlarına anket uygulaması yapılmış ve Türk dizilerinin Azerbaycan kültürüne etkisi ve Türkçe’nin yaygınlaşmasına katkısı test edilmiştir. Survey veri toplama aracı esas alınarak yapılan araştırma sonucunda değer atfedilebilecek önemli bulgulara ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türk Dizileri, Azerbaycan, Kültür, Türkçe, İletişim

Kaynakça

• Adak Nurşen (2004). “Bir Sosyalizasyon Aracı Olarak Televizyon ve Şiddet”, Bilig, S.30.
• Arbatlı Mehmed Said ve Kurar İhsan (2015). “Türk Dizilerinin Kazak-Türk Kültürel Etkileşimine Ve Türkçenin Yaygınlaşmasına Etkisi”, Türkiye Arş. Der., C:10, S:2, 35-46.
• Arğın Emrah (2019). “Z Kuşağının Sosyal Medya Bağımlılığı ve Narsist Eğilimler: Elazığ İli Örneği”, Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, Asead Cilt:6 Sayı:6, Issn:2148-9963, 166-183.
• Atay M. ve Öncü E. Ç. (2006). Elektronik bakıcı televizyon. Retrieced 16 February 2006 from http:// Http://Www.İsnet.Net.Tr/Channels/Egitim/Okul_Oncesi/ Televizyon.Asp.
• Balay Refik (2004). Küreselleşme, Bilgi Toplumu ve Eğitim, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, yıl: 2004, cilt: 37, sayı: 2, 61-82.
• Barut Merve (2018). “Medya okuryazarlığının toplumsal karşılığı üzerine amprik bir çalışma” Yüksek Lisans Tezi, 36-40.
• Batmaz Veysel (1981). “Popüler Kültür Üzerine Değişik Kuramsal Yaklaşımlar”, İletişim 1981/1, Ankara: Gazetecilik ve Halkla ilişkiler Yüksekokulu Yayını, No:2, S:163-192.
• Büyükbaykal Güven (2007). “Televizyonun Çocuklar Üzerindeki Etkileri”, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, C:0, S:28, 31-44.
• Çığ Ünsal (2006). George Gerbner. (Editör: Barış Çoban). Kadife Karanlık 2-Ayna Şövalyeleri. İstanbul: Su Yayınevi, 11- 88.
• Çiğdem Gülsün (2011). Küresel Ekonomi ve Kriz Etkileri medya ve Medya İşletmelerine Yansımaları Üzerine Bir İnceleme. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• Enserov Vefalı, Yurdigül Yusuf (2016). “Bağımsızlık Dönemi Azerbaycan’ında Radyo-Televizyon Alanında Kamu ve Devlet Yayıncılığının Gelişimi”, Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fak. Elektronik Dergisi, C:4, S:1, 352-369.
• Erem, Tunç; Tek, Ö. Baybars; Gegez, A. Ercan; Börü, M. Deniz (2000). “Global Pazarlarda Pazarlama Stratejilerinin Tasarım Ve Uygulanmasında Kültürel Etkileşimin Rolü”, 5. Ulusal Pazarlama Kong. Bildiri Kitabı, s. 21-43.
• Güllüoğlu Özlem (2012). “Bir Kitle İletişim Aracı Olarak Televizyonun Popüler Kültür Ürünlerini Benimsetme ve Yayma İşlevi Üzerine Bir Değerlendirme”, Global Medya Dergisi, C:2, S:4, 64-86.
• Güçhan Naci (2016). “Televizyonun Toplumsal ve Kültürel Etkileri”, Kurgu Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Dergisi, C:5, S:5, 129-136.
• Kaçmazoğlu H. Bayram (2002). Doğu-Batı Çatışması Açısından Globalleşme. Eğitim Araştırmaları 6: 44-55.
• Köse Hüseyin ve Karabulut Aydın (2017). The Relationsip Between Speed and Reality, and Dromology of the Meaning in the New Media Era, International Journal of Arts & Sciences, CD-ROM. ISSN: 1944-6934 :: 10(02):407–414.
• Krejcie and Morgan (1970). “Determining Sample Size For Research Activities” Edecational and Psychological Measurement, USA.
• Nuroğlu Elif (2013). “Dizi Turizmi: Orta Doğu ve Balkanlar’dan Gelen Turistlerin Türkiye’yi Ziyaret Kararında Türk Dizileri Ne Kadar Etkili?”, 5. Uluslararası İstanbul İktisatçılar Zirvesi, Aralık. 1-12.
• Özkan Hasan Hüseyin (2006). “Popüler Kültür ve Eğitim” Kastamonu Eğt. Der, C:14, S:1, 29-38.
• Soydan Mehmet Kürşat (2012). “Küreselleşme Sürecinde Medyanın Rolü”, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi, Ankara.
• Savaş Gökhan (2004).“Kitle İletişim Araçlarına Eleştirel Bir Yaklaşım”, Uluslararası İnsan Bil. Der., C:1, S:1, 1-5.
• Taylan Hasan Hüseyin ve Arklan Ümit, (2008). Medya ve Kültür: Kültürün Medya Aracılığıyla Küreselleşmesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), ss. 85-97.
• Yurdabakan, İ. (2002). “Küreselleşme Konusundaki Yaklaşımlar ve Eğitim”, Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6: 61-64.
• Yararlanılan İnternet Kaynakları
• https://bpakman.wordpress.com/2011/09/04/azerbaycanda-turk-dizileri/29.01.2019tarihinde erişilmiştir.
• http://www.byegm.gov.tr
• http://cadde.milliyet.com.tr/2012/05/02/YazarDetay/1535022/turk_dizilerine_konan_ilk_yasak, 21.01.2019 tarihinde erişilmiştir.
• https://www.communityabroad.com/turkish/post/1000000005149, 11.02.2019 tarihinde erişilmiştir.
• https://www.dmy.info/kuresellesme-nedir/, 26.02.2019 tarihinde erişilmiştir.
• http://www.milliyet.com.tr/yazarlar/ali-eyuboglu/turk-dizilerine-konan-ilk-yasak-1535022/, 14.01.2019 tarihinde erişilmiştir.
• http://www.tanitma.gov.tr/Eklenti/59107,azerbaycanpazarraporu2018pdf.pdf?0, 29.01.2019 tarihinde erişilmiştir.
• http://www.tdk.gov.tr.
• http://www.wikileaks.org.