Beden Eğitimi Öğretmen Adaylarının Sosyal Problem Çözme ve Kararlılık Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 2, 636 - 647, 30.12.2022

Eren Durmuş , Taner Bozkuş , Gamze Durmuş

Öz

Bu araştırmada, beden eğitimi öğretmen adaylarının sosyal problem çözme ve kararlılık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın evrenini Batı Karadeniz Bölgesindeki üniversitelerin beden eğitimi ve spor yüksekokulları ile spor bilimleri fakültelerinde öğrenim gören beden eğitimi ve spor öğretmenliği bölümü lisans öğrencileri oluştururken, örneklem grubunu 113 Erkek 79 Kadın olmak üzere toplamda 192 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından hazırlanmış “Kişisel Bilgi Formu”, üniversite öğrencilerinin sosyal problem çözme becerilerini ölçmek için D’ Zurilla ve ark. (2002) tarafından geliştirilen ve Çekici (2009) tarafından Türkçe’ye uyarlanan “Sosyal Problem Çözme Envanteri Kısa Formu” ve üniversite öğrencilerinin kararlılık düzeylerini ölçmek amacıyla Duckworth ve Quinn (2009) tarafından geliştirilen Akın ve Arıcı (2015) tarafından Türkçe’ye uyarlanan “Kısa Kararlılık Ölçeği” kullanılmıştır. Elde edilen veriler SPSS-24 Paket Programı ile analiz edilmiştir. Aynı zamanda verilerin çözüm ve yorumlanmasında Pearson korelasyon analizi, bağımsız örneklemler (Independent-Samples) t-Testi analizi, One-Way ANOVA (Tek Yönlü Varyans Analizi), Tukey çoklu karşılaştırma kullanılmıştır. Sosyal Problem Çözme Envanteri Kısa Formu (SPÇE-KF) alt boyutları ile Kısa Kararlılık Ölçeği (KKÖ) toplamı ve alt boyutlarının normal dağılım gösterdiği tespit edilmiştir. Öğrencilerin ölçeklerden aldıkları puanlar arasındaki ilişkiye Pearson korelasyon analizi ile bakılmıştır. Öğrencilerin KKÖ ile SPÇE-KF alt boyutu olan Dikkatsiz/Dürtüsel Problem Çözme arasında pozitif yönde düşük düzeyde anlamlı ilişki olduğu görülürken diğer alt boyutları arasında herhangi bir ilişkiye rastlanmamıştır. Öğrencilerin SPÇE-KF alt boyutları ile KKÖ alt boyutları arasında düşük düzeyde anlamlı ilişki olduğu tespit edilmiştir. Öğrencilerin cinsiyetlerine SPÇE-KF alt boyutları olan dikkatsiz/dürtüsel problem çözme ve kaçınan problem aralarında anlamlı farklılık olduğu; KKÖ toplamı ve alt boyutları arasında ise anlamlı farklılık olmadığı tespit edilmiştir. Öğrencilerin üniversiteyi okuma yerine göre SPÇE-KF alt boyutları ve KKÖ toplamı ve alt boyutları arasında herhangi bir anlamlı farklılık tespit edilmemiştir. Öğrencilerin sınıf düzeyleri ile SPÇE-KF alt boyutu olan dikkatsiz/dürtüsel problem çözme tarzı arasında anlamlı farklılık olduğu; KKÖ alt boyutu olan ilgide tutarlılık arasında da anlamlı farklılık olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak, beden eğitimi öğretmen adayı olan öğrencilerin problem çözmedeki yeterliklerini artıracak ve kararlılık gibi güçlü bir duyguyu destekleyecek dış faktörlerden etkilendiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Problem, Problem Çözme, Sosyal Problem Çözme, Kararlılık, Problem, Problem Çözme, Sosyal Problem Çözme, Kararlılık

Kaynakça

• Akgül, V. (2019). Judo antrenörlerinin kararlılık düzeyleri ve algılanan liderlik tarzlarının incelenmesi, Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
• Aksan, N. ve Sözer, M.A. (2007). Üniversite öğrencilerinin epistemolojik inançları ile problem çözme becerileri arasındaki ilişkiler. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1): 31-50.
• Alsop, S. (2003). Science education and affect. International Journal of Science Education, 25(9), 1043-1047.
• Bahrami S. (2017). Yöneticilerin karar verme becerileri ile liderlik stilleri arasındaki ilişki ve bir araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi, İstanbul.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Bozkuş, T. (2014). A Research on identifying the need for distance education for national athletes who study in school of physical education and sport. TOJDE, 15: 282-290.
• Çakır S. (2015). Ortaokul öğretmenlerinin çocuk cinsel istismarı hakkındaki tutumları ve kararlılık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Fatih Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Çalışkan, E. (2019). Öğretmen adaylarının sosyal girişimcilik özellikleri ile sosyal problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Fen Matematik Girişimcilik ve Teknoloji Eğitimi Dergisi, 2(2), 93-114.
• Dikmen, C. (2019). Üniversite öğrencilerinin psikolojik iyi oluşu ile sosyal problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
• Dora, S. (2003). Sosyal problem çözme envanteri (revize edilmiş formu)nin Türkçe’ye uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• D’Zurilla, T.J. ve Nezu, A.M. (1982). Social problem solving in adults. P.C. Kendall, (Ed.), Advances in Cognitive-Behavioral Research and Therapy içinde (ss.202-274). New York: Academic Press.
• Erdemli, E. ve Yaşartürk, F. (2020). Beden eğitimi ve spor öğretmenliği bölümü öğrencilerinin serbest zaman doyum düzeyi ve problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(3): 1871-1882.
• Eren, N. (2016). Yetişkinlerin bağlanma stillerine göre bireylerin öfkeyi ifade etme tarzları, kendilik algısı ve sosyal problem çözme becerisi arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Gün, H. (2009). Çalışma ortamında psikolojik taciz. Ankara: Lazer Yayınları, 145-183.
• Güney, S. (2015). Liderlik. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 24-32.
• Hamarta, S. (2007). İlköğretim 8. Sınıf öğrencilerinin sosyal problem çözme becerilerinin algılanan anne-baba tutumları açısından incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Haraburda, E. M. (1996). Development and validation of multi-domain measures of decision-making self-efficacy and indecisiveness (Doctoral dissertation). The Ohio State University.
• Genç, S. Z. ve Kalafat, T. (2010). Öğretmen adaylarının empatik becerileri ile problem çözme becerileri. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 3(2):135-142.
• Kalkan, T. (2017). Serbest zaman etkinlikleri kapsamında bireylerin sosyal ilişkilerinde kararlılık ve sosyalleşme düzeylerinin incelenmesi: Oryantiring örneği. Yüksek Lisans Tezi, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi (15. Basım). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Korkut, F. (2004). Okul temelli önleyici rehberlik ve psikolojik danışma. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Mürşitoğlu, C. (2021). Çağ Üniversitesi uluslararası ticaret ve lojistik ve psikoloji ve bölümü öğrencilerinin bilişsel esneklik düzeyleri ile sosyal problem çözme tarzları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Özgün, A., Yaşartürk, F., Ayhan, B. & Bozkuş, T. (2017). Hentbolcuların spora özgü başarı motivasyonu ve mutluluk düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (UKSAD), 3(Special Issue 2): 83-94.
• Priest, S. & Gass, M. A. (1997). Effective Leadership in Adventure Programming. Human Kinetics Pub. USA.
• Samancı, O. & Uçan, Z. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının sosyal sorun çözme beceri düzeylerinin incelenmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 152-162.
• Ulaş, H. A., Epçaçan, C., Epçaçan, C. & Koçak, B. (2015). Öğretmen adaylarinin karar vermede özsaygi düzeyi ve karar verme stillerinin incelenmesi. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. 10(3):1035.
• Vural M. (2016). Spor federasyonları personelinin örgütsel adalet algıları ile karar verme ve örgütsel bağlılık düzeylerinin araştırılması, Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.