Yas ve Melankolide Sanal Gerçekliğin Duygulanımsal Boyutu

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 12, 252 - 269, 26.06.2020

Burcu Kaya Erdem , Elif Karakoç

Öz

Yapay zekâ destekli robotik teknolojilerin yükselişte olduğu bir dünyada, gerçeklik algısı da yeniden tanımlanmaktadır. Teknolojinin gerçekliğe dair tüm katı tanımlamaları akışkanlaştırdığı dijital çağda, gerçeklik, hâlihazırda var olan bir olgu veya durum olmasının ötesinde üretilebilen/ yeniden üretilebilen bir forma dönüşmüştür. Sanalın gerçek üzerindeki etkisi, insana özgü birçok şeyin yüksek teknolojilerle üretilebileceği ve kullanılabileceği düşüncesini ortaya çıkarmaktadır. Buradan hareketle çalışma, sanal gerçeklik deneyimi olarak simülasyon konusunu irdeleyerek, gerçek ve sanal arasındaki ilişkiyi yas ve melankoli üzerinden tartışmayı hedeflemektedir. Bu bağlamda Munhwa Broadcasting Corporation isimli şirketin, bir anneyi hayatını kaybeden kızı ile sanal gerçeklik uygulaması aracılığıyla buluşturduğu “Seninle Buluştum” isimli video anlatısı, çalışmanın örneklemi olarak belirlenmiştir. Sözü edilen sanal gerçeklik deneyiminin içerdiği simülasyonun duygulanımsal boyutunu anlamlandırmak üzere, video anlatısı, Greimas’ın eyleyenler örnekçesi modeli ile analiz edilmiştir. Sanal ve gerçek arasındaki dikotomik ilişki, Freud’un yas ve melankoli teorizasyonu aracılığıyla irdelenmiştir. Bu bağlamda çalışmada, insani oluşları veya gereksinimleri üretilebileceği ya da karşılayabileceği iddiasını taşıyan yüksek teknolojilerin, insani duygulara yönelik pratiklerinin sağaltıcı olup olmama potansiyeli tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sanal Gerçeklik, yas ve melankoli

Kaynakça

• Bağder,Ö. D.(1999).Sinema Göstergebilimi. Dilbilim Araştırmaları
• Baños, R.M., Botella, C., Alcañiz, M., v.d (2004). Immersion And Emotion: Their Impact On The Sense Of Presence. Cyberpsychology & Behavior 7, 734–741.
• Barthes, R. (2012). Göstergebilimsel Serüven. M. Rifat, S. Rifat (Çev.), Cogito, İstanbul
• Baudrillard, J. (2011). Simülakrlar ve Simülasyon. Çev. Oğuz Adanır, Doğu Batı Yayınları, Ankara.
• Baudrillard, J. (2014). Simülakrlar ve Simülasyon. O. Adanır (Çev.), Doğu Batı Yayınları, Ankara.
• Bauman, Z. (2019). Akışkan Modernite, S. O. Çavuş (Çev.), Can Yayınları, İstanbul
• Biocca F., Levy M. (1995). Communication in the Age of Virtual Reality, Biocca F., Levy M (Eds.), Lawrence Erlbaum Associates, New Jersey
• Cevizci, A. (1999). Felsefe Sözlüğü, Paradigma Yayınları, İstanbul.
• Difede J.,Hoffman G. H. (2002). Virtual Reality Exposure Therapy for World Trade Center Post-traumatic Stress Disorder: A Case Report CyberPsychology & Behavior, 5 (6), 529–535
• Ellul, J. (1998). Sözün Düşüşü, H. Arslan (Çev.), Paradigma Yayınları, İstanbul.
• Freud S. (2019). Yas ve Melankoli, L. Uslu (Çev.), Cem Yayınevi, İstanbul
• Greimas A. J. (1971). Narrative Grammar: Units and Levels, MLN Comparative Literature, 86 (6), 793- 806
• Hançerlioğlu, O. (1985). Felsefe Ansiklopedisi: Kavramlar ve Akımlar Cilt-2, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Hoffman G. H. (2004) Virtual Reality Therapy, Scientific American, 291(2), 58- 65
• Huizinga, J. (2006). Homo Ludens: Oyunun Toplumsal İşlevi Üzerine Bir Deneme, M. A. Kılıçbay (Çev.), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• İsi, H. (2015). “Philosophıcal And Linguıstıc Review On “Gerçek” and “Hakikat” Words”, The Journal of International Social Research, 8 (41), 181-196.
• Karapınar, A. (2017). Gerçeklik ve Hiper Gerçeklik; Baudrillard ve G. Debord Anlatılarından Hareketle Hakikatin Yeniden İnşası”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(53), 513-518.
• Mutlu E. (2017). İletişim Sözlüğü, Ütopya Yayınları, Ankara
• Öngen, O. (2017). “Reality Contradiction of The Social Media Users”, e-Journal of New Media, 1 (1), 1-14.
• Perron P. (1989). Introduction: A.J. Greimas, New Literary History, 20 (3), 523- 538
• Riva G., Mantovani F., Capideville S. C., v.d (2007) Affective Interactions Using Virtual Reality: The Link Between Presence and Emotions, Cyberpsychology & Behavior, 10 (1), 45-56
• Rifat M. (2009). Göstergebilimin ABC’si, Say Yayınları, İstanbul
• Robins K. (2013). İmaj, Ayrıntı Yayınları, İstanbul
• Sherman R. W., Craig B. A. (2019). Understanding Virtual Reality, Elsevier, Cambridge
• Schleifer R. (2016) A.J. Greimas and the Nature of Meaning, Routledge, London
• Silva B. I., Chaves S. P. E. (2019). To be or to Consume? That is the Question: Semiotics Analysis of Advertisements of Largest Retail Supermarkets in Brazil, Independent Journal of Management & Production, 10 (1), 117- 132
• Yengin T., Bayrak T. (2018). Sanal Gerçeklik- VR, Der Yayınları, İstanbul
• Yiğitbaşı G. K. (2018). Yolculuk Adlı Çocuk Kitabının Greimas’ın Göstergebilimsel Çözümlemesi ile İncelenmesi, Middle East Journal of Refugee Studies, 3 (1), 53- 79