Spora Adanmışlık Ölçeğinin (SAÖ) Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 2, 174 - 187, 31.12.2024

Ekrem Levent İlhan , Nuri Berk Güngör , Serkan Kurtipek

Öz

Araştırmanın amacı, sporcuların adanmışlık düzeyini geçerli ve güvenilir olarak ölçebilen bir ölçme aracı geliştirmektir. Araştırmada, karma araştırma modellerinden keşfedici sıralı araştırma metodu kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2023 yılında Ankara ilinde sportif kariyerlerinin sürdürmekte olan 876 sporcu oluşturmaktadır. Katılımcıların 355’i (%40.5) kadın sporculardan, 521’i (%59.5) erkek sporculardan oluşmaktadır. AFA sonucunda 15 madde ve tek alt boyuttan oluşan bir yapı elde edilmiştir. AFA sonuçları tek faktörlü yapının toplam varyans değerinin %44.73’ünü açıkladığını ve öz değerinin 6.71 olduğunu göstermektedir. Sonrasında birinci düzey DFA yapı geçerliğinin testi için uygulanmıştır. Buna ek olarak; madde analizleri, madde toplam test korelasyonu ve %27’lik üst-alt grup maddelerinin arasındaki farkın anlamlılığı incelenmiştir. Cronbach Alpha iç tutarlık katsayısı ve test-tekrar test teknikleri ile ölçme aracının güvenirliği incelenmiş ve ölçme aracının yüksek düzeyde güvenilir olduğuna dair sonuç elde edilmiştir. Spora Adanmışlık Ölçeğinin (SAÖ) psikometrik özellikleri dikkate alındığında, geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sporcu, Adanmışlık, Geçerlik, Güvenirlik

Teşekkür

Sayın editör, katkılarınız için teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Adie, J., Jowett, S. (2010). Meta-Perceptions of the coach–athlete relationship, achievement goals, and intrinsic motivation among sport participants. Journal of Applied Social Psychology, 40(11), 2750-2773. https://doi.org/10.1111/J.1559-1816.2010.00679.X.
• Alkharouf, A., Salman, R. (2022). The influence of the relationship between the coach and the athlete on the level of motivation of the athlete's achievements. Current Issues of Sports Psychology and Pedagogy, 2(1), 73-84. https://doi.org/10.15826/spp.2022.1.23.
• Aydın, E. (2017). Kültür bağlamında sosyal mübadele: kuramsal bir çalışma. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 547-562.
• Blau, P. M. (1962). Patterns of choice in interpersonal relations. American Sociological Review, 27(1), 41-55. Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni SPSS uygulamaları ve yorum. Pegem.
• Byrne, B. M. (2010). Structural equation modelling with AMOS: Basic concepts, application, and programming. Rouledge Taylor & Francis Group.
• Cohen, L., Manion, L., Morrison, K. (2000). Research methods in education. Routledge Falmer.
• Crust, L., Azadi, K. (2010). Mental toughness and athletes' use of psychological strategies. European Journal of Sport Science, 10(1), 43-51. https://doi.org/10.1080/17461390903049972.
• Dehghani, M., Saf, A., Vosoughi, A., Tebbenouri, G., Zarnagh, H. (2018). Effectiveness of the mindfulness-acceptance-commitment-based approach on athletic performance and sports competition anxiety: a randomized clinical trial. Electronic Physician, 10(5), 6749-6755. https://doi.org/10.19082/6749.
• Emerson, R. M. (1962). Power-dependence relations. American Sociological Review, 27(1), 31-41.
• Ferguson, G. A., Takane, Y. (1989). Statistical analysis in psychology and education. McGraw-Hill.
• Fornell, C., Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39-50. https://doi.org/10.2307/3151312
• Hair, J., Black, W., Babin, B. Anderson, R. (2010). Multivariate data analysis. Upper Saddle River, Prentice-Hall, NJ, USA.
• Josefsson, T., Ivarsson, A., Gustafsson, H., Stenling, A., Lindwall, M., Tornberg, R., Böröy, J. (2019). Effects of mindfulness-acceptance-commitment (MAC) on sport-specific dispositional mindfulness, emotion regulation, and self-rated athletic performance in a multiple-sport population: An RCT study. Mindfulness, 10, 1518-1529. https://doi.org/10.1007/S12671-019-01098-7.
• Jöreskog, K. G., Sörbom, D. (1993). Lisrel 8: Structural equation modeling with the simpliscomm and language. Lincolnwood: Scientific Software International.
• Kalaycı, Ş. (2006). Faktör analizi. Spss uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Kim, J., James, J., Kim, Y. (2013). A model of the relationship among sport consumer motives, spectator commitment, and behavioral intentions. Sport Management Review, 16(2), 173-185. https://doi.org/10.1016/J.SMR.2012.08.004.
• Kline, P. (2005). An essay guide to factor analysis. New York: Routledge.
• Kline, R. B. (2011). Convergence of structural equation modeling and multi level modeling. In M. Williams, W. P. Vogt (Eds.), The SAGE handbook of ınnovation in social research methods (pp. 562-589). SAGE Publications.
• Mohebi, M., Sadeghi-Bahmani, D., Zarei, S., Zandi, H., Brand, S. (2021). Examining the effects of mindfulness–acceptance–commitment training on self-compassion and grit among elite female athletes. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(1), 134. https://doi.org/10.3390/ijerph19010134.
• Nord, W. (1973). Adam Smith and contemporary social exchange theory. The American Journal of Economics and Sociology, 32(4), 421-436.
• Notario-Alonso, R., Prieto-Ayuso, A., García-Notario, A., Contreras-Jordán, O. R. (2022). The sports commitment in football players and its relationship with the coach professional performance. Journal of Human Sport and Exercise, 18(2), 270-282. https://doi.org/10.14198/jhse.2023.182.01
• O'Neil, L., Hodge, K. (2020). Commitment in sport: The role of coaching style and autonomous versus controlled motivation. Journal of Applied Sport Psychology, 32(6), 607-617. https://doi.org/10.1080/10413200.2019.1581302.
• Rathwell, S., Young, B. W. (2015). Modelling commitment and compensation: A case study of a 52-year-old masters athlete. Qualitative Research in Sport, Exercise and Health, 7(5), 718-738. https://doi.org/10.1080/2159676X.2014.981572.
• Richardson, J., McKenna, S. (2020). An exploration of career sustainability in and after professional sport. Journal of Vocational Behavior, 117, 1-14. https://doi.org/10.1016/J.JVB.2019.06.002.
• Scanlan, T. K., Carpenter, P. J., Simons, J. P., Schmidt, G. W., Keeler, B. (1993). An introduction to the sport commitment model. Journal of Sport and Exercise Psychology, 15(1), 1-15. https://doi.org/10.1123/jsep.15.1.1
• Seçer, İ. (2015). Psikolojik test geliştirme ve uyarlama süreci: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Şeker, H., Deniz, S., Görgen, İ. (2004). Öğretmen yeterlikleri ölçeği. Milli Eğitim Dergisi, 164, 105-118.
• Tabachnick, B. G., Fidell, L. S. (1996). Using multivariate statistics. New York: Harpercollins College Publishers.
• Tabachnick, B. G., Fidell, L. S. (2007). Experimental designs using ANOVA. Belmont, CA: Thomson/Brooks/Cole. Thompson, B. (2004). Exploratory and confirmatory factor analysis: Understanding concepts and applications. Washington, DC, 10694-000.