Lise Öğrencilerinde Okul Yaşam Kalitesinin İncelenmesi

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 1, 66 - 77, 01.06.2016

Gökhan Arıkan , Mediha Sarı

Öz

Eğitim alanında her geçen gün önemi daha da artan okul yaşam kalitesi kavramı, Türkiye eğitim alanyazında yeni araştırılmaya başlanan bir konu olduğundan, bu alanda yapılmış çalışmaların sayısı da oldukça sınırlıdır. Eğitim çağındaki her bireyin yaşamının önemli bir bölümü okulda geçtiğinden yapılan her çalışmanın, bireyin akademik, sosyal ve psikolojik gelişimine katkı sağlayacak olan bu kavramın öneminin vurgulanması bakımından yararlı olacağı düşünülmektedir. Tarama modelindeki bu betimsel çalışmada lise öğrencilerinin, okullarının yaşam kalitesine ilişkin algılarının incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın evrenini, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki Spor ve Anadolu Lisesi öğrencileri oluşturmaktadır. Örneklem ise Adıyaman, Şırnak, Diyarbakır, Siirt ve Şanlıurfa illerinden seçilen birer Spor ve birer Anadolu Lisesinin 9, 10, 11 ve 12. sınıf düzeylerinden seçilen birer şubede öğrenim gören 923 öğrenciden oluşmuştur. Kişisel Bilgi Formu ve Lise Yaşam Kalitesi Ölçeği (LİSEYKÖ) kullanılarak toplanan verilerin analizinde bağımsız gruplar t-testi ile tek yönlü varyans (ANOVA) analizleri kullanılmıştır. Analizler sonucunda; öğrencilerin okullarındaki yaşam kalitesi puanlarının genel olarak orta düzeyde olumlu olduğu; puanlar arasındaki anlamlı farkların Spor lisesi öğrencileri lehine olduğu belirlenmiştir. Her iki grup için en yüksek ortalama “Statü” boyutundadır. Bulgulara dayanılarak liselerde yaşam kalitesinin iyileştirilmesine yönelik önerilerde bulunulmuştur

Anahtar Kelimeler

Lise, anadolu lisesi, spor lisesi, okul yaşam kalitesi

Examination of Quality of School Life in High School Students

Öz

Because the subject of Quality of Life at School the importance of which is increasing in the field of education day by day, is new in the education literature in Turkey, the number of researches conducted in this field are rather limited. As a significant part of the life of every individual who is at the age of schooling is spent at school, any research conducted is useful in terms of emphasizing the importance of this concept which is to contribute to the academic, social, and psychological development of an individual. In this descriptive study by screening method, the aim is to examine students’ perception about the quality of life in their schools. The total population of the study consists of the students in Sports and Anatolian High Schools in South-Eastern Anatolian Region. The sample of the study consists of 923 students picked out of the 9th, 10th, 11th, 12th grades in a Sports School and an Anatolian High School located in each of Adıyaman, Şırnak, Diyarbakır, Siirt, and Şanlıurfa. Independent group t-test and one-way analysis of variance (ANOVA) were used to analyze the data collected by Personal Information Form Scale, and Quality of Life in High Schools Scale (QLHSS). Results show that the points of the students in quality of life scale in their schools is generally positive on a moderate level and that the significant differences between points are in favor of the students in sports schools. The highest mean for both groups are on ‘Status’ level. Based on the results, some suggestions are presented regarding the development of quality of life at high school and the increase of students’

Anahtar Kelimeler

High school, anatolian high school, sports school, school life quality

Kaynakça

• Bilgiç, S. (2009), İlkoğretim Öğrencilerinde Okul Yaşam Kalitesi Algısının Arkadaşlara Bağlılık ve Empatik Sınıf Atmosferi Değişkenleriyle İlişkisinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Durmaz, A.(2008), Liselerde Okul Yasam Kalitesi (Kırklareli İli Örneği), Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri, Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi Teftiş Planlaması ve Ekonomisi Bölüm Dalı, Edirne.
• Ersoy, A.F.(2005), Huzurevlerinde Yaşayan Yaşlıların Yaşam Kalitesi, III.Ulusal Yaşlılık Kongresi (İçinde), Ed. Şenel Ergin, İzmir: YASAD Yayınları,; S.379-390).
• Gedik, A.(2014), Ortaöğretim Öğrencilerinde Okul Yaşam Kalitesi Bağlamında Okula Yabancılaşma, Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı Eğitim Yönetimi ve Denetimi Bilim Dalı, Malatya.
• Gönen, E., Özmete, E. (2003), Quality of Life and Life Satisfaction Perspective of Elderly Women and Men in Turkey. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi,; 3 (1): 22-36.
• Halawah, I. (2005), The Relationship between Effective Communication of High School Principal and School Climate Education,; 126 (2), 334-345.
• İlmen, E. (2010), Okul Grubunun Okul Yaşam Kalitesi ve Akademik Başarı Üzerindeki Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı, Van.
• Kalaycı, H., Özdemir, M. (2013), Lise Öğrencilerinin Okul Yaşamının Niteliğine İlişkin Algılarının Okul Bağlılıkları Üzerine Etkisi.; 33(2): 293-315 .
• Karaduman, A. (2006), Physical İndependence and Quality of Life in Old Age, Aging in Turkey (İn), Ed. Joseph Troisi, Yeşim Gökçe Kutsal Ankara: Hacettepe Üniversitesi GEBAM Yayınları, (S.65-84).
• Karatzias, A., Power, K., Swanson, V., (2001), Quality of School Life, Development and Preliminary Standardization of an İnstrument based on Performance İndicators in Scottish Secondary Schools, School Effectiveness and School Improvement,; 12(3): 265-284.
• Kesici, A., Türkoğlu, A. (2012), Ortaöğretim Kurumlarının Okul Yaşam Kalitesi Düzeyi ve Ortaöğretim Öğretmenlerinin Sınıf İçi İletişimde Kullandıkları Örtük Davranışlar, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,; 31 (1): 149-162 .
• Marks, G.N. (1998), Attitudes to School Life: Their İnfluences and Their Effects on Achievement and Leaving School, Australia, Australian Council for Educational Research Ltd.
• Mok, M.M.C., Flynn, M., (1997), Does School Size Affect Quality of School Life ? Issues in Educational Research,; 7 (1): 69-86.
• Mok, M.M.C., Flynn, M., (2002), Determinants of students quality of school life: A path model, Learning Environments Research,; 5: 275-300.
• Sarı, M. (2011), Lise Yaşam Kalitesi Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,.20: 253-266, .
• Sarı, M., (2006), Okul yaşam kalitesi: Tanımı, değişkenleri ve ölçülmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, , 3(32): 139-151.
• Sarı, M., Cenkseven, F., (2008), İlköğretim Öğrencilerinde Okul Yaşam Kalitesi ve Benlik Kavramı,
• http://www.insanbilimleri.com. İnsan Bilimleri Dergisi [Bağlantıda]. 5:2.
• Erişim: Sarı, M., Ötünç, E., Erceylan, H., (2007), Liselerde Okul Yaşam Kalitesi: Adana İli Örneği., Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi,; 50: 297-320 .
• Sarı, M., (2007), Demokratik Değerlerin Kazanımı Sürecinde Örtük Program: Düşük ve Yüksek “Okul Yaşam Kalitesi” ne Sahip İki İlköğretim Okulunda Nitel Bir Çalışma, Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Adana.
• Sarı, M., (2012), Empatik Sınıf Atmosferi ve Arkadaşlara Bağlılık Düzeyinin Lise Öğrencilerinin Okul Yaşam Kalitesine Etkisi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi,; 18(1): 95-119.
• Tunç, E., Beşaltı, M., (2013), Okul yaşam kalitesinin bazı değişkenlere göre incelenmesi, şanlıurfa birecik örneği, II. International Conference on Communication, Media, Technology and Design, Famagusta – North Cyprus,; 330-333.
• Yavuzer, H., (1995), Çocuk psikolojisi. Remzi Kitabevi, İstanbul:; 344 .