FUTBOL HAKEMLERİNİN DEĞER YÖNELİMLERİ VE DEĞERLER EĞİTİMİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 2, 205 - 223, 31.12.2024

Musa Şanverdi , Özer Yıldız

Öz

Araştırmanın amacı futbol hakemlerinin değer yönelimlerini ve değerler eğitimine ilişkin görüşlerini belirlemektir. Çalışma nitel araştırma deseni ile değerlendirilmiş ve görüşme yöntemi ile yürütülmüştür. Araştırma grubu 17 futbol hakeminden oluşmaktadır. Araştırma grubu olasılık dışı örnekleme stratejilerinden amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örneklemesi tekniği ile belirlenmiştir. Veriler yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmış olup analizde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre futbol hakemlerinin dua etme, uğur getirdiğine inanılan formaları giyme, sahaya sağ ayakla çıkma, hediye edilen düdüğün uğur getirdiğine inanma, müzik dinleme, düşünerek motive olma, öz eleştiri yapma, adalet duygusu ve milli duygu gibi özelliklerin rehberliğinde olduğu, sporun disiplinli olma, sakin olma, bedensel ve ruhsal olarak dinamik olma, özgüvenli olma, empati kurabilme, sorumluluk bilincine sahip olma, grup üzerinde hakimiyet kurma, hırslı olma, sabırlı olma, sosyal ilişkileri güçlendirme, iletişim becerisi, spor kültürü kazanma, centilmenlik ve paylaşımcılık gibi değerleri geliştirdiği, hakem eğitimlerinde evrensel ve milli değerlere yer verilmesinin ve değer eğitimine yönelik psikolojik testlerin uygulanmasının önemli olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

football, referee, value, education

Kaynakça

• Aköz, T. (2018). Beden eğitimi ve spor derslerinde verilen değerler eğitiminin öğrencilerin olumlu sosyal davranış düzeylerine etkisinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Altındiş, S., & Ergin, A. (2018). Araştırma evreni ve örneklemi. (Ş. Arslan, Ed.). Sosyal bilimlerde araştırma öntemleri nicel karma ve nitel tasarımlar için rehber. Konya: Eğitim.
• Aydın, M. Z. (2012). Ailede ahlak eğitimi. İstanbul: Timaş. Bradshaw, Y. W., Healey, J. F., & Smith, R. (2001). Sociology for a new century. London: Pine Forge.
• Creswell, J. W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni içinde. (M. Bütün, S. B. Demir, Çev., Ed.). Ankara: Siyasal.
• Çakmak, R. F. (2019). Profesyonel futbolcuların antrenman, müsabaka öncesi veya sırasındaki inanç, batıl inanç ve farklı davranış eğilimlerinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• Çelik, Ç., & Karabilgin, B. N. (2022). Müziğin sporcular üzerindeki etkilerinin incelenmesi. Düzce Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 2(1), 38-44.
• Çelik, S. (2004). Hakem, dördüncü hakem, yardımcı hakem ve gözlemciler el kitabı. İstanbul: TFF.
• Deveci, A. (2018). Futbol hakemlerinin sosyal yaşantılarının karar verme becerilerine etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hatay.
• Drewe, S. B. (1998). Competing conceptions of competition: Implications for physical education. European Physical Education Review, 4(1), 5-20.
• Ekin, A. İ. (2019). Öğretmenlerin değerler eğitimi öz yeterlilik algılarının İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Siirt.
• Glaser, B. (1978). Theoretical sensitivity. mill valley. CA: Sociology.
• Göksel, A. G., Pala, A., & Caz, Ç. (2016). Futbol hakemlerinin boş zamanlarını değerlendirme tercihleri ile iletişim becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Hakemli İletişim ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 11, 15-28.
• Guillén, F., & Feltz, D. L. (2011). A conceptual model of referee efficacy. Frontiers in Psychology, 2, 25.
• Gülle, M., Çetin., M. Ç., Şeker, R., & Sarı, İ. (2017). Assessment of the correlation between self-esteem in decision-making and decision-making styles of football referees in terms of their refereeing experience and violence perceptions. International Journal of Sport Culture and Science, 5(3), 112-123.
• IFAB. (2016). Futbol oyun kuralları. İstanbul: TFF.
• Kanbir, F. (2022). Millî sporcuların batıl inanç eğilimlerinin sosyolojik açıdan değerlendirilmesi. Kesit Akademi Dergisi, 8(31), 52-70.
• Kılınç, E. (2018). Nitel araştırmada geçerlilik ve güvenilirlik. (Ş. Arslan, Ed.). İçinde: Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri nicel karma ve nitel tasarımlar için rehber. Konya: Eğitim.
• Kümbetoğlu, B. (2005). Sosyolojide ve antropolojide niteliksel yöntem ve araştırma. İstanbul: Bağlam.
• Mehmedoğlu, A. (2006). İlâhiyat fakültesi öğrencilerinin değer yönelimleri ve dindarlık-değer ilişkisi (MÜ İlâhiyat Fakültesi örneği). Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 30, 133-167.
• Merriam, S. B. (2018). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber. Ankara: Nobel. Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. (R. Holland, Ed.). California: Sage.
• Ofori, P. K., Biddle, S., & Lavallee, D. (2012). The role of superstition among professional footballers in Ghana. Athletic Insight, 4(2), 115-126.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (M. Bütün ve S. B. Demir, Çev. Ed.). Ankara: Pegem A.
• Pepe, H., Filiz, K., Pepe, K., & Can, S. (1999). Futbol hakemlerinin hakemlik geçmişleri ve sporculuk geçmişlerinin tutarı karar vermedeki etkisinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 26-33.
• Rose, P., Beeby, J., & Parker, D. (1995). Academic rigour in the lived experience of researchers using phenomenological methods in nursing. Journal of Advanced Nursing, 21(6), 1123-1129.
• Stork, M. J., Kwan, M. Y., Gibala, M. J., & Martin Ginis, K. A. (2015). Music enhances performance and perceived enjoyment of sprint interval exercise. Med Sci Sports Exerc, 47(5), 1052-60.
• Talimciler, A. (2008). Futbol değil iş: Endüstriyel futbol. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 26, 89-114.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Yıldız, M. (2019). Perceived value of national wrestlers. Turkish Journal of Sport and Exercise, 21(1), 58-66.
• Yıldız, M., & Güven Ö. (2019). Sporcuların değer yönelimleri. Ankara: Gazi.