Relationship of Social Media Usage Habits with Consumer Susceptibility to Interpersonal Influence and Social Comparison

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 14, 39 - 57, 30.06.2021

Emel Karayel Bilbil Aslı Burcu Toku

Öz

Consumer susceptibility to interpersonal influence is a personality trait that expresses the level of being influenced by others in individuals' brand or consumption preferences. Consumers who are highly susceptible to interpersonal influence tend to observe or collect information from the others before making a choice of a product or brand. In other words, consumers who are susceptible to this influence are looking for more approval. Researches on the subject generally focus on the consumption of products with high social visibility such as clothing, shoes, bags, jewelry and automobiles. Also age, gender and culture appear as factors that determine consumer susceptibility to interpersonal influence. One of the concepts related to consumer susceptibility to interpersonal influence is social comparison, first theorized by Leon Festinger. The individual's use of social comparison cues as self-evaluation criteria is also a factor affecting susceptibility to interpersonal influence. Social comparison, which can basically be expressed as individuals comparing themselves with others, includes two types, upward social comparison and downward social comparison. Upward social comparison is a comparison patch with those that the individual perceives to be superior to oneself. On the other hand, downward social comparison is a comparison patch with those that the individual perceives as less qualified than oneself.

According to the researches there are an average of 50 million social media users in Turkey. The starting point of the research is that social media, which is used by more than half of the population, may be related to consumer susceptibility to interpersonal influence and social comparison tendency; because recently, interpersonal communication has shifted to the social media platforms. Although social impact studies usually focus on the influence of the majority on the minority, everyone can become a source of social impact in social media where everyone can follow each other. The aim of the study is to reveal the relationship between social media usage habits of individuals and consumer susceptibility to interpersonal influence and social comparison. The survey, which is a quantitative methodology, was used to obtain data.

The survey form consists of 16 questions which are about people’s demographic characteristics and social media usage habits and 2 different scales. The Consumer Susceptibility to Interpersonal Influence Scale (SUSCEP) used in the study was developed in 1989 by William O. Bearden, Richard G. Netemeyer & Jesse E. Teel. The scale measures how much a person is influenced by others in consumption decisions. It consists of two dimensions; normative and informative. While the normative dimension measures the tendency of the individual to use products or brands to comply with the expectations of others. The informative dimension measures the tendency of the individual to obtain information about the products by observing others. The scale consists of 12 items and 7 statements ranging between strongly agree and strongly disagree. As a result of the factor analysis, 2 items were removed from the scale.

Another scale used in the study is Attention to Social Comparison Information Scale developed by Lennox and Wolfe. The scale consists of 13 items and 5 statements ranging between always wrong and always true. 3 items in the scale were excluded from the scope of the study as a result of the factor analysis. Principal Components were used as a method in factor analysis, and Direct Oblimin factor rotation was preferred because a correlation was expected between scale expressions.

In this study, in which purposive sampling was used, the data obtained from 385 participants who stated that they only use social media actively were included in the analysis, and the data of the participants who did not use social media actively were excluded from the analysis. The reliability and validity analysis of the data were made. According to the research findings, the social media user group with the highest social comparison average is Facebook users. The group who stated that they use social media platforms to follow the posts of others, compared to the group who did not use it for this purpose, consumer susceptibility to interpersonal influence and social comparison average was higher. On the other hand, it is also among the research findings that there is a strong and positive significant relationship between consumer susceptibility to interpersonal influence and social comparison, and that consumer susceptibility to interpersonal influence has a significant effect on social comparison.

Anahtar Kelimeler

Social Comparison, Social Media, Consumer Susceptibility to Interpersonal Influence, Normative Effect, Informative Effect

Sosyal Medya Kullanım Alışkanlıklarının Kişilerarası Etkiye Tüketici Duyarlılığı ve Sosyal Karşılaştırma ile İlişkisi

Öz

Bazı bireyler, tüketim kararları söz konusu olduğunda başkalarının beklentilerini yerine getirmeye ve onayını almaya istekliyken, bazılarının ise diğer insanlardan etkilenme düzeyleri daha düşüktür. Bu durum, bireyin kişilerarası etkiye tüketici duyarlılığının bir ölçüsüdür. Kişilerarası etkiye tüketici duyarlılığının ilişkili olduğu kavramlardan biri de bireyin, referans aldığı diğer insanlarla yaptığı kıyaslamalar sonucunda kendini değerlendirmesi olarak özetlenebilecek olan sosyal karşılaştırma kavramıdır. Her gün milyonlarca içeriğin üretildiği sosyal medya platformlarının, kişilerarası etkiye tüketici duyarlılığı ve sosyal karşılaştırma eğilimi ile ilişkili olabileceği hususu araştırmanın çıkış noktasını oluşturmaktadır.

Araştırmanın amacı, sosyal medya kullanım alışkanlıkları, sosyal karşılaştırma ve kişilerarası etkiye tüketici duyarlılığı arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Verilerin elde edilmesinde niceliksel bir metodoloji olan ankete başvurulmuştur. Amaçlı örnekleme türünün kullanıldığı araştırmada, sadece sosyal medyayı aktif olarak kullandığını ifade eden 385 katılımcıdan elde edilen veriler analizlere dâhil edilmiş olup, sosyal medyayı aktif olarak kullanmayan katılımcı verileri ise nihai analizlere dâhil edilmemiştir. Araştırma bulgularına göre, sosyal karşılaştırma ortalaması en yüksek olan sosyal medya kullanıcı grubu Facebook kullanıcılarıdır. Sosyal medya platformlarını başkalarının paylaşımlarını takip etmek amacıyla kullandığını ifade eden grubun, başkalarının paylaşımlarını takip etmediğini belirten gruba göre kişilerarası etkiye tüketici duyarlılığı ve sosyal karşılaştırma ortalaması daha yüksektir. Bununla birlikte, kişilerarası etkiye tüketici duyarlılığı ve sosyal karşılaştırma arasında güçlü ve pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu, kişilerarası etkiye tüketici duyarlılığının sosyal karşılaştırma üzerinde anlamlı bir etkiye sahip olduğu da araştırmanın kayda değer sonuçları arasındadır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Karşılaştırma, Sosyal Medya, Kişilerarası Etkiye Tüketici Duyarlılığı, Normatif Etki, Enformatif Etki

Kaynakça

• Albayrak, A. S. (2005). Çoklu Doğrusal Bağlantı Halinde En Küçük Kareler Tekniğinin Alternatifi Yanlı Tahmin Teknikleri ve Bir Uygulama. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 1(1), 105-126. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ijmeb/issue/54840/750869 (Erişim Tarihi:1 Kasım 2020)
• Allison, P. D. (1999). Multiple Regression: A Primer (Research Methods and Statistics). Thousand Oaks, CA: Pine Forge Press.
• Arkonaç, S. (2012). Sosyal Psikolojide İnsanları Anlamak. Ankara: Nobel Yayınları.
• Arkonaç, S. (2016). İnsan İnsan İçinde: Ana Akım ve Eleştirel Sosyal Psikoloji. İstanbul: Hiperlink Yayınları.
• Balcı, A. (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma: Yöntem, Teknik ve İlkeler. Ankara: Pegem Akademi.
• Baş, T. (2005). Anket: Nasıl Hazırlanır? Nasıl Uygulanır? Nasıl Değerlendirilir? Ankara: Seçkin Yayınları.
• Batı, U. & Erdem, O. (2016). Ben Bilmem Beynim Bilir: Beynimiz, Karar Bilimi ve Seçme Davranışlarımız. İstanbul: MediaCat.
• Bauman, Z. (2018). Akışkan Modern Dünyadan 44 Mektup. İstanbul: Habitus Yayıncılık.
• Bearden, W. O., Netemeyer, R. G. & Tell, J. E. (1989). Measurement of Consumer Susceptibility to Interpersonal Influence. Journal of Consumer Research, 15(4), 473-481. https://www.jstor.org/stable/2489543?seq=5#metadata_info_tab_contents (Erişim Tarihi: 1 Kasım 2018)
• Bearden, W. & Rose, R. (1990). Attention to Social Comparison Information: An Individual Difference Factor Affecting Consumer Conformity. Journal of Consumer Research, 16(4), 461-71. https://www.researchgate.net/publication/24098626_Attention_to_Social_Comparison_Information_An_Individual_Difference_Factor_Affecting_Consumer_Conformity (Erişim Tarihi: 14 Ağustos 2019)
• Berger, J. (2018). Gizli İkna: İnsan Davranışını Şekillendiren Hayalet Etkiler. İstanbul: MediaCat.
• Brewer, M. B. & Crano, W. D. (1994). Social Psychology. United States of America: West Publishing Company.
• Coşkan, C. (2010). The Effects of Self-Control and Social Influence on Academic Dishonesty: An Experimental and Correlational Investigation (Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi. https://tez.yok.gov.tr Tez No:277694 (Erişim Tarihi:7 Mayıs 2019)
• Çelik, S. (2009). Hazsal ve Faydacı Tüketim. İstanbul: Derin Yayınları.
• Digital 2020: Global Digital Overview. 8 Haziran 2020 tarihinde https://wearesocial.com/digital-2020 adresinden alındı.
• Ebren, F. (2009). Susceptibility to Interpersonal Influence: A Study in Turkey. Social Behavior and Personality An International Journal, 37(8), 1051-1063. https://www.researchgate.net/publication/233650040_Susceptibility_to_interpersonal_influence_A_study_in_Turkey (Erişim Tarihi: 3 Temmuz 2019)
• Eco, U. (2014). Günlük Yaşamdan Sanata. İstanbul: Can Yayınları.
• Ergenç, A. (1995). Kişilerarası Etki ve Sosyal Güç. Bilgin, N. içinde, Sosyal Psikolojiye Giriş (s. 75-108). İzmir: İzmir Kitaplığı.
• Gemlik, N., Sığrı, Ü. & Sur, H. (2007). Sosyal Karşılaştırma ve Öğrenilmiş Güçlülük İlişkisinin Yönetsel Etkileri. İstanbul Üniversitesi İşletme İktisadı Enstitüsü Dergisi, 18(57), 55-66. https://kutuphane.dogus.edu.tr/mvt/pdf.php?pdf=0006244&lng=0 (Erişim Tarihi: 12 Kasım 2019)
• Göker, G. (2016). Bir Gözetim Aracı Olarak Periscope. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 969-992. https://atif.sobiad.com/index.jsp?modul=makale-goruntule&id=AWq2GusA_5wQoTW4QqZO (Erişim Tarihi: 20 Ağustos 2020).
• Gliem, J. A. & Gliem, R. R. (2003). Calculating, Interpreting, And Reporting Cronbach’s Alpha Reliability Coefficient For Likert-Type Scales. 2003 Midwest Research-to-Practice Conference in Adult, Continuing, and Community Education, 82-88. https://scholarworks.iupui.edu/handle/1805/344 (Erişim Tarihi: 5 Kasım 2020)
• Hoffmann, A. & Broekhuizen, T. (2009). Susceptibility to and Impact of Interpersonal Influence in an Investment Context. Journal of the Academy of Marketing Science, 37(4), 488-503. https://link.springer.com/article/10.1007/s11747-008-0128-7#Sec2 (Erişim Tarihi: 2 Nisan 2019)
• Kalaycı, Ş. (2010). Faktör Analizi. Kalaycı, Ş. içinde, SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri (s. 310-335). Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Kalebaşı, E. (2017). Ağızdan Ağıza İletişim Açısından Bir Moda Ürünün Yayılma Sürecinde Kanaat Önderlerinin Rolü (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi. https://tez.yok.gov.tr Tez No:476819 (Erişim Tarihi: 17 Mayıs 2020).
• Kropp, F., Lavack, A. M. & Silvera, D. H. (2005). Values and Collective Self‐esteem as Predictors of Consumer Susceptibility to Interpersonal Influence among University Students. International Marketing Review, 22(1), 7-33. https://www.emeraldinsight.com/doi/full/10.1108/02651330510581154 (Erişim Tarihi: 30 Nisan 2019)
• Martin, B., Wentzel, D. & Tomczak, T. (2013). Effects of Susceptibility to Normative Influence and Type of Testimonial on Attitudes Toward Print Advertising. Journal of Advertising, 37(1), 29-43. https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.2753/JOA0091-3367370103 (Erişim Tarihi: 29 Mayıs 2020)
• Orth, U. R. & Kahle, L. R. (2010). Intrapersonal Variation in Consumer Susceptibility to Normative Influence: Toward a Better Understanding of Brand Choice Decisions. The Journal of Social Psychology, 148(4), 423-448. https://www.researchgate.net/publication/23273517_Intrapersonal_Variation_in_Consumer_Susceptibility_to_Normative_Influence_Toward_a_Better_Understanding_of_Brand_Choice_Decisions (Erişim Tarihi: 2 Kasım 2018)
• Roberts, J. A., Manolis, C. & Tanner, J. F. (2008). Interpersonal Influence and Adolescent Materialism and Compulsive Buying. Social Influence, 3(2), 114-131. https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/15534510802185687?src=recsys (Erişim Tarihi: 29 Mayıs 2020)
• Rose, G. M., Boush, D. M. & Friestad, M. (1998). Self-Esteem, Susceptibility to Interpersonal Influence, and Fashion Attribute Preference in Early Adolescents. European Advances in Consumer Research. 3, 197-203. https://www.acrwebsite.org/volumes/11697/volumes/e03/E-03 (Erişim Tarihi: 29 Şubat 2020)
• Sakallı, N. (2006). Sosyal Etkiler: Kim Kimi Nasıl Etkiler? Ankara: İmge Yayıncılık.
• Smith, R. H. (2010). Assimilative and Contrastive Emotional Reactions to Upward and Downward Social Comparisons. J. Suls & L. Wheeler içinde, Handbook of Social Comparison (s. 173-200). New York: Kluwer Academic Publishers.
• Tabachnick, B.G. & Fidell, L.S. (2013). Using Multivariate Statistics. New Jersey: Pearson Education.
• Tavşancıl, E. (2006). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Taylor, S. E., Peplau, L. A. & Sears, D. O. (2006). Social Psychology. New Jersey: Pearson Education.
• Teközel, İ. M. (2007). Gerçekliği İnşa Etkinliği Olarak Sosyal Karşılaştırma (Doktora Tezi). İzmir: Ege Üniversitesi, https://tez.yok.gov.tr Tez No:221730 (Erişim Tarihi:8 Ağustos 2019)
• Tosun, P. L. (2019). Sosyal Ağ Sitelerinin Kullanımı ve Öznel İyi Oluş. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 11(3), 304-317. https://dergipark.org.tr/tr/pub/pgy/issue/39302/468532 (Erişim Tarihi: 1 Ekim 2019)