65 Yaş ve Üzeri Bireylerdeki Fiziksel Aktivite Düzeyi ile Yalnızlık Düzeyi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Manisa İli Örneği)

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 1, 1 - 14, 15.07.2022

Şebnem Şarvan Cengiz , Buse Delen , Nilgün Vurgun

Öz

Bu çalışmada 65 yaş ve üzerindeki bireylerin fiziksel aktivite düzeyleri ile yalnızlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu çalışmaya yaş ortalaması 70,59 yıl (±5,267), kilo ortalaması 77,02 kg (±7,266) olan, 95’i erkek, 154’ü kadın olmak üzere toplamda 249 gönüllü birey katılmıştır. Çalışma kapsamında katılımcılara ait yaş, kilo, cinsiyet, medeni durum, çalışma durumu ile kronik hastalık olup olmadığına dair demografik bilgileri belirlemek amacı ile bilgi formu düzenlenmiştir. Katılımcılara fiziksel aktivite düzeylerini belirlemek amacıyla Uluslararası Fiziksel Aktivite Ölçeği (International Physical Activity Questionnaires-IPAQ), yalnızlık puanlarının belirlenmesi amacıyla UCLA Yaşlılar için Yalnızlık Ölçeği kullanılmıştır. Çalışma grubuna ait verilerin analizi sonucunda; erkek katılımcıların yalnızlık puanlarının kadın katılımcılara oranla daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Yaş, kilo ve kronik hastalık durumu değişkenleri incelendiğinde ise yalnızlık puanları ve fiziksel aktivite düzeyleri arasında istatistiksel olarak pozitif yönde anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir (p‹.05). Çalışmamızın sonuçlarına göre; vücut ağırlıkları arttığında, fiziksel aktivite düzeyi düştüğünde ve erkek katılımcılarda yüksek yalnızlık puanı olduğu tespit edilmiştir. Kronik hastalık değişkeni incelendiğinde ise kronik hastalığı olmayan bireylerin kronik hastalığı olanlara göre fiziksel aktivite düzeylerinin daha yüksek olduğu, Yalnızlık puanlarının ise kronik hastalığı olan bireylerin kronik hastalığı olmayanlara göre daha yüksek puanlar elde ettiği saptanmıştır. Sonuç olarak, araştırmaya katılan bireylerde cinsiyet, yaş, kilo ve kronik hastalık değişkenlerinin yalnızlık puanları ve fiziksel aktivite düzeyleri üzerinde anlamlı farklılıklar ortaya koyduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Yaşlılık, Fiziksel Aktivite, Fiziksel Aktivite Düzeyi, Yalnızlık, Depresyon, Egzersiz, Sağlıklı Yaşlanma, Yalnızlık Puanı

Kaynakça

• Ağırman, E., & Gençer, M. Z. (2017). Huzurevinde, Evde Ailesiyle ve Yalnız Yaşayan Yaşlı Bireylerde Depresyon, Yalnızlık Hissi Düzeylerinin Karşılaştırılması. Journal Of Contemporary Medicine, 234–240. https://Doi.Org/10.16899/Gopctd.349938
• Akbaş, E., Taşdemir Yiğitoğlu, G., & Çunkuş, N. (2020). Yaşlılıkta Sosyal İzolasyon ve Yalnızlık. Opus Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 1–1. https://Doi.Org/10.26466/Opus.648658
• Akça, K. N., & Taşçı, S. (2011). Kronik Hastalıklarda Fiziksel Aktivite. Nefroloji Hemşireliği Dergisi.
• Aslan, G., & Bakan, A. B. (2022). 65-74 Yaş Aralığındaki Bireylerde Fiziksel Aktivite Düzeyinin ve Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi. Sağlık Bilimleri Dergisi. ttps://Doi.Org/10.34108/Eujhs.97260.
• ATEŞ, M. (2018). Yaşlılarda Fiziksel Aktivite Ile Depresyon Riskinin İlişkisi.
• Beğer, T., & Yavuzer, H. (2012). Yaşlılık Ve Yaşlılık Epidemiyolojisi. Klinik Gelişim, 25, 13.
• Çetin, S., Uslu, T., Beşiktaş, Y. M., & Taşkiran, Y. M. (2019). Yaşlılarda Yaşam Kalitesi ve Fiziksel Kapasite İlişkisinin İncelenmesi. Spor Bilimleri Dergisi, 24, 17–24.
• Demir, A. (1989). UCLA Yalnızlık Ölçeğinin Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Psikolojik Hizmetler Anabilim Dalı.
• Dereli, F., Koca, B., Demircan, S., & Tor, N. (2010). Bir Huzurevinde Kalan Yaşlıların Yalnızlık Düzeylerinin İncelenmesi. Yeni Tıp Dergisi 2010;27: 93-97, 93–97.
• Ekitli, B. G. (2013). Huzurevinde Yaşayan Yaşlıların Yaşam Doyumları ile Ego Durumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. T.C Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Erbatu, B. (N.D.). Huzurevi ve Evde Yaşayan Yaşlıların Yalnızlık Düzeylerinin Karşılaştırılması.
• Haskell, W. L., Lee, I. M., Pate, R. R., Powell, K. E., Blair, S. N., Franklin, B. A., Macera, C. A., Heath, G. W., Thompson, P. D., & Bauman, A. (2007). Physical Activity And Public Health: Updated Heart Association College Of Sports Medicine And The American Recommendation For Adults From The American. Medicine And Science In Sports And Exercise, 39(8), 1423–1434. https://doi.org/10.1249/mss.0b013e3180616b27
• Hoşoğlu, K., & Ümmet, D. (2021). Huzurevinde Bulunan Yaşlıların Yalnızlık Algısı ve Yaşam Kaliteleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. MANAS Journal Of Social Studies, 10.
• İnal, S., Subaşi, F., Mungan-Ay, S., Uzun, S., Alpkaya, U., Hayran, O., & Akarcay, V. (2003). Yaşlıların Fiziksel Kapasitelerinin ve Yaşam Kalitelerinin Değerlendirilmesi. In Turkish Journal Of Geriatrics (Vol. 6, Issue 3).
• Kaçan Softa, H., Öztürk, A., Di̇ndaş, I., Göçmen, M., & Üniversitesi Özet, Kastamonu. (2015). Kastamonu 1no’lu Aile Sağlığı Merkezine Başvuran Yaşlıların Yalnızlık Düzeyini Etkileyen Bazı Faktörlerin İncelenmesi. In Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi/Elderly Issues Research Journal (Issue 2). www.dicle.edu.tr
• Kahraman, S., Zincir, H., Kaya, Z., & Esen, F. (2011). Bir Huzurevinde Yaşlı Kadın ve Erkeğin Ayrı Yaşamasının Onların Yalnızlık ve Yaşam Doyumuna Etkisi. In Turkey Journal Of Sociological Research. http://www.sosyolojidernegi.org.tr/dergi
• Kerem, M., Meriç, A., Kırdı, N., & Cavlak, U. (2001). Ev Ortamında ve Huzurevinde Yaşayan Yaşlıların Değişik Yönlerden Değerlendirilmesi.
• Kesioğlu, P., Bilgiç, N., Pıçakcıefe, M., & Uçku, R. (2003). İzmir Çamdibi-1 Nolu Sağlık Ocağı Bölgesi Yaşlılarında Yetersizlik ve Kronik Hastalık Prevalansı. Turkish Journal Of Geriatrics, 6(212), 27–30.
• Korkmaz, T. (N.D.). Huzurevinde Kalan Yaşlılarda Yalnızlık Algısının ve Yaşam Kalitesinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi.
• Mandıracıoğlu, A. (2010). Dünyada ve Türkiye’de Yaşlıların Demografik Özellikleri. Ege Tıp Dergisi / Ege Journal Of Medicine 49(3) Ek / Supplement: 39-45, 2010, 49(3), 0–0. https://doi.org/10.19161/Etd.61978
• Masoro, J. E., & Austand, N. S. (1995). Handbook Of The Biology Of Aging.
• Mehmet, A. G., & Daniş, Z. (N.D.). Yaşlılık, Yoksulluk ve Yalnızlık.
• Meléndez, J. C., Tomás, J. M., Oliver, A., & Navarro, E. (2009). Psychological And Physical Dimensions Explaining Life Satisfaction Among Theelderly: A Structural Model Examination. Archives Of Gerontology And Geriatrics, 48(3), 291–295. https://doi.org/10.1016/j.archger.2008.02.008.
• Özcan, E. N. (2017). Emekli Bireylerde Fiziksel Aktivite Düzeyi ile Çift Görev Performansı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Pehlivan,M. (2018). Yaşlılıkta Yoksulluk ve Yalnızlık İlişkisi (Sakarya Serdivan Örneği).T.C Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Şarvan Cengi̇z, Ş., Çeti̇nkaya, G., & Delen, B. (2019). 65 Yaş ve Üzerindeki Bireylerde Fiziksel Aktivite Düzeyi ile Umutsuzluk Düzeyi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Manisa İli Örneği). Tatürk Üniversitesi Beden Eğitimi Ve Spor Bilimleri Dergis, 21(4).
• Softa, H. K., Öztürk, A., Dindaş, İ., & Göçmen, M. (2015). Kastamonu 1no’lu Aile Sağlığı Merkezine Başvuran Yaşlıların Yalnızlık Düzeyini Etkileyen Bazı Faktörlerin İncelenmesi. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 8(2), 88–97.
• Soyuer, F., Şenol, V., & Elmalı, F. (N.D.). Huzurevinde Kalan 65 Yaş ve Üstündeki Bireylerin, Fiziksel Aktivite, Denge ve Mobilite Fonksiyonları.
• Stel, V. S., Pluijm, S. M. F., Deeg, D. J. H., Smit, J. H., Bouter, L. M., & Lips, P. (2004). Functional Limitations And Poor Physical Performance As Independent Risk Factors For Self-Reported Fractures In Older Persons. Osteoporosis International, 15(9), 742–750. https://doi.org/10.1007/S00198-004-1604-7.
• Tarı Selçuk, K., & Avcı, D. (2016). Kronik Hastalığa Sahip Yaşlılara Bakım Verenlerde Bakım Yükü ve Etkileyen Etmenler.
• Tekin, A., & Kaldırımcı, M. (2008). Rekreasyonel Fiziksel Egzersizin Yaşlıların Fiziksel Durum ve Depresyon Düzeylerine Etkisi. In Turkish Journal Of Geriatrics (Vol. 11, Issue 1).
• Tel, H., Koç, M., & Aydın, T., H. (2020). Evde Yaşayan Yaşlılarda Yalnızlık, Yaşam Doyumu ve Ölüm Kaygısının Belirlenmesi. Ibad Sosyal Bilimler Dergisi, 1–10. https://doi.org/10.21733/ibad.760027.
• Tel, H., Tel, H., & Sabancıoğulları, S. (2006). Evde ve Kurumda Yaşayan 60 Yaş ve Üzeri Bireylerin Günlük Yaşam Aktivitelerini Sürdürme Ve Yalnız Yaşama Durumu. In Turkish Journal Of Geriatrics (Vol. 9, Issue 1).
• Ünsal, A., Demir, G., Özkan Çoban, A., & Arslan Gürol, G. (2011). Huzurevindeki Yaşlılarda Kronik Hastalık Sıklığı ve İlaç Kullanımları. Adü Tıp Fakültesi Dergisi 2011; 12(3) :5 - 10.
• Yağız, G. (2020). Emekli Bireylerde Kronik Hastalık Düzeylerinin Fiziksel Aktivite, Düşme ve Denge Üzerine Etkisi.
• Yesil, P., & Altıok, M. (2012). Kardiyovasküler Hastalıkların Önlenmesi ve Kontrolünde Fiziksel Aktivitenin Önemi. https://www.researchgate.net/publication/289539664.
• Zorba, E., & Yaman, M. (2019). Vıew Poınt To Recreatıon In Turkey And Development Of Recreatıon. 8(3), 1–13.