Dans Yazımı Eğitiminde Teknolojik Boyut: Benesh Notation Editor

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 1, 70 - 88, 28.09.2019

Sema Erkan

Öz

Dans
Yazım Sistemleri dans adımlarının çeşitli semboller aracığıyla kağıt üzerine
aktarılarak kalıcı metin haline dönüşmesini sağlamaktadır. Dans yazımı üzerine
yapılan çalışmalar 15. yüzyıla kadar dayanmaktadır. Dansın sahne üzerinde icra
edilmesi ile birlikte ortaya çıkan dans yazımı ihtiyacı, sahnelenen eserlerin
tekrar edilme sürecinde bir kat daha önem kazanarak, o zamanlardan günümüze
çalışmalar devam etmektedir. Dans yazım sistemi olarak günümüzde Benesh hareket
notasyonu dans yazımında kullanılan başat sistemlerden biridir. 1955 yılında Rudolf Benesh ve Joan Benesh tarafından yaratılan Benesh
hareket notasyonu, bale üzerine geliştirilen, birçok hareket temelli alanda
kullanım bulan bir yazım sistemidir. Türk halk oyunları da bu alanlardan
biridir. Dans bölümlerinin eğitim planlarında da bulunan bu yazım sisteminin
bilgisayar destekli olarak yazılmasında Benesh Notation Editor adlı program
kullanılmaktadır. Bilgisayar programlarına yönelik yapılan çalışmaların sonunda
Benesh Notation Editor programı geliştirilmiştir. Günümüzde Londra’da bulunan
Benesh Enstitüsü tarafından lisansı verilen bu program güncel eğitim çalışmalarında
kullanılmaktadır.

Dans
yazım eğitimlerinin bilgisayar yazım programları ile teknolojik olarak
desteklenmesi, yeniliklerin eğitime dahil edilmesi eğitim planlarının güncel
kalması açısından önemlidir. Bu sebeple çalışmanın, dans eğitim planlarında
bulunan yazım sistemleri derslerinin pratik çalışmalarına hizmet edeceği
düşünülmektedir.

Çalışmanın çerçevesi, Benesh
hareket notasyonunun bilgisayar programı olan Benesh Notation Editor’u
tanıtmak, kullanım bilgilerini Benesh hareket yazım sistemi ile
ilişkilendirerek programın ara yüzlerini açıklamak olarak belirlenmiştir.
Çalışmanın koreoloji ve notasyon alanında çalışma yapan bilim çalışanlarına ve
öğrencilere kaynaklık
etmesi hedeflenmiştir. 

Sonuç olarak bilgisayar
programlarının eğitim materyali olarak kullanılmasının derslerin etkinliğini ve
öğrencinin kazanımlarını arttıracağı, kişiye bağlı yazım hatalarını ortadan
kaldıracağı görüşü oluşmuştur. Ayrıca analiz gücünün dans öğretim ve öğrenim
süreçlerini hızlandıracağı yönünde saptamalar yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Dans; Türk Halk Oyunları; Hareket Notasyonu; Benesh Hareket Notasyonu; Benesh Notation Editor; Hareket Yazım Programı

Kaynakça

• Benesh, R. (1956). An Introduction To Benesh Dance Notation. London: Adam and Charles Black.
• Erkan, S. (2017). Benseh Hareket Notasyonu Üzerine... Benesh Hareket Notasyonu ve Türk Halk Dansları. İstanbul: Gece Kitaplığı.
• Erkan, S., Erkan, T., Uslu , L., & Oldaç , M. (2017). Türk Halk Oyunları Bölümü Oyun Repertuvarının Benesh Notation Editor Programı İle Dijital Ortama Aktarılması. İzmir.
• Özbilgin, M. Ö. (2012). İzmir Zeybek Oyunları. İzmir: Ege Üniversitesi. Şenel, S. E. (1990). Hareket Notasyonu Halk Oyunları Yazımı 1. İzmir: Levent Müzikevi.
• (2017). 02 14, 2017 tarihinde Royal Akademi: https://www.rad.org.uk/study/Benesh/history adresinden alındı
• (2017). 5 2017, 14 tarihinde Royal Akademi: https://www.rad.org.uk/study/Benesh/history adresinden alındı
• (2019). 02 2019, 19 tarihinde Royal Academy of Dance: https://media.royalacademyofdance.org/media/2019/02/13114306/HistoryofBeneshInst1.pdf adresinden alındı