HALK DANSÇILARININ İMGELEME VE OPTİMAL PERFORMANS DUYGU DURUMU DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 1, 63 - 79, 26.06.2020

Cansu Seleciler , Mutlu Türkmen

Öz

Bu araştırma, halk dansları eğitimi gören öğrencilerin imgeleme ve optimal performans duygu durumu düzeyleri arasındaki ilişkilere ulaşmak amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın evrenini, 2018-2019 yılında Bartın Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu’nda öğrenim görmekte olan ve halk dansları eğitimi gören öğrenciler (n=552) oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemini ise bu öğrenciler arasından tesadüfi örneklem seçme yöntemiyle belirlenen 149 [n(erkek)=91, n(kadın)=58] öğrenci oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama araçları olarak, araştırmacı tarafından geliştirilen “Kişisel Bilgi Formu”, “Sporda İmgeleme Envanteri (SİE)” ve “Durumluluk Optimal Performans Duygu Durumu Ölçeği (DOPDDÖ)” kullanılmıştır. Analizlerde anlamlılık düzeyi 0.05 olarak alınmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, İmgeleme alt boyutları ile optimal performans duygu durumu alt boyutlarından elde edilen sonuçların amaca yönelik tartışılması ile imgeleme alt boyutları ile optimal performans duygu durumu alt boyutları arasında pozitif yönlü, anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Katılımcı öğrencilerin yaş değişkeni ile imgeleme ve optimal performans duygu durumu alt boyutları arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Katılımcı öğrencilerin cinsiyet değişkenini ile optimal performans duygu durumu ölçeği alt boyutlarının ortalama puanları arasında istatistiksel anlamda farklılık bulunamamıştır. Ancak, sporda imgeleme envanterinin motivasyonel genel uyarılmışlık alt boyutu ile cinsiyet değişkeninin ortalama puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Gelir düzeyi değişkeni ile imgeleme envanterinin motivasyonel özel imgeleme ve motivasyonel genel - uyarılmışlık alt boyutları arasında anlamlı bir farklılık bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

halk dansları, imgeleme, optimal performans

Kaynakça

• Akarçeşme, C. (2004). Voleybolda müsabaka öncesi durumluk kaygı ile performans ölçütleri arasındaki ilişki Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Altıntaş, A., Aşçı, F.H., Çağlar, E. (2010). Sürekli optimal performans duygu durumu ve egzersiz davranışı. Spor Bilimleri Dergisi, 21 (2), 71–78.
• Aşçı, F.H., Çağlar, E., Eklund, R.C., Altıntaş, A., Jackson, S. (2007). Durumluk ve sürekli optimal performans duygu durum-2 ölçeklerinin uyarlama çalışması. Hacettepe Journal Of Sport Sciences, 18 (4), 182-196.
• Aydıner, B.Y., Doğukan, B.A.G., Baki, Y. (2015). Sporcuların optimal performans duygu durumunun yaşam tatminleri üzerindeki etkisi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 9, 62.
• Bayköse, N. (2014). Sporcularda kendinle konuşma ve imgeleme düzeyinin optimal performans duygu durumunu belirlemedeki rolü Yükseklisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Carter, L. (2013). Runnıng ın the zone: Mental toughness, ımagery, and flow ın fırst time marathon runner Phd Thesiss. Department Of Kinesiology, Temple University in Philadelphia.
• Cheng. T.M., Hung. S.H., Chen. M.T. (2015). The ınfluence of leisure ınvolvement on flow experience during hiking activity: Using psychological commitment as a mediate variable. Asia Pacific Journal of Tourism Research, (ahead-of-print), 1-19.
• Csikszentmihalyi, M. (1990). Flow: The psychology of optimal experience. New York: Harper Collins.
• Çetinkalp, C.O., (2011). Optimal performans duygu durumu ve fiziksel benlik algısı: dansçılar üzerine bir çalışma Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Devlet Türk Musikisi Konservatuarı Anabilim Dalları Türk Halk Oyunları Anabilim Dalı, İzmir.
• Ekmekcioğlu, İ. (2001). Türk halk oyunları. İstanbul: Esin Yayınevi, 29.
• Elmas, L., Birol, S.Ş. (2018). Sportif rekreasyon etkinliklerine katılan erken dönem ergenlerin hayal etme düzeylerinin başarı algısı üzerine etkisi. The Journal of International Anatolia Sport Science, 3 (1), 256.
• Erdoğan, P.D. (2009). Bireysel ve takım sporlarıyla uğraşan sporcuların hayal etme ve kaygı düzeylerinin karşılaştırılması Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Erkmen, G., Zengin, E., Aşçı, F.H. (2010). Sürekli optimal performans duygu durumunun beden algısı ve cinsiyet değişkenlerine göre değerlendirilmesi. 11. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi 10-12 Ekim. Antalya.
• Ersöz, G. (2011). Egzersize katılım güdüsü, sürekli optimal performans duygu durumu ve sosyal fizik kaygı düzeyinin egzersiz davranış basamağına ve fiziksel aktivite düzeyine göre irdelenmesi Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sporda Psiko Sosyal Alanlar Ana Bilim Dalı, İzmir.
• Etnier, J.L., Landers, D.M. (1996). The ınfluence of procedural variables on the efficacy of mental practice. The Sport Psychologist, 10, 48-57.
• Gözmen, A. (2015). Elit sporcularda optimal performans duygu durumunun belirlenmesinde beş faktörlü kişilik özelliklerinin ve mükemmeliyetçiliğin rolü Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Hall, C.R., Mack, D., Paivio, A., Hausenblas, H. (1998). Imagery use by athletes: Development of the sport imagery questionnaire. International Journal of Sport Psychology, 29 (1), 73-89.
• Holmes, P.S., Collins, D.J. (2001). The pettlep approach to motor ımagery: a functional equivalence model for sport psychologist. Journal of Applied Sport Psychology, 13, 60-83.
• İlhan, A. (2017). Egzersiz katılımcılarının psikolojik dayanıklılık, optimal performans duygu durumu ve güdülenme ilişkisi Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Jackson, S.A., Csikzentmihalyi, M. (1999). Flow in sports. Champaign, Il: Human Kinetics.
• Jackson, S.A., Eklund, R.C. (2004). The flow scales manual. Morgantown, WV: Fitness Information Technology, Inc.
• Jackson, S.A., Thomas, P.R., Marsh, H.W., Smethurst, C.J. (2001). Relationships between flow, self-concept, psychological skills, and performance. Journal of Applied Sport Psychology 13, 129-153.
• Kelecek, S. (2013). Sporcuların tutkunluk düzeylerinin; optimal performans duygu durumu, güdüsel yönelim ve hedef yönelimini belirlemedeki rolü Yüksek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Kızıldağ, E. (2007). Farklı spor branşındaki sporcuların imgeleme biçimleri Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
• Kızıldağ, E., Tiryaki, M.Ş. (2012). Sporda imgeleme envanterinin Türk sporcular için uyarlanması. Spor Bilimleri Dergisi, 23 (1): 13-23.
• Koçkar, M.T. (1998). Çağlar boyunca beden dilinde sanat ve kültür iletişimi dans ve halk dansları. Ankara: Bağırgan Yayınevi, 46-72.
• Koehn, S. (2007). Opensıty and attaınment of flow state, vıctorıa unıversıty, school of human movement, recreatıon and performance Doctorate Thesis, Faculty Of Human Development.
• Konter, E. (2003). Spor psikolojisi uygulamalarında yanılgılar ve gerçekler. Ankara: Dokuz Eylül Yayınları, 7.
• Paivio, A. (1985). Cognitive and motivational functions of imagery in human performance. Canadian Journal of Applied Sport Sciences, 10, 22-28.
• Porter, K., Foster, J. (1990). Visual athletics. Dubuque, Lowa: Wm. C. Publishers.
• Russell, W.D. (2001). An examination of flow state occurrence in college athletes. Journal of Sport Behavior, 24 (1), 83-107.
• Stavrou, N.A., Jackson, S.A., Zervas, Y., Karteroliotis, K. (2007). Flow experience and athletes‘ performance with reference to the orthogonal model of flow. The Sport Psychologist, 21, 438-457.
• Tekin, M. (2018). Okçuların İmgeleme Becerileri ile Dikkat ve Performans Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi Yükseklisans Tezi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Aydın.
• Vurgun, N. (2010). Sporda imgeleme anketinin Türkçe’ye uyarlanması ve sporda imgelemenin yarışma kaygısı ile sportif güven üzerindeki etkisi Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, İzmir.
• White, A., Hardy, C. (1998). An in-depth analysis of the uses of imagery by high-level slalom canoeists and artistic gymnasts. The Sport Psychologist, 12, 387-403.
• Williams, J.M. (2009). Applied sport psychology: personal growth to peak performance. New York: Mcgraw Hill.