COVID-19 Sürecinde Lise Öğrencilerinin Fiziksel Aktiviteye Katılım Motivasyonları ile Yeme Tutumu Düzeylerinin İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 2, 561 - 580, 30.12.2022

Sultan Uygun , Özden Tepeköylü

Öz

COVID-19 sürecinde lise öğrencilerinin fiziksel aktiviteye katılım motivasyonları ve yeme tutumu düzeylerini belirlemek ve iki değişken arasındaki ilişkiyi incelemektir. Ayrıca fiziksel aktiviteye katılım motivasyonu ve yeme tutumlarının cinsiyet, haftalık egzersiz yapma, teknolojiyle vakit geçirme, aile içi iletişim süreleri ile pandemi sürecinde ve öncesinde egzersiz yapma durumlarına göre de farklılaşıp farklılaşmadığı da belirlenmiştir. Araştırmaya 406’sı kız 170’i oğlan olmak üzere toplamda 576 ( yas=16,36±1,35) lise öğrencisi katılmıştır. Veri toplama araçları olarak “Fiziksel Aktiviteye Katılım Motivasyonu Ölçeği (FAKMÖ)”, “Yeme Tutum Testi (YYT-40)” ve “Kişisel Bilgi Formu (KBF)” kullanılmıştır. Veriler korelasyon, çoklu doğrusal regresyon, MANOVA ve t-testi analiz teknikleri kullanılarak değerlendirilmiştir. Öğrencilerin fiziksel aktiviteye katılım motivasyonlarının orta düzeyde olduğu yeme bozukluklarının olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Fiziksel aktivite motivasyonunun yeme tutumunu yordamadığı ancak ilişkisel boyutta alt faktörler arasında pozitif ve zayıf ilişkilerin olduğu görülmüştür. Cinsiyete göre kız öğrencilerin yeme tutumlarının oğlan öğrencilere göre daha olumlu olduğu belirlenmiştir. Pandemi öncesi ve sürecinde egzersiz yapanların yapmayanlara göre fiziksel aktiviteye katılım motivasyonlarının daha yüksek olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Sonuç olarak, COVID-19 sürecinde lise öğrencilerinin fiziksel aktiviteye katılım motivasyonlarının orta düzeyde olduğu yeme tutumlarının ise genel olarak davranış bozukluğu düzeyinde olmadığı söylenebilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Fiziksel aktivite, motivasyon, yeme tutumu, COVID-19

Investigation of High School Students' Motivation for Physical Activity Participation and Eating Attitude Levels during the COVID-19 Period

Öz

The aim of this study is to determine the motivation of high school students to participate in physical activity and their eating attitude levels during the COVID-19 period as well as to examine the relationship between the two variables. In addition, it was also determined whether the motivation for participate in physical activity and eating attitudes differ according to gender, weekly exercise, spending time with technology, family communication times, and participation in exercise during and before the pandemic. A total of 576 high school students, including 406 girls and 170 boys, participated in the study. “Motivation Scale for Participation in Physical Activity (MSPPA)”, “Eating Attitude Test (EAT-40)” and “Personal Information Form (KBF)” were used as data collection tools. Data were evaluated using correlation, multiple linear regression, MANOVA and t-test analysis techniques. It was concluded that the motivation of the students to participate in physical activity was moderate, and they did not have eating disorders. It was observed that physical activity motivation did not predict eating attitude, but there were positive and low relationships between sub-factors in relational dimension. According to gender, it was determined that the eating attitudes of female students were more positive than male students. It has been found that the motivation to participate in physical activity is higher for those who exercise before and during the pandemic than those who do not. Consequently, ıt can be said that during the COVID-19 process, high school students' motivation to participate in physical activity is at a moderate level, and their eating attitudes are generally not at the level of behavioral disorders.

Anahtar Kelimeler

physical activity, motivation, eating attitude, COVID-19

Kaynakça

• Ammar, A., Brach, M., Trabelsi, K., Chtourou, H., Boukhris, O., Masmoudi, L., ... & Hoekelmann, A. (2020). Effects of Covid-19 home confinement on physical activity and eating behaviour Preliminary results of the ECLB-COVID19 international online-survey. MedRxiv, 12(6), 1583.
• Arı, Y., & Çakır, E. (2021). Correlation between participation in physical activity and healthy nutrition: An example of a sports science faculty. Baltic Journal of Health and Physical Activity, 13(3), 37-45.
• Bertrand, L., Shaw, K. A., Ko, J., Deprez, D., Chilibeck, P. D., & Zello, G. A. (2021). The impact of the coronavirus disease 2019 (Covid-19) pandemic on university students’ dietary intake, physical activity, and sedentary behaviour. Applied Physiology, Nutrition, and Metabolism, 46(3), 265-272.
• Bourdas, D. I., & Zacharakis, E. D. (2020). Evolution of changes in physical activity over lockdown time: Physical activity datasets of four independent adult sample groups corresponding to each of the last four of the six COVID-19 lockdown weeks in Greece. Data in Brief, 32, 106301.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2019). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Castañeda-Babarro, A., Arbillaga-Etxarri, A., Gutiérrez-Santamaría, B., & Coca, A. (2020). Physical activity change during COVID-19 confinement. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(18), 6878.
• Chen P., Mao L., Nassis G. P., Harmer P., Ainsworth B. E, & Li F. (2020). Coronavirus disease (COVID-19): The need to maintain regular physical activity while taking precautions. J Sport Health Sci, 9(2), 103-104.
• Constandt, B., Thibaut, E., De Bosscher, V., Scheerder, J., Ricour, M., & Willem, A. (2020). Exercising in times of lockdown: An analysis of the impact of Covid-19 on levels and patterns of exercise among adults in Belgium. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(11), 4144.
• Craig, C. L., Marshall, A. L., Sjöström, M., Bauman, A. E., Booth, M. L., Ainsworth, B. E., ... & Oja, P. (2003). International physical activity questionnaire: 12-country reliability and validity. Medicine and Science in Sports and Exercise, 35(8), 1381-1395.
• De Boer, D. R., Hoekstra, F., Huetink, K. I., Hoekstra, T., Krops, L. A., & Hettinga, F. J. (2021). Physical activity, sedentary behavior and well-being of adults with physical disabilities and/or chronic diseases during the first wave of the COVID-19 pandemic: A rapid review. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(12), 6342.
• De Sousa, R. A. L., Improta-Caria, A. C., Aras-Júnior, R., de Oliveira, E. M., Soci, Ú. P. R., & Cassilhas, R. C. (2021). Physical exercise effects on the brain during COVID-19 pandemic: links between mental and cardiovascular health. Neurological Sciences, 42(4), 1325-1334.
• Demir, G. T., & Cicioğlu, H. İ. (2018). Fiziksel aktiviteye katılım motivasyonu ölçeği (FAKMÖ): Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Journal of Human Sciences, 15(4), 2479-2492.
• Di Sebastiano, K. M., Chulak-Bozzer, T., Vanderloo, L. M., & Faulkner, G. (2020). Don’t walk so close to me: physical distancing and adult physical activity in Canada. Frontiers in Psychology, 11, 1895.
• Domokos, C., Domokos, M., Mirică, S. N., Negrea, C., Bota, E., & Nagel, A. (2020). Being a student at the faculty of sports and physical education in COVID-19 pandemic times-A moment in life. Timisoara Physical Education and Rehabilitation Journal, 13(24), 45-50.
• Ercan, Ş., & Keklicek, H. (2020). Covid-19 pandemisi nedeniyle üniversite öğrencilerinin fiziksel aktivite düzeylerindeki değişimin incelenmesi. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5(2), 69-74. Furtado, G. E., Letieri, R. V., Caldo‐Silva, A., Sardão, V. A., Teixeira, A. M., de Barros, M. P., ... & Bachi, A. L. L. (2021). Sustaining efficient immune functions with regular physical exercise in the COVID‐19 era and beyond. European Journal of Clinical Investigation, 51(5), e13485.
• Gençalp, D. K. (2020). Covid-19 salgını döneminde ilk ve acil yardım öğrencilerinin beslenme alışkanlıkları ve fiziksel aktivite durumlarının değerlendirilmesi. Paramedik ve Acil Sağlık Hizmetleri Dergisi, 1(1), 1-15.
• Ghiasee, A., & Arslan, H. (2022). Covid-19 pandemisinde fiziksel aktivitenin önemi. Anasay, (19), 205-212.
• Hopkins, W. G., Marshall, S. W., Batterham, A. M., & Hanin, J. (2009). Progressive statistics for studies in sports medicine and exercise science. Medicine & Science in Sports & Exercise, 41(1), 3.
• Ingram, J., Maciejewski, G., & Hand, C. J. (2020). Changes in diet, sleep, and physical activity are associated with differences in negative mood during Covid-19 lockdown. Frontiers in psychology, 11, 588604.
• Jimeno-Almazán, A., Pallarés, J. G., Buendía-Romero, Á., Martínez-Cava, A., Franco-López, F., Sánchez-Alcaraz Martínez, B. J., ... & Courel-Ibáñez, J. (2021). Post-Covid-19 syndrome and the potential benefits of exercise. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(10), 5329.
• Kissler, S. M., Tedijanto, C., Goldstein, E., Grad, Y. H., & Lipsitch, M. (2020). Projecting the transmission dynamics of SARS-CoV-2 through the postpandemic period. Science, 368(6493), 860-868.
• Lesser, I. A., & Nienhuis, C. P. (2020). The impact of COVID-19 on physical activity behavior and well-being of Canadians. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(11), 3899.
• Marconcin, P., Werneck, A. O., Peralta, M., Ihle, A., Gouveia, É. R., Ferrari, G., ... & Marques, A. (2022). The association between physical activity and mental health during the first year of the Covid-19 pandemic: a systematic review. BMC Public Health, 22(1), 1-14.
• Martínez-de-Quel, Ó., Suárez-Iglesias, D., López-Flores, M., & Pérez, C. A. (2021). Physical activity, dietary habits and sleep quality before and during Covid-19 lockdown: A longitudinal study. Appetite, 158, 105019.
• Maugeri, G., Castrogiovanni, P., Battaglia, G., Pippi, R., D'Agata, V., Palma, A., ... & Musumeci, G. (2020). The impact of physical activity on psychological health during Covid-19 pandemic in Italy. Heliyon, 6(6), e04315.
• Meiring, R. M., Gusso, S., McCullough, E., & Bradnam, L. (2021). The effect of the COVID-19 pandemic movement restrictions on self-reported physical activity and health in New Zealand: A cross-sectional survey. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(4), 17-19.
• Öncen, S., Aydın, S. & Molla, E. (2020). Covid-19 pandemisi döneminde sokağa çıkma sınırlaması olan ve olmayan illerde yaşayan spor bilimleri içinde planlanan aktivite düzeylerinin değerlendirilmesi. Elektronik Türkçe Çalışmaları, 15 (6). Öztürk, M. (2005). Üniversitede eğitim-öğretim gören öğrencilerde uluslararası fiziksel aktivite anketinin geçerliliği ve güvenirliği ve fiziksel aktivite düzeylerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Tabachnick, B.G., & Fidell, L.S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.), Boston: Allyn and Bacon. Ünlü, H., Öztürk, B., Aktaş, Ö., & Büyüktaş, B. (2020). Bireylerin Covid-19 sürecinde fiziksel aktivite düzeylerindeki değişimin incelenmesi. Türkiye Spor Bilimleri Dergisi, 4(2), 79-87.
• Vancini, R. L., Andrade, M. S., Viana, R. B., Nikolaidis, P. T., Knechtle, B., Campanharo, C. R., ... & de Lira, C. A. (2021). Physical exercise and Covid-19 pandemic in PubMed: Two months of dynamics and one year of original scientific production. Sports Medicine and health Science, 3(2), 80-92.
• Wunsch, K., Kienberger, K. & Niessner, C. (2022). COVID-19 pandemisi nedeniyle fiziksel aktivite kalıplarındaki değişiklikler: Sistematik bir inceleme ve meta-analiz. Uluslararası Çevre Araştırmaları ve Halk Sağlığı Dergisi, 19 (4), 2250.