Sporcu Öğrencilerin Sporda Sosyal Kimlik ve Şiddete Yönelik Tutumlarının Bazı Demografik Değişkenlere Göre İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 2, 779 - 793, 30.12.2021

Aslı Esenkaya Mehmet Ulukan Hasan Ulukan

Öz

Sosyal kimlik kişinin bir sosyal kategori veya gruba ait olduğu bilgisidir. Sporcunun gelişimi, iletişimi, kendini ifade etmesi ve takım arkadaşları ile olan ilişkisi ve performansı açısından sosyal kimlik çok önemlidir. Sporun amacı içerisinde şiddet kavramının yeri yoktur. Ancak sporcuların kendi arasında fiili şiddet davranışı gösterdikleri görülmektedir. Bu nedenle, sosyal kimlik algısı ile şiddetin incelenmesi merak konusu haline gelmiştir. Bu araştırma, bireysel sporlarla (atletizm, tenis, yüzme) ilgilenen öğrencilerin sporda sosyal kimlik ve şiddete yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelemeyi amaçlamıştır. Çalışma, sporda sosyal kimlik ve spora yönelik tutum değişkenlerini belirlemeye yönelik betimsel tarama modelinde nicel bir araştırmadır. Metodoloji olarak tarama modeli, çalışma kapsamında olası neden-sonuç ilişkileri hakkında değerli çıkarımlar elde etmek için kullanılmıştır. Araştırma örneklemini belirlemek için tesadüfi örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Çalışmaya, Afyonkarahisar’da ikamet eden 139 (%49,8) kadın, 140 (%50,2) 279 sporcu-öğrenci katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Sporda Sosyal Kimlik Ölçeği ve Ergenlerde Şiddete Yönelik Tutum Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma verileri analizinde SPSS 25.00 istatistik paket programı kullanılmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, bağımsız örneklemler t-testi ve ANOVA istatistiksel teknikleri kullanılmıştır. Anlamlılık düzeyi .05 olarak kabul edilmiştir. Araştırma bulgularına göre sporcu-öğrencilerinin sporda sosyal kimlik ve şiddete yönelik tutum ortalama puanlarında cinsiyeti, günlük sosyal medya kullanım süresi, günlük antrenman süresi, anne ve baba tutum değişkenleri açısından istatiksel olarak anlamlı farklılaşmalar olduğu gözlemlenmiştir. Sonuç olarak, araştırmaya katılan ortaöğretim öğrencilerinin puan ortalamalarına göre sporda sosyal kimlik algılarının yüksek seviyede olduğu, şiddete yönelik tutumlarının ise orta düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Bu durumda sporda sosyal kimlik algısı yüksek olan sporcu-öğrencilerin şiddete yönelik tutumlarının daha düşük olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Sporcu-öğrenci, Sosyal Kimlik, Sporda Sosyal Kimlik, Şiddet, Şiddete Yönelik Tutum

Investıgatıon of Athlete Students' Social Identity in Sports and Attitudes Towards Violence According to Some Demographic Variables

Öz

Social identity is the knowledge that a person belongs to a social category or group. Social identity is essential in the athlete's development, communication, self-expression, relationship with teammates and performance. The concept of violence has no place in the purpose of sports. However, it is seen that the athletes show actual violent behaviour among themselves. For this reason, examining the perception of social identity and violence has become a matter of curiosity. This research aimed to examine the attitudes of students interested in individual sports (athletics, tennis, swimming) towards social identity and violence in sports in terms of various variables. The study is quantitative research in the descriptive survey model to determine the variables of social identity and attitude towards sports in sports. As a methodology, the screening model was used to obtain valuable inferences about possible cause-effect relationships within the scope of the study. A random sampling method was used to determine the research sample. 139 (49.8%) women and 140 (50.2%) 279 athletes-students residing in Afyonkarahisar participated in the study. Social Identity Scale in Sports and Attitude towards Violence Scale in Adolescents were used as data collection tools in the research. SPSS 25.00 statistical package program was used in the analysis of the research data. Descriptive statistics, independent samples t-test and ANOVA statistical techniques were used in the analysis of the data. The significance level was accepted as .05. According to the research findings, it has been observed that there are statistically significant differences in the average scores of the social identity and attitude towards violence in sports of the athlete-students in terms of gender, daily social media usage time, daily training time, and mother and father attitude variables. As a result, it was determined that the perceptions of social identity in sports were at a high level, and their attitudes towards violence were at a moderate level, according to the average scores of the athletes-students participating in the research. In this case, it can be said that the attitudes of the athletes-students who have a high perception of social identity in sports towards violence decrease.

Anahtar Kelimeler

Athlete-student, Social Identity, Social Identity in Sports, Violence, Attitude towards Violence

Kaynakça

• Abrams, D., Hogg, M. A. (1988). Comments on the motivational status of self-esteem in social identity and intergroup discrimination. European Journal of Social Psychology, 18(4): 317-334.
• Altay, C.A., Ceyhan, E. (2019). Lise Öğrencilerin yabancılaşma düzeyleri ile şiddete yönelik tutumları arasındaki ilişki. Elementary Education Online, 18(4): 1902-1918. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2019.639360
• Altın, M., Demir, H., Demirel, H., Yalçin, Y. G., Buğdayci, S. (2017). High school students’ violence tendencies. European Journal of Education Studies, 3(8): 424-435. https://doi.org/10.5281/zenodo.838667
• Arıkan, Y. & Çelik, O. (2007). Futbolda Şiddet ve Polis. Polis Bilimleri Dergisi, 9(1-4), 109-132.
• Ayan, S. (2006). Şiddet ve Fanatizm. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 7(2): 191-209
• Bruner, M. W., Benson, A. J. (2018). Evaluating the psychometric properties of the Social Identity Questionnaire for Sport (SIQS). Psychology of Sport & Exercise 35: 181–188. https://doi.org/10.1016/j.psychsport.2017.12.006
• Bruner, M.W., Boardley, I. D., Côté, J. (2014). Social identity and prosocial and antisocial behavior in youth sport. Psychology of Sport and Exercise, 15(1): 56-64. https://doi.org/10.1016/j.psychsport.2013.09.003
• Büyüköztürk, Ş., Akgün, E., Kılıç, Çakmak, E., Demirel, F., & Karadeniz, Ş. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri (11. Baskı). Ankara: Pegem A Yayınları https://doi.org/10.14527/9789944919289
• Caba, U., Pekel, A. (2017). Üniversite öğrencilerin genel öz yeterlilik düzeyleri ile sporcu kimlik algısı arasındaki ilişki (Vakıf Üniversitesi Örneği). Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(55): 475-482.
• Çetin, H. (2011). Ergenler için şiddete yönelik tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. İlköğretim Online, 10(1): 68-79.
• Demirel, G. (2013). Emniyet mensuplarına göre futbol seyircisini saldırganlık ve şiddete yönlendiren futbol etkenlerinin araştırılması (Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Doğaner, S., Görmüş, M., Kılıç, M. Ö. (2020). Sporcu kimliği ile öz yeterlik arasındaki ilişkinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(69): 1465-1480. https://doi.org/10.17719/jisr.2020.4058
• Efilti, E. (2008). Orta öğretim kurumlarında okuyan öğrencilerin saldırganlık ve denetim odağının karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19: 213-230.
• Ergen, E. (7-8 Mayıs 2003). Sporda şiddet ve önlenmesi. Futbolda Şiddet ve Önlenmesi Sempozyumu, Ankara İl Emniyet Müdürlüğü Yayınları, Ankara.
• Funk, D.C., Haugtvedt, C.P., Howard, D.R. (2000). Contemporary attitude theoryin sport: theoretical considerations and implications. Sport Management Review, 3: 125-44.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınları.
• Kaya, H.B., Namli, S., Tekkurşun-Demir, G. (2018). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin sporcu kimlikleri ve başarı yönelimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. ETÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(7/SI): 179-196. https://doi.org/10.29157/etusbe.83
• Kır, İ., Altay, C.A., Ceyhan, E. (2014). Lise 9. Sınıf öğrencilerinin yabancılaşma düzeylerinin ve şiddete yönelik tutumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi/ An ınvestıgatıon of 9th grade students’ alıenatıon levels and attıtudes towards vıolence accordıng to some varıables. KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi / KSU Journal of Social Science 11(1): 155-174.
• Lewis, J. L. (1992). Ring of liberation: Deceptive discourse in Brazilian capoeira. London: University of ChicagoPress.
• Mil, H.İ., Şanli, S. (2015). Sporda şiddet ve medya etkisi: bir maçın analizi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(55): 231-247.
• Öztürk, P. & Koca, C. (2013). Sporcu kimliği ölçeğinin türkçe formunun psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Spor Bilimleri Dergisi, 24(1), 01-10.
• Sağlam, A., İkiz, F. E. (2017). Ortaokul öğrencilerinin şiddet eğilimleri ile okula bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Elementary Education Online, 16(3): 1235-1246. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2017.330253
• Scott, P.J. (1958). Aggression. University of Chicago Pres, Chicago.
• Siyez, D.M., Kaya, A. (2010). The influence of some psychological problems and socio-demographic variables upon attitudes toward violence in adolescence. Procedia Social and Behavioral Sciences, 5: 301–305. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2010.07.100
• Sönmez, V., Alacapinar, F. G. (2011). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri (7th ed.). Anı.
• Tabachnick, B. G., Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. Pearson.
• Talimciler, A. (2003). Türkiye'de futbol fanatizmi ve medya ilişkisi. İstanbul: Bağlam Yayıncılık
• Todd, S., Kent, A. (2009). A social identity perspective on the job attitudes of employees in sport. Management Decision, 47(1): 173-190.
• Türkay, H., Yetim, A., Sezer, P. (2018). Sporda sosyal kimlik ölçeğinin Türkçeye uyarlanması. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(78): 493-504.
• Türkmen, D., Neslioğlu, E., Baş, H. (2020). Lise öğrencilerinin şiddete yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi: Eskişehir örneği. bilar: Bilim Armonisi Dergisi, 3(2): 55-64. https://doi.org/ 10.37215/bilar.788633
• Ulus, S. (2013). Bir derbi cinayetinin ardından: Futbolda şiddetin türk basınında temsili üzerine. Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi, Gazetcilik Bölümü, İstanbul. https://globalmediajournaltr.yeditepe.edu.tr/sites/default/files/Selma%20ULUS.pdf. (Erişim Tarihi: 07.10.2021).
• Wann, D.L., Branscombe, N.R. (1993). Sports fans: Measuring degree of identification with their team. International Journal of Sport Psychology, 24: 1-17.
• Yalçın, H. (1995). Beden eğitimi öğretmeni el kitabı. Ankara: Gürler Ofset.
• Yalçınkaya, M., Saracaloğlu, A., Varol, R. (1993). Üniversite öğrencilerinin spora ilişkin görüşleri ve beklentileri. Spor Bilimleri Dergisi, 4(2): 12-26.