Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Medyada Benlik Sunumlarının Belirleyicisi Olarak Narsisizm

Yıl 2022, , 201 - 220, 29.06.2022

Gönül Akpınar , Enderhan Karakoç

https://doi.org/10.46442/intjcss.1119198

Öz

Gündelik hayatta kendisine yüklenen rollere ve çevresindeki insanların beklentilerine uygun olarak benlik sunumunu gerçekleştiren birey; sosyal medya sayesinde benlik sunumunu sanal ortamda da gerçekleştirmeye başlamıştır. Görünür olmayı ve kendini beğendirmeyi amaçlayan insanların sosyal ağlardaki benlik sunumunun temel motivasyonlarından biri narsisizmdir.
Çalışmanın kavramsal çerçevesi, Erving Goffman’ın dramaturji teorisi ve izlenim yönetimi kavramı üzerine kuruludur. İlişkisel tarama modeli kullanılan çalışma; basit tesadüfi örneklem tekniği kullanılarak seçilen, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi’nde eğitim almakta olan 408 katılımcı üzerinde gerçekleştirilmiştir. Katılımcıların anket formlarına verdikleri cevaplar; frekans analizi, Mann-Whitney U testi, tek yönlü varyans analizi, Kruskal Wallis testi, korelasyon analizi ve regresyon analizi gibi istatistiki testler kullanılarak yorumlanmıştır.
Araştırma sonucunda ulaşılan bulgulara göre; katılımcıların %98,3’ü sosyal medya kullanmaktadır. Çalışmaya katılan üniversite öğrencilerinin en çok tercih ettikleri sosyal medya araçları sırasıyla Whatsapp, Youtube, Instagram, Twitter, Wiki, Pinterest, Podcast ve Facebook’tur. Çalışmada; katılımcıların benlik sunum taktikleri seçimlerinde; cinsiyet, kaç yıldır internet kullanıcısı oldukları, gün içerisinde sosyal medyada geçirdikleri süre, sosyal medyayı kullanım amaçları, kullandıkları sosyal medya ağları ve narsisizm düzeylerinin etkili olduğu görülmüştür. Bireylerin narsisizm düzeyleri, benlik sunumunu etkileyen en önemli faktörlerden biri olarak tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Öğrenci, Benlik Sunumu, İzlenim Yönetimi, Sosyal medya

Narcissism as a Determinant of University Students' Self-Presentations on Social Media

Öz

Human beings who present their self in accordance with the roles assigned to them in daily life and the expectations of the people around them; thanks to social media, it started to make self-presentations in a virtual environment. Narcissism is one of main motivations of self-presentation in social networks of people who aim to be visible and to appreciate themselves.
The conceptual framework of the study is based on Erving Goffman's "theory of dramaturgy" and the concept of impression management. This study using the relational screening model; it was carried out on 408 participants who are studying at Karamanoğlu Mehmetbey University, and the participants were selected using simple random sampling technique. The responses of the participants to the questionnaire forms; Interpreted using statistical tests such as frequency analysis, Mann-Whitney U test, one-way analysis of variance, Kruskal Wallis test, correlation analysis and regression analysis.
According to the research results; 98.3% of the participants use social media. The most preferred social media tools by the university students participating in the study are Whatsapp, Youtube, Instagram, Twitter, Wiki, Pinterest, Podcast and Facebook, respectively. In the study; in choosing the self presentation tactics of the participants; It has been observed that gender, how many years they have been internet users, the time they spend on social media during the day, their purpose of using social media, the social media networks they use and their level of narcissism. Narcissism levels of individuals emerges as one of the most important factors affecting self-presentation.

Anahtar Kelimeler

Student, Self presentation, impression management, social media, narcisisism

Kaynakça

• Akar, E. (2010). Sosyal medya pazarlaması, sosyal web'te pazarlama stratejileri. İstanbul: Efil Yayınevi.
• Alanka, Ö., Cezik, A. (2016). Dijital kibir: sosyal medyadaki narsistik ritüellere ilişkin bir inceleme. TRT Akademi, 1 (2): 548-569.
• Algül, A. (2018). Sosyal ağ kullanıcılarının “abartılı paylaşım”, “benlik sunumu” ve mahremiyet tüketimleri. Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 13 (49): 21-44.
• Arğın, E. (2019). Z kuşağının sosyal medya bağımlılığı ve narsist eğilimler: elazığ ili örneği. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD) 6 (6): 164-178.
• Arık, E. (2013). Sıradan insanın yükselişi: sosyal medya şöhretleri. İletişim ve Diplomasi, 1: 97-112.
• Armağan, A. (2013). Gençlerin sanal alanı kullanım tercihleri ve kendilerini sunum taktikleri: bir araştırma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6 (27): 78-92.
• Aslan, M G. (2013). Yeni medyanın ne’liği ve yöntem, Yeni Medya Çalışmaları I. Ulusal Kongresi Bildirileri, I, 102-110.
• Aydın, M., Çelikpala, M., Yeldan, E., Güvenç, M., Zaim, O Z., Hawks, B B., Sokullu, E. C., Yıldırım, K., Ayhan, B., Çoban, M. K., Kaya, S. (2021) Kantitatif araştırma raporu: Türkiye siyasal sosyal eğilimler araştırması. Kadir Has Üniversitesi Türkiye Çalışmaları Grubu, İstanbul: Akademetre ve Global Akademi.
• Balcı, Ş., Bal, E., Delal, Ö. (2019). Instagram kullanım alışkanlıkları ve motivasyonları ile narsisizm arasındaki ilişki üzerine bir inceleme: Selçuk Üniversitesi öğrencileri örneği. Erciyes İletişim Dergisi, 6 (2): 955-974.
• Balcı, Ş. ve Sarıtaş, H. (2019). Sosyal medya kullanımının bir belirleyicisi olarak narsisizm: konya’da yaşayan kullanıcılar üzerine bir inceleme. Akdeniz İletişim Dergisi, 31: 689-709.
• Baumeister, R. F., Bushman, B. J. (2017). Social psychology and human nature. Canada: Wadsworth Cengage Learning.
• Bekiroğlu, H. A., Hülür, A. B. (2016). Üniversite öğrencilerinin Facebook kullanımı ve dijital şizofreni üzerine bir araştırma. OÜSBAD, 6(14): 146-175.
• Boyd, D. M., ve Ellison, N. B. (2007). Social network: definition history and scholarship. Journal of Computer-Mediated Communication, 13(1): 210-230.
• Boyraz, Ş. (2001). İletişim araçlarının ozanlık geleneği üzerindeki etkileri. Folklor / Edebiyat, 26: 163-168.
• Boz, N. (2012). Yeni iletişim ortamlarında dijital kimlik ve benlik sunumu. Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Brailovskaia, J., Truskauskaite-Kuneviciene, I., Margraf, J. ve Kazlauskas, E. (2021). Coronavirus (COVID-19) outbreak: addictive social media use, depression, anxiety and stress in quarantine – an exploratory study in Germany and Lithuania. Journal of Affective Disorders Reports, 5.
• Budak, S. (2000). Psikoloji sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Çakmak, V. (2018). Online benlik sunumu ve narsisizm arasındaki ilişki: üniversite öğrencileri üzerinde bir araştırma. AJIT-e: Online Academic Journal of Information Technology, 9 (30): 137-152.
• Ekinci, C. K. (2018). Erişkinlerde narsistik kişilik özelliklerinin mizaç ve karakter boyutları ile bağlanma stilleri açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Erarslan, R. U. (2013). Sosyal medya her an ve her yerde görünür olmak. The Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 3 (4), 29- 37.
• Erdoğan, İ. ve Alemdar, K. (1990). İletişim ve toplum. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Ertürk, Y. D., ve Eray, T. E. (2016). Fenomenolojik bir kavram olarak kendilik ve sosyal ağlarda kendilik sunumu ile narsistik eğilimler ilişkisi: İletişim Fakültesi (İ.Ü.İ.F.) öğrencileri üzerine bir ön çalışma. Intermedia International e-Journal, 3(1): 12-29.
• Goffman, E. (2018). Günlük yaşamda benliğin sunumu. (2. Baskı). (Çeviren: Barış Cezar). İstanbul: Metis Yayınları.
• Güleryüz, S., Esentaş, M., Yıldız, K., Güzel, P. (2020). Sosyal izolasyon sürecindeki bireylerin serbest zaman değerlendirme biçimleri: sosyal medya kullanım amaçları ile sosyal medya bağımlılığı ilişkisinin incelenmesi. FOCUSS Spor Yönetimi Araştırmaları Dergisi 1 (1): 31-45.
• Gürbüz, S. (2019). Sosyal medyada kurumsal izlenim yönetimi: #tenyearchallenge akımı. 3. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 31 Ekim - 2 Kasım 2019, 181-201.
• Hepekiz, İ., ve Gökaliler, E. (2019). Sosyal medya aracılığıyla yaratılan kişisel markalar ve benlik sunumu. Erciyes İletişim Dergisi, 6 (1): 761-781.
• Jaja, S. A. (2003). Impression management metaphors: an agenda for the 21st century africanindustrial managers. Management Research News, 26 (12), 73-94.
• Jones, E. E. ve Pittman, T. S. (1982). Toward general theory of strategic self presentation. Psychological Perspectives On The Self, (1), 232-262.
• Karaduman, N. (2017). Popüler kültürün oluşmasında ve aktarılmasında sosyal medyanın rolü. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi XLIII, 2017/2, 7-27.
• Karakoç, E., Gülsünler, M. E. (2012). Kullanımlar ve doyumlar yaklaşımı bağlamında Facebook: Konya üzerine bir araştırma. Akdeniz İletişim Dergisi, 18: 42-57.
• Karakoç, E., Taydaş, O. (2013). Toplumsal dönüşüm bağlamında sosyal medya ve değişen aile kavramı. (Editörler: Ali Büyükaslan, Ali Murat Kırık). Sosyal Medya Araştırmaları 1. Konya: Çizgi Kitabevi: 207-224.
• Karasar, N. (2006). Bilimsel araştırma yöntemi (16. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Mehdizadeh, S. (2010). Self-presentation 2.0: Narcissism and self-esteem on Facebook, Cyberpsychology, Behavior and Social Networking, 13(4), 357-364.
• Mutlu, E. (1995). İletişim sözlüğü. Ankara: Ark Yayınları.
• Oskay, Ü. (2001). İletişimin ABC’si. İstanbul: Der Yayınları.
• Özdemir, B., Yıldırım, G. (2019). Dijitalleşen iletişim ortamlarında kimlik inşası ve benlik sunumu: iletişim fakültesi öğrencileri üzerine bir araştırma. e-Journal of New Media, 3 (3), 178-191.
• Özen, Ü., Çam, H., Can, D., ve Dönmez, Ö. (2018). Uzaktan yükseköğretim öğrencilerinin sosyal medyanın eğitim boyutu konusundaki algıları ve eğitim amaçlı sosyal medya kullanımlarının belirlenmesi. The Journal of International Scientific Researches, 3(1): 64-72.
• Özodaşık, M. (2019). Z nesli ve iletişim sorunları. E-Kurgu, 27 (4): 113-136.
• Özsoy, E., Ardıç, K. (2017). Karanlık üçlü'nün (narsisizm, makyavelizm ve psikopati) iş tatminine etkisinin incelenmesi. Yönetim ve Ekonomi, 24 (2), 391-406.
• Öztürk, S. (2010). En eski ve en yeni iletişim medyası, Praksis, 24, 115-132.
• Soydaş, N., Kahraman, N. T. (2020). Gündelik hayatta benlik sunumunun dijital oyunlar üzerinden incelenmesi “the sims 4 oyunu örneği”. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi (7): 235-252.
• Tosun, Ü., Akıncı, F. N. (2016). Sosyal ağ kullanan bireylerin benlik sunumu stratejilerinin incelenmesi. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 32, 27-60.
• Tuna, İ., Özbey, T. N. (2018). Sosyal medya kullanımı ve gündelik yaşamda benliğin sunumuna etkileri. Tartışma Metinleri. İstanbul Ticaret Üniversitesi Dış Ticaret Enstitüsü. Yayın No: 155 / 2018-01.
• Twenge, J. M., Campbell, W. K. (2015). Asrın vebası: narsisizm illeti. İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Yücel, İ. (2013). Örgütlerde izlenim yönetimi ve taktikleri üzerine kavramsal bir inceleme. Akademik Bakış Dergisi, (35), 1-20.
• Zhao, N and Zhou, G (2021) COVID-19 stress and addictive social media use (smu): mediating role of active use and social media flow. Front. Psychiatry, 12:635546.
• www.sayilarla.kmu.edu.tr/#dvOgrenci (Son Erişim: 20.05.2022)
• www.wearesocial.com (Son Erişim: 20.05.2022)
• www.sozluk.gov.tr (Son Erişim: 20.05.2022)
• www.rtuk.gov.tr/Media/FM/Birimler/Kamuoyu/2013%20Y%C4%B1l%C4%B1%20Ara%C5%9Ft%C4%B1rmalar%C4%B1_0110.pdf (Son Erişim: 20.05.2022)
• www.commencis.com (Son Erişim: 20.05.2022)
• www.data.tuik.gov.tr (Son Erişim: 20.05.2022)
• https://www.verikaynagi.com/genel/turkiyede-cocuklarin-teknoloji-kullanimi/#:~:text=2021%20y%C4%B1l%C4%B1nda%2011%2D15%20ya%C5%9F,cep%20telefonu%2Fak%C4%B1ll%C4%B1%20telefon%20kullanmaktad%C4%B1r. (Son Erişim: 20.05.2022)