Gençlik Merkezindeki Serbest Zaman Etkinliklerine Katılan Bireylerin Sosyal Beceri Düzeylerinin Bazı Demografik Değişkenlere Göre İncelenmesi: Adıyaman İli Örneği

Yıl 2017, Özel Sayı 2, 114 - 141, 22.12.2017

Fikret Kelleş Murat Kul , İsmail Karataş M. Alper Mülhim Yılmaz Ünlü

Öz

Adıyaman ilindeki gençlik merkezine katılan
bireylerin sosyal beceri düzeylerinin bazı demografik değişkenlere göre
incelenmesi amacıyla yapılan
bu araştırmaya Adıyaman Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğüne
bağlı olan Gençlik Merkezindeki serbest zaman etkinliklerine katılan toplam 300 kişi gönüllü olarak
dâhil olmuşlardır. 2015-2016 eğitim-öğretim yılında Adıyaman Gençlik
Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğüne bağlı olan Gençlik Merkezindeki serbest zaman
etkinliklerine katılan bireyler araştırmanın evrenini oluşturmaktadır. Araştırmaya ait verileri
belirlemek için, katılımcılara iki bölümden oluşan birinci bölümünde Kişisel
Bilgi Formunun ile ikinci bölümünde ise Riggio (1986) tarafından geliştirilen
1989 yılında yeniden revize edilen Yüksel (1998) tarafından Türkçe’ye uyarlanan
Sosyal Beceri Envanteri’nin yer aldığı ölçek formu uygulanmıştır. Ölçek
formundan elde edilen araştırma bulgularına göre katılımcıların sosyal beceri
puan ortalamalarının; cinsiyet, eğitim, anne eğitim, baba eğitim, anne mesleği,
baba mesleği, aile gelir seviyesi ve aktif olarak (lisanslı) spor yapma
durumları değişkenlerine göre istatistiksel olarak anlamlı farklılıklarının
ayrıca sosyal beceri puan ortalamaları ile yaş değişkeni arasındaki
istatistiksel olarak anlamlı ilişkilerin belirlenmesi amacıyla yapılan bu
çalışmada literatüre katkı sağlayacak sonuçlara ve bu sonuçlara ilişkin
yorumlara ulaşılmıştır. Yapılan
çalışmanın sonuçlarına göre; araştırma grubunu oluşturan toplam 300
katılımcının 127’si kadın iken 173’ü erkektir (_yaş=23,817,2056). SBE
duyuşsal duyarlılık alt boyutu eğitim durumu puan ortalamalarının arasında
istatistiksel olarak anlamlı farklılığın olduğu gözlenmektedir. SBE duyuşsal
anlatımcılık alt boyutu anne meslek durumu puan ortalamaları arasında
istatistiksel olarak anlamlı farklılığın olduğu gözlenmektedir. SBE duyuşsal
duyarlılık ve sosyal duyarlılık alt boyutları ve sosyal beceri toplam baba meslek puan
ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılıkların olduğu
gözlenmektedir. SBE duyuşsal kontrol alt boyutu aile aylık gelir durumu puan
ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılığın olduğu
gözlenmektedir. SBE’nin sosyal kontrol alt boyutunda aktif olarak (lisanslı)
spor yapma durumu puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir
farklılık olduğu gözlenmektedir. SBE’nin duyuşsal duyarlılık ve duyuşsal
kontrol alt boyutları ve sosyal beceri toplam puan ortalamaları ile yaş
değişkeni arasında her bir ölçek boyutu için istatistiksel olarak negatif yönde
düşük düzeyde anlamlı bir ilişkinin olduğu görülmektedir. Çalışma bulgularına
göre diğer değişkenler ve durumlar için ise istatistiksel olarak anlamlı
farklılıklara veya ilişkilere rastlanmamıştır. Çalışma; bulgulara ilişkin
literatür taranarak, yorumlar yapılarak ve bazı önerilerde bulunularak
tamamlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Beceri, Gençlik Merkezi, Serbest Zaman, Spor, Eğitim

Analysis of Social Skill Levels of Individuals Participating in Leisure Time Activities in Youth Center According to Some Demographic Variables: City of Adıyaman Sample

Öz

A
total of 300 people participating in the free time activities in Youth Centers
affiliated to Adıyaman Youth Services and Sports Provincial Directorate were volunteered
for this research which was conducted in order to examine the social skill
levels of the individuals participating in the youth center in Adıyaman
province according to some demographic variables. The individuals participating
in the free time activities in the Youth Centers affiliated to the Adıyaman
Youth Services and Sports Provincial Directorate in the 2015-2016 academic year
constitute the universe of research. In order to determine the data related to
the research, the scale form of the Social Skill Inventory adapted to Turkish
by Yüksel (1998), which was revised in 1989, developed by Riggio (1986), was
applied in the first part consisting of two parts; According to the research
findings obtained from the scale form, the participants' social skills score
averages; The purpose of this study was to determine the statistically
significant differences between the variables of sex, education, mother
education, father education, mother profession, father profession, family
income level and actively (licensed) sports situations as well as statistically
significant relationships between social skill point averages and age variation
In this study, the conclusions that contribute to the literature and the
interpretations of these results have been reached. According to the results of
the work done; Of the total 300 participants in the study group, 127 were
female and 173 were male (X ̅age = 23,81∓7,2056). SBE emotional sensitivity subscale was statistically
significantly different between the mean scores of the educational attainment
scores. It is observed that SBE emotional expression sub-dimension has
statistically significant difference between average scores of mother
occupational status. There are statistically significant differences between
SBE emotional sensitivity and social sensitivity subscales and social skill
total father occupational point averages. There is a statistically significant
difference between the SBE affective control subscale and the family average
monthly income status point average. It is observed that there is a
statistically significant difference between the mean scores of the (licensed)
sporting activities in the social control subscale of SBE. It is seen that SBE
has a statistically significant negative correlation between negative affect
and emotional control subscales and social skill total point averages and age
variable for each scale dimension. No statistically significant differences or
associations were found for other variables and situations according to the
study findings. Work; The literature about the findings was searched, comments
and some suggestions were made.

Anahtar Kelimeler

Social Skills, Youth Center, Leisure, Sports, Education

Kaynakça

• Akpınar, Ş. (2014). Öğretmen Adaylarının Problem Çözme ve Sosyal Becerilerinin İncelenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri A.B.D., Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş.
• Aktı, S. (2011). İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinin medya okuryazarlığı ile sosyal beceri düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Allison, K.R., Dwyer, J.J., Makin, S. (1999). Self-Efficacy and Participation in Vigorous Physical Activity by Highschool Students. Healt Education & Behavior, 1: 26.
• Avşar, Z. (2004). “Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Sosyal Beceri Düzeylerinin Belirlenmesi”. Yüksek Lisans Tezi (Yayınlanmamış), Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Avsar, Z. ve Öztürk, F. K. (2007). Beden Eğitimi ve Spor Bölümü Öğrencilerinin Sosyal Beceri Düzeylerinin Belirlenmesi (Uludağ Üniversitesi Örneği). Eğitimde Kuram ve Uygulama. 3, (2), 197-206.
• Balkıs, M., Duru, E. ve Buluş, M. (2005). Şiddete Yönelik Tutumların Özyeterlik, Medya, Şiddete Yönelik İnanç, Arkadaş Grubu Ve Okula Bağlılık Duygusu İle İlişkisi. Ege Eğitim Dergisi. 2(6), 81-97.
• Balyan, M. (2009). İlköğretim 2. Kademe ve Ortaöğretim Kurumlarındaki Öğrencilerin Beden Eğitimi Dersine Yönelik Tutumları, Sosyal Beceri ve Özyeterlik Düzeylerinin Karşılaştırılması. Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir, Doktora Tezi, 6-90.
• Banjou, S. (2004). Analysis of Junior High School Students' Social Skills in Physical Education Classes: With a Special Reference to Their Genders, Grades, And Adjustments to Physical Education Classes. Japanese Journal Education HealthSport Science. 47.
• Bilir, A. (2005), İlköğretim birinci sınıf öğrencilerinin özellikleri ve ilk okuma yazma öğretimi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 38, (1), 87-100.
• Birleşmiş Milletler İnsani Gelişme Raporu (2008). www.tr.undp.org/content/turkey/tr/ home/library/natiobilirnal-hdrs/2008-nhdr.html.
• Coşkun N. ve Samancı O. (2012). İlköğretim 4. ve 5. Sınıflarda Sosyal Beceri Düzeyi ile Sosyal Bilgiler Dersine Yönelik Tutumların Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Journal Of Educatıonal And Instructıonal Studıes. 2(1): 32-41.
• Çimen, N. (2009). Okul öncesi eğitimi programında altı yaş grubu çocukların sosyal becerilerinin gerçekleşme düzeyi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Deniz, M. E. (2002). Üniversite Öğrencilerinin Karar Verme Stratejileri ve Sosyal Beceri Düzeylerinin TA-Baskın Ben Durumları ve Bazı Özlük Niteliklerine Göre Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. Yayınlanmış Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Konya.
• Dereli İman, E. (2013). Çocuklar için sosyal problem çözme ölçeğinin 6 yaş grubu için türkiye uyarlaması ve okul öncesi davranış problemleri ile sosyal problem çözme becerileri arasındaki ilişkiler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(1), 479-498.
• Dermez, H.G.(2008). İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin sosyal beceri düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon Karahisar.
• Dicle, A.N. (2006). Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Beceri Düzeylerinin Duygusal Zeka Düzeyleri ve Bazı Kişisel Özelliklerine Göre İncelenmesi”,Yüksek Lisans Tezi (Yayınlanmamış), On Dokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
• Erbay, E. (2008). Okul Öncesi Eğitim Alan ve Almayan İlköğretim Birinci Sınıf Öğrencilerinin Sosyal Becerilere Sahip Olma Düzeyleri. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 4-5, Denizli.
• Feist, J. (1990). Theories of Personality, Mc Neese State University.
• Fontane, P. E. (1996). Exercise, Fitness And Feeling Well. American Behavioral Scientest. 39, 288- 305.
• Gezer, E.D. (2010). Farklı Spor Branşlarındaki Sporcuların Sosyal Beceri Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Guavin, L. & Spence, J. C. (1996). Physical Activity and Psychological Well – Being Knowledge Base, Current Issues and Caveats. Nutritions Reviews. 549, 53-63.
• Hoffstetter, C.R., Hovell, M.F., Sallis, J.F. (1990). Social Learning Correlates of Exercise Self-efficac. Early Experiences With Physical Activity, Social Science and Medicine, 31: 1169-1176.
• http://www.tr.undp.org/content/turkey/tr/home/library/national-hdrs/2008-nhdr.html. İndirme Tarihi: 23.01.2017.
• Kapıkıran, N.A., İvrendi AB ve Adak A. (2006). Okul Öncesi Çocuklarında Sosyal Beceri: Durum Saptaması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 19(1), 20- 28.
• Karasar, N. (2010). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kırılmazkaya, G. (2010). İlköğretim Fen Bilgisi ve Sınıf Öğretmen Adaylarının Problem Çözme Becerileri ve Sosyal Becerilerinin Karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi (Yayınlanmamış), Fırat Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Kuru, E. (2003). Farklı Statüdeki Beden Eğitimi Bölümü Öğrencilerinin Kişilik Özellikleri. G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. 23(1):175- 191.
• Küçük S. (2012). Ortaöğretim Öğrencilerinin Kişilik Özellikleri ile Spora Katılımları Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon, Yüksek Lisans Tezi, 63-85.
• M. C Auley, E.; Milhalko, S.L.; Bane S.M. (1997). Exercise and Self-Esteem ın Middle Age Adults; Multidimensional Relationship And Physical Fitness And Self-Efficacy Influences. J. of Behavioral Medicine, 20, 67-83.
• Malina RM & Bouchard C. (1991). Maturation and Physical Activity. Human Kinetics Books; 391-414.
• Meijer SA, Sinnema G, Bijstra JO. Mellenbergh, GJ, Wolters, WH. (2000). Social Functioning İn Children With A Chronic İllness. Journal Of Child Psychology And Psychiatry. 41(3), 309-317.
• Mistry, RS., Vandewater, EA., Huston, AC. & McLoyd, VC. (2002). Economic Well‐Being And Children's Social Adjustment: The Role Of Family Process İn An Ethnically Diverse Low‐Income Sample. Child Development. 73(3), 935-951.
• Neyzi, O. (1993). Büyüme ve gelişmenin değerlendirimi. In: Neyzi O Ertuğrul T, editors. Pediatri 1. 2nd ed. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri.
• Oktay, A. (2002). Yaşamın sihirli yılları: okul öncesi dönem. İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
• Orçan, M. (2004). Anaokuluna Devam Eden 6 Yaş Grubu Çocukların Sosyal Gelişimlerinin Algılanan Anne-Baba Tutumları ve Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya, Yüksek Lisans Tezi; 135-136.
• Özer, K. ve Özer, S. (1998), Çocuklarda Motor Gelişim. Kazancı Matbaacılık, İstanbul.
• Öztürk, F. ve Şahin, K. S. (2007). Spor Yapan ve Yapmayan 9-13 Yas Grubu Bireylerin Sosyal Yetkinlik Beklentisi Puanlarının Karşılaştırılması. İlköğretim online 6 ( 3), 468-479, http:// ilkogretim.online.org.vol6say3.469-479pdf.(01.03.2007 tarihinde alınmıştır).
• Peisner‐Feinberg, ES., Burchinal, MR., Clifford, RM., Culkin, ML., Howes, C., Kagan, SL. & Yazejian, N. (2001). The Relation Of Preschool Child‐Care Quality To Children's Cognitive And Social Developmental Trajectories Through Second Grade. Child Development. 72(5), 1534-1553.
• Renda Y, Yalaz K, Özdirim E ve Aysun S (1983): Pediatrik Nöroloji. Türkiye Sağlık ve Tedavi Vakfı Yayınları. Ankara, 309-311.
• Reynolds, K.D., Killen, J.D., Bryson, S.W., Maron, D.J., Taylor, J.B., Maccoloy, N. & Farguhar, J.W. (1990). Psycosocial Predictors of Physical Activity in Adolescents. Previous Medicine, 19(5): 541-551.
• Ryan, J.G. & Dzewaltowski, D.A. (2002). Comparing the Relationship Between Different Types of Self-Efficacy and Physical Activity in Youth. Health Education and Behavior, 29: 491.
• Seven, S. ve Yodaş, C. (2007). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Sosyal Beceri Düzeylerinin İncelenmesi, Yüzüncü Yıl Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), ss. 18-24.
• Süt, M. A. (2014). Ortaöğretim Öğrencilerinin Spor Yapma Düzeylerine Göre Sosyal Beceri Özelliklerinin Karşılaştırılması (Gaziantep İli Örneği). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Samsun.
• Tekin, M., Bayraktar, G., Yıldız, M. ve Katkat, D. (2006). Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Çeşitli Değişkenlere Göre Sosyal Beceri Yeterlik Düzeylerinin İncelenmesi. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor BilimleriDergisi.3 (3).
• Türkel, Ç. (2010). İlköğretim Öğrencilerinin Sportif Faaliyetlere Katılım Düzeyleri ile Sosyal Uyum ve İletişim Beceri Düzeyleri Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 3, Kayseri.
• Yüksel, G. (1997). Sosyal beceri eğitiminin üniversite öğrencilerinin sosyal beceri düzeyine etkisi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yüksel, G. (1998). Sosyal Beceri Envanterinin Türkçe’ye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 2 (9), 39-48.