Marka Maskotu Olarak Üniversite Maskotu Ve Göstergebilim Yöntemiyle Çözümlenmesi: İstanbul Ticaret Üniversitesi “Boğa” Maskotu Örneği

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 12, 97 - 114, 26.06.2020

Erdem Tatlı Gurur Öyküm Güven

Öz

Şans getirmesi umulan bir kişi, hayvan ya da eşya olarak tanımlanabilen maskotlar markalar tarafından marka farkındalığı ve marka sadakati oluşturmak ve güçlendirmek gibi çeşitli amaçlarla kullanılmaktadır. Öte yandan hizmet sektöründe faaliyet gösteren birçok üniversite de markalaşma süreci içerisindedir. Bunun bir yansıması olarak dünyada birçok üniversite kendi maskotlarına sahiptir. Türkiye’de ise kendi maskotlarına sahip üniversite sayısı görece az olmakla birlikte bazı üniversitelerin kendi maskotlarını oluşturmak için yarışmalar organize ettikleri gözlemlenmektedir. Bunun neticesinde Türkiye’de de kendi maskotlarına sahip olan üniversitelerin sayısında artış olacağı düşünülmektedir. Bu durum da maskotların çeşitli düzlemlerde incelenmesinin önemini arttırmaktadır. Bu düşünceden hareketle bu çalışmada öncelikle maskot kavramının markalaşma açısından önemi anlatılmış, daha sonra kimi markaların ve üniversitelerin maskotları ele alınmıştır. Çalışmanın son kısmı olan araştırma bölümündeyseyse İstanbul Ticaret Üniversitesi’ne ait Boğa maskotu Griggs ve arkadaşlarının (2012) 2012 Londra Olimpiyat ve Paralimpik Oyunlarında kullanılan maskotları inceledikleri göstergebilimsel modelden yararlanılarak göstergebilimsel yöntemle çözümlenmiştir. Sonuç bölümünde çözümleme sonucunda maskotun olumlu ve olumsuz bulunan özellikleri açıklanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Maskot, Üniversite, Göstergebilim

Kaynakça

• Aaker, A. D. (2007). Marka Değeri Yönetimi. (E. Orfanlı, Çev.) İstanbul: MediaCat.
• Bennet, D. E. & Thompson, P. (2016). Use of Anthropomorphic Brand Mascots for Student Motivation and Engagement: A Promotional Case Study With Pablo the Penguin at the University of Portsmouth Library, New Review of Academic Librarianship, 22 (2-3), 225-237.
• Barutçu, S. ve Adıgüzel, D. Ü. (2015). Sevimli Pazarlama ve Maskotların Marka Farkındalığı Marka Bağlılığı ve Markaya Yönelik Tutum Üzerindeki Etkisi: Karşılaştırmalı Bir Araştırma. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 4 (2), 76-93.
• Blanchard, K. (2016). One of A Kind Mascots: North Dakota Home to Some of Nation’s Most Unique High School Mascots. North Dakota Horizons, Spring, 11-13.
• Çakırer, M. A (2013). Marka Yönetimi ve Marka Stratejileri, İstanbul: Ekin Yayınevi.
• Demireli, C., Taşkın, E. ve Çetinkasap, M. (2014). Marka-Maskot Bütünleşmesi Turkcell Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 19 (1), 165.
• Erdoğan R. (2013). Anlatısal Yapı Çözümlenmesi ve Reklam İletişiminde Anlatı Yerlemleri. Dilbilim Dergisi, 30 (2), 5-18.
• Erkman Akerson, F. (2019). Göstergebilime Giriş. İstanbul: Bilge Kültür Sanat
• Fırlar, B. ve Dündar, P. (2011). Reklamlarda Maskot Kullanımının Marka Bilinirliğine Etkisi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4 (19), 330-345.
• Fiske, J. (2003). İletişim Çalışmalarına Giriş. (S. İrvan, Çev.) Ankara: Bilim ve Sanat
• Griggs, G., Freeman, I., Knight, P., O’Reilly, N. (2012). A Vision of London in the Twenty-First Century or Just Terrifying Monsters: A Semiotic Analysis of the Official Mascots fort he London 2012 Olympic and Paralympik Games. Leusire Studies, 31 (3), 339-354.
• Guiraud, P. (1994). Göstergebilim. (M. Yalçın, Çev.) İstanbul: İmge Kitabevi.
• İmamoğlu, G., ve Ceylan, L. (2019). Olimpiyat Oyunları ve Bazı Önemli Spor Organizasyonlarında Maskotlar ve Etkileri. Journal Of International Social Research, 12 (66), 1435- 1444.
• Hürriyet.com.tr (2017). Olimpiyat Maskotu Çakır Gönüllülere İşaret Dili Öğretti, https://www.hurriyet.com.tr/olimpiyat-maskotu-cakir-gonullulere-isaret-dil-40506918,Erişim Tarihi: 03.05.2020.
• Trtspor.com.tr (2017). Maskot Çakır İşaret Dili Öğretti, https://www.trtspor.com.tr/haber/diger-sporlar/maskot-cakir-isaret-dili-ogretti-141369.html, Erişim Tarihi: 03.05.2020. Bilim Şenliği (2018). https://www.bilimsenligi.com/dogus-universitesi-maskot-yarismasi.html/, Erişim Tarihi: 03.05.2020.
• EzineArticles (2008). History of Mascots, http://ezinearticles.com/?History-of-Mascots&id=999899, Erişim Tarihi: 01.05.2020. Haberler.com (2012). Sdü'nün Maskotu Kepli Tavus Kuşu, https://www.haberler.com/sdu-nun-maskotu-kepli-tavus-kusu-3704574-haberi/, Erişim Tarihi: 03.05.2020.
• Kemerburgaz.edu.tr (2018). T.C. Altınbaş Üniversitesi Maskot Yarışması Şartnamesi, http://www.kemerburgaz.edu.tr/Files/users/orhan.erkal/Altınbaş%20Üniversitesi-%20Maskot%20yarışması.pdf, Erişim Tarihi: 03.05.2020.
• Marka-Marka.org (2012). Nasıl Marka Olunur - 7 “Maskot”, http://www.marka-marka.org/genel/marka-maskotu, Erişim Tarihi: 01.05.2020. Mu.edu.tr (2020). Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Proje Sunumu, http://www.mu.edu.tr/Icerik/Duyuru/basin.mu.edu.tr/maskot_sunu(1).pdf, Erişim Tarihi: 03.05.2020.
• Twitter (2020). UoPLibrary Penguin, https://twitter.com/uoppenguin, Erişim Tarihi: 01.05.2020. WowTurkey (2008). Nostalji - 60’lar, 70’ler, 80’ler, http://wowturkey.com/forum/viewtopic.php?t=15419&start=806, Erişim Tarihi: 01.05.2020.
• İlisulu, T. İ. (2011). Reklamlarda Yükselen Değer: Marka Maskotları. Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dergisi, 20, 155-169.
• Karadağ, E. (2015). Marka Kahramanları Stratejik Pazarlama ve Yönetimi. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Özcan, B. Ö. (2014). Hayvan Semboller ve Marka Maskotlarda Kullanımı. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11 (27), 53-68.
• Saussure, F. de. (1998). Genel Dilbilim Dersleri. (Berke Vardar, Çev.) İstanbul: Multilingual Yayınları
• Tatlı, E. (2013). Üniversite Reklamlarında Konumlandırma Mesajlarının Kullanımı. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimleri Dergisi, 12 (23), 289-316.
• Tek, B. Ö. (2004). Bütünleşik Pazarlama İletişim ve Markaların Yerleşiminde Maskotların Rolü ve Önemi. Pazarlama Dünyası Dergisi, 18 (4), 28-32.
• Tosun, N. B. ve Kalyoncu, Z. Ö. (2014). Marka Farkındalığında Maskot Kullanımının Etkisi. Journal of Life Economics, 2 (2), 87-114.