Spor Bilimleri Fakültesinde Eğitim Gören Mücadele Sporcularının Zihinsel Dayanıklılıklarının İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 2, 188 - 199, 31.12.2019

Pınar Demir Murat Çelebi

Öz

Çalışmanın birincil amacı spor bilimleri fakültesinde eğitim gören mücadele sporcularının zihinsel dayanıklılıklarının incelenmesidir. Araştırmanın ikincil amacı ise yaş, spor yaşı, cinsiyet ve spor branşı gibi değişkenlerin sporcuların zihinsel dayanıklılık durumunu etkileyip etkilemediğinin incelenmesidir. Araştırma gönüllü katılım ilkesi esas alınarak, Spor Bilimleri Fakültesinde eğitim gören mücadele sporcuları ile sınırlıdır. Araştırma betimsel tarama modeli kullanılarak sporcuların zihinsel dayanıklılık düzeylerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Bu araştırmanın evrenini spor bilimleri fakültesinde eğitim gören mücadele sporcuları oluşturmuştur. Çalışmanın örneklemini ise tesadüfi örnekleme yöntemi kullanılarak seçilen 163 kadın ve 235 erkek olmak üzere toplam da 398 sporcu oluşturmuştur. Araştırmada kullanılan veri toplama aracı iki ayrı bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde araştırmacılar tarafından hazırlanan kişisel bilgiler; ikinci bölümde Sheard ve diğ. tarafından 2009 yılında sporcuların zihinsel dayanıklılık seviyelerini belirlemek amacıyla geliştirilen ve Türkçeye uyarlaması Altıntaş (2017) tarafından yapılan Sporda Zihinsel Dayanıklılık Envanteri kullanılmıştır. Tanımlayıcı istatistik için SPSS 25 paket programı aracılığıyla analiz edilmiştir. Elde edilen verilere normallik sınaması yapılmış ve verilerin çözümlenmesinde, betimsel istatistikler, korelasyon, Tukey Anova ve bağımsız örneklem t-testi uygulanmıştır. Araştırma sonucunda cinsiyet, yaş ve spor yaşı değişkenlerine göre anlamlı bir fark görülmüşken aylık gelir durumu değişkenine göre bir farklılık görülmemiştir. Branş değişkeni incelendiğinde ise yalnızca judo ve kick boks branşları arasında, kontrol alt boyutunda bir farklılık olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Spor Bilimleri, Sporda Zihinsel Dayanıklılık, Mücadele Sporları

Kaynakça

• Altıntaş, A. & Koruç, P. B.(2017), Sporda Zihinsel Dayanıklılık Envanteri’nin Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi (Szde). Spor Bilimleri Dergisi, 27(4).
• Altıntaş, A. (2015). Sporcuların Zihinsel Dayanıklılıklarının Belirlenmesinde Optimal Performans Duygu Durumu, Güdülenme Düzeyi Ve Hedef Yöneliminin Rolü. Ankara: Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Ardahan, F. (2013) Bireyleri Rekreatif Spor Etkinliklerine Motive Eden Faktörlerin Remm Ölçeğini Kullanarak Çeşitli Demografik Değişkenlere Göre İncelenmesi: Antalya Örneği. Pamukkale Journal Of Sport Sciences; 4(2), 1-15.
• Avşar, P. ve Temel, C. (2008) İlköğretim Beden Eğitimi 1-8. sınıflar öğretmen kitabı. Ankara: MEB Devlet Kitapları.
• Certel, Z., Çatıkkaş, F., Yalçınkaya, M. (2011). Beden eğitimi öğretmen adaylarının duygusal zekâ ile eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi Ve Spor Bilim Dergisi, 13(1), 74-81.
• Crust L, Swann C. (2011), Comparing Two Measures Of Mental Toughness. Personality And Individual Differences. 50: 217-221.
• Crust, L. (2009), The relationship between mental toughness and affect intensity. Personality and Individual Differences, 47(8), 959-963.
• Crust, L., Earle, K., Perry, J., Earle, F., Clough, A., & Clough, P. J. (2014). Mental toughness in higher education: Relationships with achievement and progression in first-year university sports students. Personality and individual differences, 69, 87-91.
• Dede, Y. E. (2019). Elit Güreşçilerin Zihinsel Dayanıklılıklarının İncelenmesi (Master's thesis, Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın).
• Erdoğan, N. ve Kocaekşi, S. (2015). Elit sporcuların sahip olması gereken psikolojik özellikler. Türkiye Klinikleri Journal of Sport Science, 7(2), 57-64. Erişim, 2019: https://www.wkf.net/pdf/wkf-competition-rules-version9-2015-en.pdf
• Jacelon, C. S. (1997).The Trait And Process Of Resilience, Journal Of Advanced Nursing, 25: 123-129.
• Jones, G. (2002). What is this thing called mental toughness? An investigation of elite sport performers. Journal of applied sport psychology, 14(3), 205-218.
• Jones, G. Hanton, S. And Connaughton, D. (2007). A Framework Of Mental Toughness İn World' S Best Performers. The Sport Psychologist, 21,243-264
• Jones, G. Hanton, S., Connaughton, D. (2002). What İs This Thing Called Mental Toughness? An İnvestigation Of Elite Sport Performers. Journal Of Applied Sport Psychology, 14: 205-218.
• Karasar, N., (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Ankara, Nobel Yayın Dağıtım. s. 77
• Kayhan, R. F., Hacıcaferoğlu, S., Aydoğan, H., & Erdemir, İ.(2018) Takım Ve Bireysel Sporlar İle İlgilenen Sporcuların Zihinsel Dayanıklılık Durumlarının İncelenmesi. Sportif Bakış: Spor Ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(2), 55-64.
• Loehr, J. E. (1995). The New Mental Toughness Training For Sports. New York: Plume.
• Luthans, F. (2002). Positive Organizational Behavior: Developing And Managing Psychological Strengths, Academy Of Management Executive.
• Marchant, D. C., Polman, R. C., Clough, P. J., Jackson, J. G., Levy, A. R., & Nicholls, A. R. (2009). Mental toughness: Managerial and age differences. Journal of Managerial Psychology, 24(5), 428-437.
• Masum R.(2014) A mixed method analysis of mental toughness in elite and subelite male and female tennis players in Pakistan. Advances in Social Sciences Research Journal, 1:110-122.
• Nicholls, A. R., Polman, R., Levy, A., & Backhouse, S. H. (2009) Mental toughness in sport: Achievement level, gender, age, experience and sport type differences. Personality and Individual Differences, 47, 73–75.
• Onan M. (2017) Profesyonel Futbolcuların Antrenman Öncesi ve Sonrası Performans Beklenti ve Değerlendirmeleri ile Benlik Saygısı, Zihinsel Dayanıklılık ve Ego ve Görev Yönelimi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Orhan, S.(2018), Bireysel Sporcular Ve Takım Sporcularında Duygusal Zekâ Ve Zihinsel Dayanıklılık İlişkisi, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, , Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Pehlivan H. (2014). Sporda Mental Dayanıklılık Ölçeği Uyarlama: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Manisa.
• Sarıkabak, M. (2019). Sporcu Performansında Beynin ve Duygusal Zekanın Rolü. G. Hergüner (Ed). Her Yönüyle Spor (350-361) içinde, İstanbul: Güven Plus Grup Yayınları.
• Sheard M, Golby J, Van Wersch A. (2009) Progress Towards Construct Validation Of The Sports Mental Toughness Questionnaire (Smtq). European Journal Of Psychological Assessment. 25: 186-193.
• Sheard M. (2013). Mental Toughness: The Mindset Behind Sporting Achievement. Second Edition, Hove, East Sussex: Routledge.
• Weinberg, R. S. And Gould, D. (2015). Introduction To Psychological Skills Training. R. S. Weinberg, & D. Gould İçinde, Foundations Of Sport And Exercise Psychology (S. 247-271). Champaign: Human Kinetics
• Yarayan, Y. E., Yıldız, A. B., & Gülşen, D. B. A. (2018). Elit düzeyde bireysel ve takım sporu yapan sporcuların zihinsel dayanıklılık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi.
• Yazıcı, A.(2016). Profesyonel Basketbol Oyuncularında Zihinsel Dayanıklılık Ve Duygusal Zekânın Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Ankara
• Yetim, A. Sosyoloji Ve Spor. Ankara: Berikan. 2015
• Yıldız, A. B. & Yılmaz, B. (2017). Sporcularda Zihinsel Dayanıklılık Ve Öz Yeterlik Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. 15. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi.